Przedmiotem ochrony jest jedyne w Polsce naturalne stanowisko różanecznika żółtego.


Rezerwat „Kołacznia” jest najmniejszym pod względem powierzchni rezerwatem w Polsce. W identycznych granicach w 2009 roku powołano obszar siedliskowy sieci Natura 2000 „Kołacznia” PLH180006.

Stanowisko wyjątkowego w skali Polski krzewu różanecznika żółtego (inaczej azalii pontyjskiej) znajduje się na terenie wsi Wola Zarczycka i jej przysiółka Kołacznia. Stanowisko to zostało odkryte przez miejscowego nauczyciela w 1909 r., a opisał je prof. Marian Raciborski. Jest to najdalej na zachód wysunięte w Europie stanowisko tego krzewu. Jest to prawdopodobnie relikt z okresu przedlodowcowego, choć według legendy, krzewy te miano posadzić na grobie poległego w walce tatarskiego chana. Krzewy różanecznika okrywają się żółtymi kwiatami w maju, a cały okres kwitnienia trwa do 3 tygodni. Intensywny zapach kwiatów wyczuwalny jest nawet z kilkudziesięciu metrów. W 2011 roku w odległości kilkuset metrów, w tym samym kompleksie leśnym, odkryto nowe stanowisko tej rośliny. Inne stanowiska tego krzewu są oddalone o ponad 300 km na wschód na Polesiu i Wołyniu.

Zbiorowisko zaroślowe z różanecznikiem żółtym porasta niewielką śródleśną wydmę, a oprócz niego występuje tu zbiorowisko porębowe z klasy Epilobietea angustifolii oraz fragment łęgu jesionowo-olszowego.

Flora
Na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie 51 gatunków roślin naczyniowych.

różanecznik żółty
rosiczka okrągłolistna
storczyk samczy
kruszyna pospolita
Fauna
Owady
fruczak gołąbek
trzmiel ziemny
Ptaki
bocian biały
krogulec
dzięcioł czarny
dzięcioł duży
kwiczoł
sójka
rudzik
drozd śpiewak
zięba
Ssaki
sarna
dzik
lis
kuna
borsuk
jeleń europejski







Opis skopiowano z wikipedii.
fot. Nikodem Nijaki, CC BY-SA 3.0 , via Wikimedia Commons