Budowa murowanego kościoła z fundacji Stanisława Linkhauza rozpoczęła się w 1692 roku, po spłonięciu 2 maja tegoż roku stojącego w tym samym miejscu drewnianego kościoła pod wezwaniem św. Stanisława i kaplicy pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny fundacji rodziny Leżeńskich wybudowanej w 1644 roku. Kościół drewniany pochodził prawdopodobnie z 1326 roku, wspominał o nim Jan Długosz: Zyelyechow jest miastem mającym kościół parafialny drewniany. Łany miejskie dają dziesięcinę wartości 20 grzywien biskupowi krakowskiemu. Folwark rycerski daje dziesięcinę plebanii, wartości 4 grzywien.

W 1692 roku powstała także tymczasowa, drewniana kaplica fundacji Stanisława Linkauza. Budowa trwała bardzo długo z powodu błędów w projekcie ks. J. Ciołkoszewicza, które doprowadziły do pęknięć w stropie budynku, jak również z powodu braku funduszy. Rozmiary kościoła po ukończeniu wynosiły 26 metrów długości i 15 metrów szerokości. Także z powodów finansowych świątynia po ukończeniu nie miała jeszcze ołtarza głównego, a do nabożeństw wykorzystywano ołtarze boczne. W 1867 przebudowano wnętrze wykonując ołtarze boczne i główny, pracami kierował ks. Andrzej Krasuski. Znacząca przebudowa miała miejsce w latach 1889–1894, dobudowano wtedy nawy boczne i wieże, nadając budynkowi neobarokowy wygląd. Do kościoła sprowadzono wtedy organy z Warszawy i wykonano nową ambonę. Przebudowa miała miejsce gdy proboszczem był ks. Konstanty Bieńkowski. Autorem projektu nowej fasady był architekt Karol Kozłowski.

Oryginalne dzwony zostały wywiezione przez Rosjan podczas I wojny światowej.


Kościół otoczony jest murem, przy którym znajduje się grota Najświętszej Marii Panny, i zabytkowa kostnica. Z tyłu świątyni znajdują się pozostałości dawnego cmentarza, a pod budynkiem katakumby. W pobliżu mieści się także siedziba parafii, a zarazem dekanatu żelechowskiego. Przy ulicy Długiej znajduje się dom Sióstr Opatrzności Bożej i inne budynki parafialne.

Przedmioty cenne i zabytkowe:

krzyż ołtarzowy z korpusem Chrystusa z kości słoniowej
chrzcielnica rokokowa z XVIII wieku
monstrancja z 1741 roku
kielich gładki pochodzący z Gdańska
ornat z XVIII wieku
krzyż procesyjny w kostnicy kościelnej.







Opis skopiowano z wikipedi.
fot. Rafał Terkner, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons