Opis
Pierwszy pałacowy budynek został wzniesiony ok. 1710 roku. Inicjatorem budowy był baron Hans Ernt von Pein und Wechmar. W 1717 roku pałac został zakupiony przez barona Heinricha Gottfrieda von Spätgen.
Autorem projektu pałacu był Lucas von Hildebrandt, twórca m.in. wiedeńskiego belwederu.
Budynek pałacu wzniesiono w głębi działki a przed nim, w pierzei ulicznej wzniesiono piętrowy dom pełniący rolę prawdopodobnie kordegardy. Był to dwukondygnacyjny budynek o siedmioosiowej fasadzie.
Trzykondygnacyjny budynek pałacu posiadał z obu stron (północnej i południowej) podobne do siebie, siedmioosiowe elewacje artykułowane pilastrami. Elementami obu elewacji różniącymi się od siebie były balkonowe portale. W portalu północnym płyta balkonowa wspierała się na skręconych na zewnątrz kompozytowych kolumnach a jej balustrada miała kształt plecionki. Południowy balkon podtrzymywany był przez przekątnie ustawione filary a balustrada balkonu była zbudowana z profilowanych tralek.
W 1750 roku budynek został wykupiony króla Prus Fryderyka II Wielkiego i od tego czasu nosił miało Pałacu Królewskiego. Po wykupieniu pałacu dziedziniec honorowy otoczono niskimi oficynami. Od strony ogrodu w latach 1796–1797 dobudowano długie i wąskie skrzydło południowo-zachodnie, sięgające aż do fortyfikacji. Na końcu skrzydła znajdowały się sypialnia i gabinet królewski, dzięki czemu król mógł obserwować manewry wojsk, ewentualnie dowodzić obroną miasta lub łatwo się ewakuować.
Około 1845 roku zbudowano skrzydło południowe w stylu włoskiego neorenesansu rozciągające się równolegle do Fosy i przylegające poprzecznie do południowo-zachodniego. Do zachodniego pawilonu dobudowano pawilon kuchni. W latach 1858–1868 przebudowano dziedziniec honorowy – po wyburzeniu sąsiednich kamienic powstały obszerne klasycystyczne skrzydła północno-wschodnie i północno-zachodnie, tworzące ze skrzydłem centralnym spójną całość.
Pałac stał się głównym elementem nowo utworzonego placu Ćwiczeń, zwanego też Zamkowym. Plac stanowił miejsce defilad i symbol potęgi Prus. Po zakończeniu I Wojny Światowej i ogłoszeniu w Niemczech republiki pałac przekształcono w muzeum.
Podczas II Wojny Światowej południowe i południowo-zachodnie skrzydło uległy spaleniu i zostały zburzone w latach 60. XX wieku. Pozostał jedynie budynek kuchni i zachodni pawilon arkadowy.
Pozostałe budynki pałacu odbudowano w czasie obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego. W ostatnich latach w głównym budynku pałacu królewskiego mieściły się wrocławskie muzea etnograficzne i archeologiczne. Po kilkuletnim remoncie, w 2009 roku otwarte zostało Muzeum Miejskie z barokowym ogrodem.
W 1949 roku zespół pałacowy został wpisany do rejestru zabytków.
Zdj: Sławomir Milejski, CC BY-SA 3.0 PL , via Wikimedia Commons
Lokalizacja
ul. Kazimierza Wielkiego 35