Kalwaria o wysokości 25 metrów powstała w latach 1976 (lub 1974 albo 1972) – 1985 (lub 1983). Składa się na nią sztucznie utworzone z głazów narzutowych wzgórze, w które wkomponowano labirynt ścieżek, kaplic, rzeźb, tablic i grup figuralnych, związanych w różnym stopniu z męką Jezusa Chrystusa. Pomysłodawcą i głównym realizatorem założenia był ks. Eugeniusz Makulski, a twórczynią większości wystroju rzeźbiarskiego – Olga Bajkowska. W zamyśle Makulskiego Golgota miała być zadośćuczynieniem za świętokradztwo, jakim było podziurawienie z pistoletu krucyfiksu licheńskiego przez nazistów w czasie II wojny światowej.

Pierwsze prace przy budowie kalwarii rozpoczęto 14 kwietnia 1976 i były one nielegalne w myśl prawa PRL. Makulski miał już w zawieszeniu inne wyroki (łącznie 7 lat więzienia) za inne samowole budowlane związane z rozwojem sanktuarium. Wybrano obszar za cmentarzem, w niewielkim zagłębieniu terenowym. Pierwsze wozy ziemi zwozili miejscowi rolnicy. Gdy budowla osiągnęła trzy metry wysokości osadzono na niej po raz pierwszy krzyż dębowy i figury Matki Boskiej oraz św. Jana. Stopniowo, w miarę nadsypywania ziemi, figury podnoszono coraz wyżej – łącznie operację tę powtarzano osiem razy. Interweniowały lokalne władze komunistyczne, jednak w ostateczności zalegalizowały one budowę, jako ołtarz polowy. Prace wykonywano w dużym stopniu improwizując, często bez planów, odpowiednich maszyn i narzędzi. Budowa była sabotowana przez służby PRL, m.in. dwukrotnie spuszczono z góry silne strumienie wody, rozmywając częściowo obiekt. Działania te dały asumpt do wybudowania trwalszej formy kalwarii. Zaczęto pozyskiwać głazy z odkrywek kopalni węgla brunatnego pod Koninem. Ich waga dochodziła nawet do 10 ton, więc sam proces ich toczenia i przemieszczania na kalwarię wymagał zastosowania wymyślnego systemu dźwigów i pochylni, często o miejscowej konstrukcji. Majstrami budowy byli: Józef Goman, Jan Kołodziejski i Eugeniusz Bąk. Oprócz kamieni strukturę architektoniczną Golgoty tworzą szklane bryły różnej barwy i kształtu, pozyskiwane z hut szkła. Uzupełnienie obiektu stanowią kamienie sprowadzone z Góry Oliwnej, Góry Tabor, czy Kalwarii w Jerozolimie.

Według Makulskiego Golgota licheńska nie ma stanowić przykładu sztuki wysokiej, lecz ma być ludowym przedstawieniem rzeczywistej drogi krzyżowej Chrystusa. Chodzi o katechizmowe wyłożenie prawdy o grzechach, odkupieniu, miłości i zdradzie.

Oprócz stacji drogi krzyżowej autorstwa Olgi Bajkowskiej (1976) na terenie kalwarii znajduje się szereg kaplic, tarasów i nisz wypełnionych figurami projektu tej samej artystki. Są to (w kolejności wejścia i zejścia):

Ogrójec. Unoszący się w Ogrójcu anioł podaje Chrystusowi kielich. Grupę uzupełniają figury trzech czuwających uczniów,
Grota biczowania. Realistyczna, krwawa, scena biczowania Jezusa przez żołnierzy. Grota łączy się z kaplicą przebłagania i pokuty za grzechy alkoholizmu, narkomanii i nikotynizmu,
Grota objawień licheńskich. Kolorowa kaplica mająca przypominać ludową szkatułkę, udekorowana bryłami kolorowego szkła. Obrazuje scenę objawień licheńskich,
Grota dzieci nienarodzonych. Grupa figuralna zapłakanych rodziców nad trumienką dziecka. Spada na nich wina za akt aborcji. Na ścianie wyryty jest dramatyczny apel nienarodzonego dziecka skierowany do przyszłych rodziców,
Grota pamięci kapłanów. Upamiętnia księży, którzy pracowali w sanktuarium licheńskim. 28 czerwca 1997 przeniesiono ich szczątki z krypty pod starym kościołem głównym,
Jaskinia zdrady. Judasz całujący Jezusa. Napisy na ścianach wyszczególniają poszczególne rodzaje zdrad: Chrystusa, narodu, przyjaciela, modlitwy, małżeństwa, wiary, sumienia, własnych przekonań, Kościoła. Wyliczono tu też główne grzechy prowadzące do zdrady,
Sąd. Grupa figuralna przedstawiająca w sposób ludowy sąd Boga nad człowiekiem. Centralnie umieszczona postać Chrystusa Króla i klęczący przed nią osobnik z ciężkim workiem uczynków przewieszonym przez plecy. Obok stoi anioł z wagą i mieczem,
Platforma szczytowa. Wraz z napływem liczby pielgrzymów została przebudowana. Wcześniej wchodziło się i schodziło tymi samymi, wąskimi schodami. Potem stworzono osobne drogi wejścia i zejścia. Na szczycie stoi krzyż oraz figury Matki Boskiej oraz św. Jana. Pod platformą znajduje się grota Grobu Jezusa. Widok obejmuje jezioro Licheńskie, zakłady przemysłowe, kopalnie i elektrownie zagłębia konińskiego, miasto Konin i wiele okolicznych wsi,
Grób Jezusa zwany też grotą magiczną lub kryształową. Kaplica wsparta na licznych kolumnach, zdobiona błyszczącymi bryłami szkła, także na sklepieniu. W centrum leży rzeźba zmarłego Jezusa. Po gwarze platformy widokowej pomieszczenie kontrastować ma ciszą,
Zaparcie się Piotra. Piotr zapierający się Jezusa w towarzystwie koguta,
Schody pokutne. Przeznaczone do wchodzenia na kolanach. Narzędzie ekspiacji,
Grota Wniebowzięcia Matki Bożej. Ściany prawie w całości pokryte barwnymi bryłami szkła. Grupa rzeźb ma wysokość prawie 6 metrów. Przedstawia unoszącą się do nieba Matkę Boską w towarzystwie aniołów. U góry oczekuje Trójca Święta. Grota ta ma być konsekwencją całości przeżyć po przejściu kalwarii – po męce, strachu i upokorzeniu ma przynosić ukojenie, nadzieję i radość.






Opis skopiowano z wikipedi.
fot. Ryszard Wojdowski, CC BY-SA 3.0 , via Wikimedia Commons