Patronem parku jest, żyjący w latach 1800–1881, książę Roman Stanisław Sanguszko herbu Pogoń Litewska – patriota, uczestnik powstania listopadowego odznaczony złotym krzyżem Orderu Virtuti Militari. Za udział w powstaniu skazany na utratę tytułu szlacheckiego, majątku i zesłany na Syberię. Trafił do Tobolska, później na Kaukaz, gdzie odbywał przymusową służbę w carskim wojsku. Po wielu latach, z uszczerbkiem na zdrowiu, wrócił do rodzinnej Sławuty. Zajmował się działalnością gospodarczą na Wołyniu. Był też miłośnikiem i hodowcą koni arabskich.

Pomysł utworzenia parku wokół tarnowskiego zamku zrodził się w latach 30. XX wieku. W 1938 roku książę Roman Władysław Sanguszko, z okazji 20. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, darował miastu zalesiony teren o powierzchni ok. 17 ha, w tym ruiny zamku na Górze św. Marcina. 10 listopada 1938 roku podczas uroczystej sesji Rady Miejskiej w Tarnowie odbyło się przekazanie darowizny miastu, jednak z nieznanych powodów nie sporządzono aktu notarialnego. Darczyńca życzył sobie, aby na przekazywanym obszarze powstał park noszący nazwę „Park Niepodległości Miasta Tarnowa im. Romana Księcia Sanguszki powstańca 1831 roku – Sybiraka”. W 1939 roku rozpoczęto prace archeologiczne, wykopaliska odsłoniły fundamenty zamku i resztki wieży. Wybuch II wojny światowej przerwał prace zmierzające do utworzenia parku.

Po zakończeniu działań wojennych las na Górze św. Marcina został upaństwowiony, stając się własnością Lasów Państwowych. W 1963 roku przejęła go Miejska Rada Narodowa w Tarnowie, ponownie podjęto prace archeologiczne, które wkrótce przerwano, by wznowić je na przełomie lat 70. i 80. XX wieku.

Las komunalny zagospodarowywano tak, by stanowił miejsce wypoczynku dla mieszkańców Tarnowa. W ciągu kolejnych lat w obrębie parku, przy krawędzi lasu, powstała pływalnia letnia, kręgielnia, skocznia narciarska K-30 i wyciąg narciarski, a w lesie plac zabaw i restauracja.

W 2018 roku uchwałą Rady Miejskiej nazwę parku zmieniono z Park na Górze Świętego Marcina na Park Niepodległości Miasta Tarnowa im. Romana Księcia Sanguszki powstańca 1831 roku – Sybiraka.

Park na Górze św. Marcina ma charakter leśny, zajmuje powierzchnię 35,361 ha. Położony jest na opadającym ku północy stoku wzniesienia. Porośnięty jest typowym dla buczyny karpackiej lasem wyżynnym, mieszanym o wysokim stopniu naturalności. Najstarsze drzewa mają 110–120 lat. W drzewostanie wyróżniają się dorodne okazy buków, rosną dęby, jawory, jodły, wiązy, jesiony i modrzewie. Występuje tu kwitnący bluszcz pospolity. W parku można spotkać kilka gatunków dzięcioła, w tym będącego pod ścisłą ochroną gatunkową dzięcioła czarnego. Widywano tu borsuki, sarny, lisy, zaskrońce oraz rzadko spotykane gady: rzekotkę drzewną i traszkę karpacką.

W lesie wytyczono sieć ścieżek dla pieszych i kolarzy górskich. W pobliżu placu zabaw dla dzieci, na małym wybrukowanym placu, znajduje się głaz upamiętniający zamordowanych tu przez faszystów niemieckich młodych Polaków w dniu 23 grudnia 1939 roku z inskrypcją:

„Przechodniu wspomnij tamte dni pełne grozy, a ty młody przynajmniej uzmysłów sobie te dni, w których ginęli ludzie dla twojego szczęścia i dobra oraz pokoju dla przyszłych pokoleń".






Opis skopiowano z wikipedi.
fot. DentArt, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons