Niewielka, nie wyróżniająca się architektonicznie kamienica na Starych Bałutach, ma jeden element, który sprawia, iż ten budynek jest wyjątkowy. Trzypiętrową kamienicę zdobi bowiem pomnik Tadeusza Kościuszki. To pierwsza podobizna generała w Łodzi, która stoi w tym miejscu już od 1903 roku.

Właścicielami domu byli Maria i Stefan Szylke, który to był majstrem murarskim. W 1902 roku architekt Stefan Lemene zaprojektował dom mieszkalny przy ówczesnej ulicy Ciemnej 4. Pośrodku osi budynku, została utworzona wnęka, w której zaplanowano postawienie rzeźby.

Sam posąg zaprojektował i wykonał właściciel domu. Aby ominąć przepisy i dostać zgodę od władz carskich na postawienie rzeźby bohatera narodowego, Szylke zgłosił chęć umieszczenia we wnęce budynku podobizny krakowiaka. Dzięki czemu Kościuszko ma na sobie krakowski strój z rogatywką. Zgodę od gubernatora piotrkowskiego dostali, choć potem nie raz musieli dawać łapówki urzędnikom, aby zachować posąg generała.

Po I wojnie światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Szylke dodał pod rzeźbą tabliczkę z napisem: Tadeusz Kościuszko - 1903. Dzięki temu wiadomo dokładnie, kiedy powstał posąg.

W czasach okupacji nazistowskiej, budynek znalazł się na terenie Ghetto Litzmannstadt. Polacy musieli go opuścić. Nowi żydowscy mieszkańcy, chcąc uchronić rzeźbę przed okupantem i niechybnym zniszczeniem, zasłonili całą wnękę dyktą w kolorze elewacji. Dzięki temu podobizna Kościuszki, przetrwała okres wojny.

Dopiero w 1966 roku rzeźba doczekała się renowacji. Przewodnicy PTTK odrestaurowali posąg i pokryli go farbą olejną.





Opis skopiowano z wikipedii.
Zdjęcie: Mietek Ł, CC BY-SA 3.0 , via Wikimedia Commons