Budynek został zaprojektowany na planie wydłużonego prostokąta przez H. Majewskiego. Charakterystyczne dla całego obiektu są klucze nad oknami, zdobione kolumny oraz ozdobny gzyms tuż pod linią dachu. W części frontowej wysunięty ryzalit jest ozdobiony arkadowymi oknami i attyką. Przeprowadzony pod koniec lat 90. XX wieku remont wnętrza budynku pozwolił zachować oryginalny wygląd klatki schodowej oraz auli.

20 listopada 1966 r., przed budynkiem szkoły, z okazji 50-lecia jej istnienia, Marian Spychalski odsłonił pomnik dyrektora Leona Starkiewicza. W uroczystości uczestniczyła córka dyrektora – Eugenia Chłapowska.


Pierwotnie szkoła mieściła się w wynajętych pomieszczeniach przy ul. Cegielnianej 64 (obecnie ul. Jaracza 28). Budowę właściwego gmachu szkoły rozpoczęto w 1881 a ukończono w 1885 roku. Budynek oddano do użytku we wrześniu 1891 roku, w którym znalazło miejsce rosyjskojęzyczne „Męskie Rosyjskie Gimnazjum Rządowe”. Fundatorem szkoły był m.in. Karol Scheibler, którego posąg stał w auli szkoły, vis-à-vis portretu cara Mikołaja. Tuż obok szkoły znajdował się targ mięsny (obecnie park im. Sienkiewicza), który jednak został zastąpiony w 1896 roku przez park miejski zwany wówczas parkiem Mikołajewskim (od nazwy ulicy).

W czasach carskich uczęszczało tu 150 uczniów. W 1905 roku uczniowie gimnazjum męskiego aktywnie wzięli udział w walce o wprowadzenie języka polskiego do szkół.

W pierwszych latach okupacji niemieckiej Łodzi podczas I wojny światowej w budynku mieścił się szpital dla jeńców rosyjskich. Z dniem 9 marca 1916 r., wobec szalejącej w Łodzi epidemii tyfusu plamistego, niemieckie władze okupacyjne uruchomiły tu szpital dla chorych na tyfus. Lekarzem naczelnym został mianowany dr Haberlau. W 1918 r. gmach stał się miejscem formowania łódzkich pododdziałów Legionów Polskich.

Budynek ponownie został siedzibą szkoły od 1918 roku, kiedy reaktywowano tu 4-klasowe gimnazjum męskie, którego dyrektorem został Leon Starkiewicz. Trzy lata później gimnazjum zamieniono w 8-klasowe Męskie Gimnazjum typu przyrodniczo-matematycznego.

W 1921 roku patronem szkoły został Józef Piłsudski, a jego portret (namalowany na wcześniejszym wizerunku cara Mikołaja) zawisł w auli szkoły. Symbolem szkoły była w tamtych czasach szara maciejówka. Kończący szkołę uczniowie przełamywali jej daszek oraz przeszywali do góry nogami znaczek szkoły (litery MG otoczone wieńcem laurowym). Pierwsi absolwenci zdawali maturę w 1923 roku, a w 1926 powołali oni Stowarzyszenie Byłych Wychowanków.

Po wojnie szkoła wznowiła działalność w 1945, a rok później przyjęła imię obecnego patrona Tadeusza Kościuszki. W roku 1949 nadano szkole nazwę XXI Państwowego Gimnazjum i Liceum im. T. Kościuszki, a we wrześniu przekształcono ją w III Ogólnokształcącą Szkołę Stopnia Podstawowego i Licealnego.

W 1954 roku „Trójka” ze szkoły męskiej stała się koedukacyjną. Od września 1962 roku osobno funkcjonują: III Liceum Ogólnokształcące oraz Szkoła Podstawowa nr 173, która znajduje się w części dobudowanej po lewej, północnej stronie pierwotnego budynku „Trójki”.




Opis skopiowano z wikipedii,