Zakład powstał w 1866 w Łodzi przy ul. Warneńczyka 18 w dzielnicy Górna między linią kolejową nr 540 oraz ulicami Władysława Warneńczyka i Rzgowską. Budynek fabryki przy ul. Rzgowskiej 142 (ówczesny adres) został wybudowany w 1913, a fabryka przyjęła nazwę „Ruski Strebelwer”. Pierwszy kocioł został wyprodukowany w 1903. W 1929 zakład zdobył Złoty Medal za żeliwny kocioł grzewczy opalany węglem. W 1953 zakład przyjął nazwę: Fabryka Kotłów i Radiatorów „Fakora”. Od 2005 tradycję produkcji kontynuowała i rozwijała Odlewnia Żeliwa „Fakora Moc” Sp. z o.o.

W 2007 fabryka uległa częściowemu spaleniu. W 2009 nieruchomości przy ul. Warneńczyka zostały sprzedane firmie Plaza Centers, wchodzącej w skład Europe Israel Group, której założycielem i szefem jest Mordechaj Zisser (zaangażowany finansowo także w budowę Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Parku Ocalałych przy ul. Wojska Polskiego). Deweloper zapowiedział budowę centrum handlowego na terenach dawnej odlewni.

W lipcu 2009 Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Łodzi wstrzymał pracę przy budowie centrum rozrywki. Stwierdzono, że budynki starej fabryki są prawdopodobnie pierwszymi o konstrukcji żelbetowej wzniesionymi w Królestwie Polskim. Zakład składał się z dwóch hal. Pierwsza opiera się na rzędach przęseł w pięciu rozmiarach, które wykonano najpewniej w szalunku – w drewnianej skrzyni ułożono zbrojenie i mieszankę betonową.

Zakaz prowadzenia prac wygasł z dniem 11 września 2010.

Wiosną 2012 minister kultury i dziedzictwa narodowego uchylił część decyzji wojewódzkiego konserwatora zabytków o wpisaniu zabudowań „Fakory” do rejestru zabytków.

W czerwcu 2012, po skandalicznej decyzji m.in. ministra Bogdana Zdrojewskiego fabryka Fakora przestała być zabytkiem, a inwestor otrzymał zgodę na kontynuację budowy centrum handlowego Łódź Plaza i 23 czerwca rozpoczął wyburzanie obiektu.

Spośród budynków fabryki „Fakora” tylko wieża ciśnień była wpisana do gminnej ewidencji zabytków.

10 września 2010 do rejestru zabytków wpisano:

zespół budowlany dawnej fabryki firmy John, Krebs i Spółka, później Fabryki Kotłów i Radiatorów „Fakora” w Łodzi wraz z otoczeniem, 1913–14, l. 50 XX w., nr rej. A/97 z 10.09.2010 przy ul. Warneńczyka 18/20, łącznie z:
budynkiem dawnej odlewni żeliwa, później wydziału mechaniczno-montażowego, 1913
fabryczną wodociągową wieżą ciśnień, 1915
budynkiem portierni, po 1950
budynkiem socjalnym, po 1950
kominem fabrycznym, I ćwierćwiecze XX w.



Opis skopiowano z wikipedii.
Zdjęcia: Pelikan13, CC BY-SA 3.0 PL , via Wikimedia Commons