Pierwsze zabudowania w miejscu obecnego budynku wzniesiono w XIII wieku. W 1293 roku 12 sierpnia, w ówczesnym budynku otworzono szkołę elementarną przygotowującą uczniów do szkoły katedralnej. Ostatnim rektorem szkoły elementarnej w latach 1499–1505, czyli przed przebudową, był poeta Laurentius Corvinus (1465–1527). W 1505 roku w miejsce starego budynku wzniesiono nowy gmach o konstrukcji szkieletowej mający pomieścić przyszłych studentów uniwersytetu, którego planowano otworzyć. Plany nie zostały zrealizowane. W 1560 roku wzniesiono nowy, murowany już budynek, w którym dwa lata później, 29 stycznia 1562 roku, otworzono gimnazjum humanistyczne. Był to wówczas trzykondygnacyjny budynek, ośmioosiowy, ozdobiony renesansowym portalem wejściowym w środkowej osi elewacji. W części dachowej umieszczono w osi centralnej wieżyczkę a w pozostałej części dziewięć lukarn. Budynek mieścił pięć sal wykładowych, mieszkanie rektora i pokoje mieszkalne dla personelu pomocniczego, stypendystów i choralistów.

Szkoła od pierwszych lat cieszyła się dużą renomą i wysokim poziomem nauczania; była cenionym ośrodkiem życia umysłowego. Absolwentami szkoły byli m.in. Angelus Silesius, Laurentius Scholz, Adolph von Menzel, Michael Engler, Jerzy Samuel Bandtkie, Christian Hoffmann von Hoffmannswaldau, Johann Heermann, Johann Crato von Krafftheim i Thomas Rehdiger oraz wielu przedstawicieli protestanckich rodów mieszczańskich. Pierwszym protestanckim rektorem od powstania gimnazjum był Andrzej Winkler, założyciel miejskiej drukarni mieszczącej się w jednym z budynków koło przykościelnego cmentarza św. Elżbiety oraz wraz z J. Hessem reformator w zakresie programu i metod nauczania. Jego następcą był Petrus Vincentius (Piotr Witze, Petrus Vitze), pierwszy inspektor Miejskiego Inspektoratu Szkolnego, w latach 1569–1570 opracował ordunek szkolny dla gimnazjum, który stał się zbiorem głównych wytycznych w praktyce nauczania wychowania dla szkół śląskich. Kolejnymi rektorami byli Petru Kirstenius, Thomas Sagittarius, Elias Major, Martin Hanke (Hantkius), Gottlob Krantz, Johan Caspar Arletius. Szkoła przez stulecia utrzymywana była na najwyższym poziomie nauczania i do otwarcia Uniwersytetu Wrocławskiego, stanowiła główną placówkę edukacyjną.

Na początku XVIII wieku szkoła nie była już w stanie przyjąć większej ilości uczniów. Początkowo dzielono pomieszczenia klasowe przepierzeniami, od 1781 roku ścinkami murowanymi. W 1824 roku planowano rozbudować szkołę w stronę ul. Odrzańskiej, ale z powodu braku funduszu z tego zrezygnowano; w 1829 zakupiono sześć budynków przylegających od strony ul. Jatki.

W 1835 wzniesiono według projektu Carla Studta nowy klasycystyczny budynek o dwóch bryłach: większej wschodniej i mniejsze zachodniej, czteroosiowej od strony ul. Kiełbaśniczej i siedmioosiowej elewacji frontowej. W części zachodniej znajdowały się mieszkania dla rektora i prorektora oraz pracowników. W 1873 roku do części zachodniej dobudowano skrzydło północne, w którym mieściła się m.in. sala gimnastyczna. W 1883 roku dobudowano piętro w zachodnim budynku, wyrównując poziom z budynkiem wschodnim. W 1893 roku, z powodu wciąż niefunkcjonalnej i ciasnej szkoły, zapadła decyzja o wzniesienie nowej placówki przy ulicy Dawida. Nowy budynek szkoły wzniesiono 1903 roku, według projektu Karla Klimma i Richarda Plüddemanna.

Po przeniesieniu się placówki szkolnej budynek został przebudowany i dostosowany na biura Miejskiej Inspekcji Budowlanej i Zarządu Miejskiej Policji Budowlanej. W 2001 roku budynek został sprzedany.

Klasycystyczny budynek wzniesiony w 1835 roku otoczony jest ulicami św. Elżbiety (od południa), Kiełbaśniczą (od zachodu) i Jatki (od północy). W północnej części posesji znajduje się ciasne podwórze ogrodzone od strony ulicy wysokim murem. Od strony wschodniej przylega do drugiej części budynku dawnego gimnazjum, obecnie siedziby Zarządu Zespołu Komunalnego Urzędu Miasta. W ten sposób całość tworzy układ na rzucie litery "L". Budynek jest w całości podpiwniczony, usadowiony na kamiennym cokole. Główna część budynku od strony ul. św. Elżbiety jest bryłą dwutraktową. Pierwotnie podzielona była od strony północnej dwoma skrajnymi ryzalitami o różnej głębokości. W płytszym ryzalicie wschodnim znajdowała się klatka schodowa oraz sanitariaty. Ryzalit zachodni był większy, w 1873 roku został on rozbudowany o trzyosiowe, jednotraktowe skrzydło. W tylnej części budynku znajduje się małe podwórko, w partii przyziemia połączone tarasem a w nadbudowanej czwartej kondygnacji dodatkowym nadwieszonym traktem północnym. Budynek zwieńczony jest wydatnym gzymsem od strony południowej i pokryty płaskim dachem.

Elewacja główna, południowa, w części przyziemia zaznaczone jest boniowaniem płytowym. W trzeciej osi od strony wschodniej znajduje się otwór drzwiowy głęboko osadzony z poprzedzającymi go schodami. Kondygnacje rozdzielone są gzymsem kordonowym, a ostatnia kondygnacja zakończona jest wydatnym wieńczącym gzymsem wspartym na konsolowych wspornikach, pod którym znajduje się ząbkowany fryz. W elewacji umieszczone są prostokątne okna, na czwartej kondygnacji nieco mniejsze, na II i III kondygnacji zakończone gzymsami nadokiennymi. W części cokołowej znajdują się małe okna piwniczne. Na osi środkowej, powyżej drugiej kondygnacji znajdował się kartusz z herbem Wrocławia.

Elewacja zachodnia, siedmioosiowa, ma taką samą kompozycję jak elewacja południowa.

Budynek nadal połączony jest przejściem wewnętrznym z sąsiednim, wschodnim budynkiem.
Budynek wschodni z pomieszczeniami szkolnymi był trzykondygnacyjną, trzytraktową budowlą o 9-osiowej elewacji, wzniesioną na planie prostokąta z dwoma wewnętrznymi dziedzińcami. Do pomieszczeń wchodziło się przez obszerną klatkę schodową, przed którą znajdował się okazały westybul. Poza salami wykładowymi w budynku znajdowała się biblioteka, sala rysunkowa, sala reprezentacyjna oraz aula udekorowana bogatą sztukaterią. Do budynku prowadził płaski, trójprzelotowy portyk wsparty na pilastrach. Sień przelotowa komunikowała się z elewacją tylną od strony Jatek.


Po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku, w budynku umieszczono Wydział Osiedleńczy Zarządu Miejskiego. W latach 90. XX wieku znajdował się tu Zarząd Gospodarki Komunalnej Wrocław–Stare Miasto, Zarząd Cmentarzy Komunalnych oraz Ośrodek Zamiejscowy Naczelnego Sądu Administracyjnego.





Opis skopiowano z wikipedi.
fot. Joee, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons