Zlokalizowane w dawnych Koszarach Bramy Chełmińskiej, zwanych także podwalnią Bastionu IV, wzniesionych w latach 1886–1888.

Początki adaptacji Koszar Bramy Chełmińskiej na potrzeby kulturalne sięgają roku 2007, kiedy ich ówczesny gospodarz, Zakład Gospodarki Mieszkaniowej, planował utworzyć w obiekcie pomieszczenia magazynowe dla toruńskich teatrów oraz sale prób dla zespołów muzycznych, jednak do realizacji tych planów nie doszło. W 2013 roku w budynku, także bez powodzenia, planowano otwarcie Inkubatora Kultury. Ostatecznie w 2015 roku władze miasta zdecydowały, że w dawnych koszarach powstanie muzeum poświęcone historii Twierdzy Toruń – jednego z najlepiej zachowanych zespołów fortyfikacji pierścieniowych w Europie. Jego adaptację na cele muzealne rozpoczęto w maju 2018 roku. Wiosną tego samego roku został również rozstrzygnięty konkurs na opracowanie koncepcji plastycznej ekspozycji w powstającym muzeum. Prace budowlane związane z adaptacją obiektu na potrzeby muzealne zakończono w grudniu 2019 roku, zaś tworzenie ekspozycji w wyremontowanych koszarach ukończono po kolejnych ośmiu miesiącach. Oficjalne otwarcie Muzeum planowano na listopad 2020 roku, jednak w związku z zamknięciem instytucji kultury ze względu na pandemię koronawirusa zostało ono przełożone na rok następny.

Obiekt otwarto dla zwiedzających 5 lutego 2021 roku, zaś oficjalne otwarcie Muzeum Twierdzy Toruń miało miejsce 11 czerwca 2021 roku.

Inwestycję finansowano ze środków Unii Europejskiej (14,4 mln zł), Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz samorządu Torunia. Koszt adaptacji koszar Bramy Chełmińskiej na Muzeum Twierdzy Toruń wyniósł ogółem ok. 22 mln zł. Prace budowlane realizowała firma Fijałkowski i s-ka sp. z o.o.. Wykonanie wystawy stałej stworzonej na bazie koncepcji autorstwa Marcina Wichrowskiego i Muzeum Okręgowego w Toruniu, zrealizowała firma TRIAS AVI z Warszawy.

Koszary Bramy Chełmińskiej – siedziba Muzeum – są wpisane do Rejestru Zabytków (wpis nr A/1717 z 2017-03-02) i do gminnej ewidencji zabytków (nr 2131).

Ekspozycja
Wystawa stała
Tematyka ekspozycji:

rys historyczny fortyfikacji Torunia
wpływ fortyfikacji na rozwój przestrzenny Torunia
koncepcje fortyfikowania Torunia
sylwetki wybitnych fortyfikatorów
charakterystyka obiektów fortecznych Twierdzy Toruń
prezentacja sprzętu związanego z Twierdzą Toruń
historia szkolnictwa wojskowego w garnizonie Toruń
obóz jeniecki Stalag XXA






Opis skopiowano z wikipedii.
fot. Mateuszgdynia, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons