Dyrektor Ślaskiego Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności – Karl Masner zaproponował Radzie Miejskiej Wrocławia organizację Wystawy Stulecia. Zaplanowano ją w stulecie zwycięskiej dla Prus bitwy pod Lipskiem (1813) i była częścią obchodów upamiętniających wzrost znaczenia państwa pruskiego w Europie. Pawilon Czterech Kopuł w którym Masner zaplanował zorganizowanie wystawy historycznej umiejscowiono tuż przy Hali Stulecia wraz z innymi obiektami towarzyszącymi (m.in. Pergolą i Ogrodem Japońskim).

Budowę zrealizowała, według projektu Hansa Poelziga, firma Schlesische Beton Baugesellschaft pomiędzy sierpniem 1912 a lutym 1913. Na wewnętrznym dziedzińcu Pawilonu znajdowała się fontanna z rzeźbą projektu wrocławskiego rzeźbiarza, profesora Roberta Bednorza przedstawiającą grecką boginię Atenę (nie zachowała się ona do dzisiejszych czasów).

W Pawilonie Czterech Kopuł w terminie od 20 maja do 26 października publiczność mogła zwiedzać wystawę historyczną. W 56 pomieszczeniach zaprezentowano historię wojen, bitew wraz ze zwycięską pod Lipskiem oraz ważnych postaci. W największej Kopule Północnej umieszczono część poświęconą historii Wrocławia podczas wojen napoleońskich wraz z oryginałem odezwy Fryderyka Wilhelma III z 1813 An Mein Volk (Do mojego ludu), która wzywała do walki z Napoleonem.


W 1920 roku zorganizowano w Pawilonie "Wielką Wystawę Sztuk" na której zaprezentowano dzieła ówczesnych twórców m.in. Paula Klee, Karla Schmidt-Rottluffa, Oskara Molla.

W 1929 roku odbyła się wystawa "Mieszkanie i Miejsce Pracy" pokazująca zasady projektowania miast i urbanistykę miast.

Pawilon nie został zniszczony podczas działań wojennych.


W 1948 roku w dniach 21 lipca – 31 października podczas Wystawy Ziem Odzyskanych umieszczono w nim wystawę historyczną, a poszczególne sale nosiły nazwy: Sala Zwycięstwa, Sala Zniszczeń, Sala Jedności Śląska, Sala Węgla. Wówczas przed pawilonem wzniesiono 106-metrową iglicę. Wystawę obejrzało 1 mln osób.


W maju 1951 roku dzięki inż. K. Czetyrbokowi – prezesowi Koła wrocławskiego Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii i pracowników wrocławskiego obserwatorium z części znalezionych we wrocławskim obserwatorium zmontowano planetarium Zeissa. Umieszczono je w maju 1951 w jednej z kopuł Pawilonu i udostępniono publiczności. W 1953 przeniesiono do jednej z rotund Hali Ludowej.

W 1953 roku w pawilonie zlokalizowano Wytwórnię Filmów Fabularnych, która wykorzystywała jego pomieszczenia jako filmowe atelier.

W 2009 roku Pawilon przejęło Muzeum Narodowe we Wrocławiu. W maju 2013 w obiekcie przeprowadzono generalny remont na jego potrzeby dzięki któremu uzyskano nowe powierzchnie wystawiennicze – ponad sześć tysięcy metrów kwadratowych z przeznaczeniem na ekspozycję sztuki współczesnej. W okalającym pawilon parku powstała plenerowa galeria rzeźby. Prace remontowe ukończono w czerwcu 2015 roku.

Od 25 czerwca 2016 roku w Pawilonie Czterech Kopuł działa Muzeum Sztuki Współczesnej – Oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

W zbiorach muzeum znajdują się prace m.in. Magdaleny Abakanowicz, Pawła Althamera, Mirosława Bałki, Stanisława Fijałkowskiego, Władysława Hasiora, Tadeusza Kantora, Katarzyny Kozyry, Jana Lebensteina, Jerzego Nowosielskiego, Aliny Szapocznikow.

Od roku 2006 pawilon znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Został na nią wpisany razem z sąsiadującą Halą Stulecia.


Pawilon Czterech Kopuł jest budynkiem jednokondygnacyjnym, bez podpiwniczenia. Ma on konstrukcję żelbetową. Wokół dziedzińca wewnętrznego umieszczono cztery skrzydła. Cztery kopuły umieszczono w części środkowej każdego ze skrzydeł. Wschodnia i zachodnia kopuła powstała na planie koła, a południowa i północna elipsy.





Opis skopiowano z wikipedii.
Zdjęcie: Volens nolens kraplak, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons