Szczegóły atrakcji
Opis
Łysa Góra to drugi (po Łysicy) najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich. Znajduje się w Nowej Słupi, w części miasta o nazwie Święty Krzyż. Objęty jest ochroną w ramach Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Na szczycie znajdują się charakterystyczne dla Gór Świętokrzyskich skalne rumowisko, tzw. gołoborze, ścisły rezerwat przyrody obejmujący las jodłowo-bukowy, klasztor Misjonarzy Oblatów M.N., pozostałości wału kultowego przedchrześcijańskiego miejsca kultu Słowian oraz Muzeum Parku Narodowego (w jednym ze skrzydeł opactwa pobenedyktyńskiego), a także Radiowo-Telewizyjne Centrum Nadawcze Święty Krzyż z masztem o wysokości 157 metrów.
W 2023 roku z gołoborza pod szczytem udało wykonać się zdjęcia sięgające Warszawy.
Łysa Góra stanowi węzeł szlaków turystycznych w tym regionie. Swój początek bierze tu niebieski szlak turystyczny prowadzący do Pętkowic. Przez Łysą Górę przechodzi czerwony szlak - Główny Szlak Świętokrzyski im. Edmunda Massalskiego z Gołoszyc do Kuźniaków.
W okresie wczesnego średniowiecza Łysa Góra prawdopodobnie stanowiła ośrodek kultu związanego z religią Słowian. Świadczą o tym pozostałości wału kultowego, otaczającego partię szczytową wzniesienia. Wał usypany został prawdopodobnie w IX-X wieku a jego długość wynosi około 1,5 km. Prace nad budową wału przyjęto po przyjęciu chrześcijaństwa.
"Na tym też miejscu był kościół trzech bałwanów, które zwano Łada, Boda, Leli. Do których prości ludzie schadzali się pierwszego dnia maja, modły im czynić i ofiarować. Tedy Dąbrówka przerzeczona pokaziwszy ich bóżnice, kazała zbudować kościół i poświęcić ku czci i ku chwale wielebnej Świętej Trójce".
fot. Jakub Hałun, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons