Wydmy ruchome Słowińskiego Parku Narodowego znajdują się na jednym z akumulacyjnych odcinków polskiego wybrzeża Morza Bałtyckiego. Powstała w tym miejscu Mierzeja Łebska odcina piaszczystą barierą Nizinę Gardeńsko-Łebską od otwartych wód morza. Akumulowany w obrębie mierzei materiał piaszczysty pochodzi z sąsiednich, erozyjnych partii wybrzeża. Transport utworu piaszczystego jest związany z działalnością prądów wzdłużbrzeżnych, równoległych do strefy brzegowej.

Początki rozwoju reliefu Mierzei Łebskiej pochodzą z okresu subborealnego, jednak jej morfologia i zasięg stale podlegają zmianom, ze względu na przesuwanie się pasma aktywnych, nieustabilizowanych wydm. Krajobraz Mierzei Łebskiej cechuje się wysokim urozmaiceniem, ze względu na występowanie różnych typów wydm nadmorskich. Należą do nich wydmy przednie, paraboliczne oraz barchany, między którymi znajdują się obniżenia i zabagnienia.

Do najbardziej spektakularnych i rozpoznawalnych elementów krajobrazu Mierzei Łebskiej, a zarazem całego Słowińskiego Parku Narodowego, należą wysokie, strome, sierpowate barchany – wydma Czołpińska (56 metrów wysokości) i położona na wschodzie Wydma Łącka (30 metrów wysokości). W części pola Wydmy Czołpińskiej zachodzą procesy charakterystyczne dla wydm ruchomych. Odsłonięty w obrębie barchanu materiał piaszczysty na stokach dowietrznych jest obsuwany przez wiatr w dół wydmy, w postaci strumieni i języków piaskowych. Poprzez stałe zwiewanie ziaren piasku na stokach dowietrznych i ich akumulację po stronie zawietrznej, następuje przemieszczanie się mas piaszczystych, zwanych wędrówką wydmy.

Intensywny ruch ziaren piasku w obrębie odsłoniętych i pozbawionych roślinności partii pola wydmowego wpływa na zmiany jego morfologii i tworzenie się piaszczystych mikroform, np. nietrwałych ripplemarków.

Wydma Czołpińska stanowi rozległy obszar o urozmaiconej rzeźbie i pokryciu terenu. W jej obrębie można wyróżnić dwa charakterystyczne dla wydm nadmorskich zbiorowiska roślinne, które sąsiadują z odsłoniętymi, stale rozwiewanymi partiami. Porośnięty grunt jest pokryty mniej lub bardziej zwartą okrywą porostów i krzewów, wraz z tworzącą się pod nimi cienką warstwą próchnicy. Nadziemne części roślin, wraz z podziemnym systemem korzennym utwardzają piaszczyste kopuły, uniemożliwiając rozwiewanie piasku.

W środowisku botanicznym Wydmy Czołpińskiej można wyróżnić dwa główne zbiorowiska roślin, których pojawienie się wynika z litologii i usytuowania wydm. Położone blisko brzegu pagóry porośnięte wysokimi trawami, nazywane są wydmami białymi. Źdźbła traw: pospolitej piaskownicy zwyczajnej i wydmuchrzycy piaskowej wystają spod piaszczystej pokrywy, a ich korzenie zapobiegają przemieszczaniu się wydmy.

Roślinność wydmy szarej, która znajduje się w znacznej odległości od linii brzegowej charakteryzuje się występowaniem niskiej murawy, składającej się z kępkowej trawy – szczotlichy siwej.






Opis skopiowano z wikipedii.
fot. Piotr Czerwiński, CC BY 3.0 , via Wikimedia Commons