W północnej części plac ma kształt zbliżony do prostokąta, ale od południa mającego ścięte narożniki. Okala go tu charakterystyczna ulica w przebiegu nawiązującym do półkola, która łączy ulice Bolesława Chrobrego i Trzebnicką. Plac ma powierzchnię około 1,8 ha. Zespół urbanistyczny w rejonie placu został wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/1576/402/Wm z 3.05.1979 r.

Obszar, na którym położony jest plac, leży na prawym brzegu rzeki Odry (Odry Głównej) i stanowił niegdyś zabagniony teren niezabudowanego tzw. Pola Maciejowego (Matthiasfeld), stanowiącego środkową część Ołbina – pomiędzy dobrami miejskimi a klasztornymi norbertanów. Znajdujący się tu dwór ołbiński (wcześniej będący własnością cysterską) bracia książę Henryk III i Władysław wraz z matką księżną Anną przekazali w 1253 r. szpitalowi św. Macieja (St. Matthias-hospital). W XIV wieku ówczesny Ołbin dzielił się na trzy części, przy czym ta, na której położony jest współczesny plac Świętego Macieja stanowiła enklawę należącą do klasztoru Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą. W odniesieniu do tej części stosowano nazwę Pole Maciejowe (Matthiasfeld). Obejmowała ona obszar w przybliżeniu obejmujący teren zawarty między współczesnymi ulicami: Rydygiera, Ołbińską, Jedności Narodowej, Placem Stanisława Staszica i Powstańców Wielkopolskich. Do XVIII wieku zabudowa skupiała się na obrzeżach placu.

W 1869 powstała Spółka Komandytowa Pola Maciejowego, której plany obejmowały budowę dochodowych kamienic. Nie udało się jednak przeprowadzić ani parcelacji tego obszaru, ani żadnych inwestycji. Dopiero w 1873 roku dokonano podziału działek umożliwiając rozpoczęcie zagospodarowania i zabudowy tego obszaru.

Plac zaprojektowany został w 1873 roku przez O. Bauera i G. von Drabiziusa, a projekt nawiązywał do angielskiego sąsiedztwa skwerowego. Miał formę prostokąta ze ściętymi w części południowej narożami, z zakomponowaną zielenią i fontanną. Następnie w latach 1874–1885 sukcesywnie wykonywano zgodnie z założeniami tyczenie i wykonywanie poszczególnych elementów zarówno placu, jak i zabudowy wokół niego, na którą składały się kamienice, 3- lub 4-kondygnacyjne, o stylistyce klasycystycznej i neorenesansowej z wieżyczkami i wykuszami w narożach.

W trakcie działań wojennych podczas oblężenia w 1945 r. Wrocławia część zabudowy w tym rejonie uległa zniszczeniu. W latach 60. i 70. XX wieku wybudowano tu w części zachodniej całkowicie nie zharmonizowaną z otoczeniem zabudowę mieszkaniową z wielkiej płyty, a na północ od placu także nie pasujący do otoczenia kompleks szkolny.

Centralną cześć placu otoczoną ulicami stanowi skwer, gdzie w 2013 zasadzono magnolię upamiętniającą Annę German. która mieszkała przy ul. Trzebnickiej 5. Na skwerze znajduje się też szalet miejski. Zabudowę wokół placu stanowią kamienice i uzupełniająca zabudowa powojenna. Za północną jezdnią położony jest kompleks szkolny.






Opis skopiowano z wikipedi.
fot. Lidia Aria Nowakowska, CC BY-SA 3.0 PL , via Wikimedia Commons