Szczegóły atrakcji
Id Atrakcji:
12297
Wyświetlenia:
564
W kategoriach:
Świątynie
Lokalizacja:
Kamieniec Ząbkowicki
Autor
Opis
Pocysterski barokowy zespół klasztorny z kościołem Wniebowzięcia Najśw. Marii Panny i św. Jakuba.
Cystersi do Kamieńca Ząbkowickiego przybyli około 1249 roku z pobliskiego Lubiąża. Klasztor został ufundowany kilkadziesiąt lat wcześniej dla augustianów, którzy opuścili to miejsce z powodu wewnętrznych problemów. Wkrótce po przybyciu cystersi rozpoczęli wznoszenie nowych obiektów, wśród nich kościoła. Pod koniec XIII wieku w skład dóbr klasztornych wchodziło kilkanaście wsi. W klasztorze przebywało nawet do 80 zakonników. Cystersi w posiadłościach klasztoru prowadzili działalność rolniczą, czemu sprzyjała dobra jakość gleb w rejonie doliny Nysy Kłodzkiej. Prowadzono również hodowlę bydła, owiec i koni. Stawy dostarczały opactwu ryb, a pasieki miodu. Ponadto zajmowano się krawiectwem, tkactwem, piwowarstwem, gorzelnictwem, piekarstwem. Funkcjonowały również kuźnie klasztorne. W 1273 roku dobroczyńca klasztoru książę Henryk IV Prawy przekazał mnichom dowolność korzystania z wydobywanych na terenach należących do opactwa minerałów i złóż.
Opactwo kamienieckie rozwijało się z sukcesami od czasów założenia aż do XV wieku. W klasztorze rozwijało się piśmiennictwo historiograficzne oraz liturgiczne. Działalność duszpasterska nie była ograniczona wyłącznie do murów opactwa. Zakonnicy pracowali także w parafiach poza klasztorem, prowadzili hospicja, sprawowali opiekę nad ubogimi, chorymi i samotnymi oraz rozdawali jałmużnę. Ważnym miejscem było sanktuarium z cudowną figurą Matki Bożej w Bardzie, nad którym kamienieccy cystersi sprawowali opiekę.
Pod koniec XIII wieku rozpoczęto wznoszenie nowego kościoła, która trwała do połowy następnego wieku. Budowę nowego gotyckiego założenia klasztornego rozpoczęto natomiast w pierwszych latach XIV wieku.
Trudnym okresem w dziejach opactwa był XV wiek. Podczas wojen husyckich klasztor wielokrotnie był celem najazdów, podczas których dobra klasztorne były niszczone i palone. Liczba zakonników zmalała z około osiemdziesięciu w 1359 do około sześćdziesięciu w 1426 i zaledwie czternastu w 1463. Kolejnych zniszczeń z tego okresu dokonały powodzie w 1496 i 1501 roku.
Klasztor po wojennych zawieruchach przeszedł reorganizację dyscypliny zakonnej, która podczas wojen znacznie podupadła. Zalecono zakonnikom odnowienie oficjum, zachowywanie milczenia oraz powstrzymywanie się od nieumiarkowanego jedzenia i picia. Mieli ponadto zrezygnować z prywatnych dochodów, używać lnianej odzieży i nie wpuszczać kobiet do klauzury.
W 1524 roku klasztor padł ofiarą dużego pożaru. Kolejnym okresem w którym klasztor podupadł była wojna trzydziestoletnia. Opactwo i jego posiadłości zostały doszczętnie zdewastowane i ograbione. Dodatkowo w 1633 roku wybuchła epidemia dżumy.
Odbudową klasztornych dóbr i życia duchowego klasztoru zajął się przybyły z Lubiąża opat Szymon III Rudiger. Odnowiono kościół oraz rozpoczęto kompleksową przebudowę opactwa. Powstały nowy browar, piekarnia, karczma i folwark. Następcy Szymona kontynuowali odbudowę, założono też bibliotekę klasztorną. Odbudowano kościoły w Bardzie w związku z ożywieniem ruchu pielgrzymkowego. Był to okres rozkwitu.
Okres rozkwitu zakończył się wraz z nastaniem wojen śląskich. Klasztor obłożony wysokimi podatkami zaczął popadać w zadłużenie. Dodatkowo funkcjonowanie klasztoru utrudniała ingerencja Habsburgów w życie zakonne i wybór opatów. 23 listopada 1810 roku król pruski Fryderyk Wilhelm III wydał edykt sekularyzacyjny likwidując opactwo. Dobra klasztorne uległy rozproszeniu i dewastacji.
W 1817 roku w klasztorze wybuchł potężny pożar. Część pomieszczeń uległa zniszczeniu. Po przejściu Kamieńca w ręce Marianny Orańskiej i jej męża Albrechta powyżej klasztoru wybudowali oni rezydencję oraz kościół protestancki. W czasie II wojny światowej w klasztorze i kościele znajdowała się największa na Śląsku składnica dzieł sztuki i archiwaliów. Od czasu zakończenia wojny kościół pocysterski pełni funkcję kościoła parafialnego. W zachowanych budynkach klasztoru utworzono oddział Archiwum Państwowego, a w obiektach gospodarczych Ośrodek Hodowli Zarodowej.
Opactwo Cystersów w Kamieńcu jest zespołem wpisanym do rejestru zabytków. W skład zabytkowego kompleksu wchodzą:
- kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba Starszego,
- klasztor, obecnie oddział Archiwum Państwowego we Wrocławiu,
- obiekty mieszkalno-gospodarcze, w tym 4 oficyny, 4 budynki gospodarcze oraz 2 szklarnie,
- spichrz.
Zdjęcia: SchiDD, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons
Opactwo kamienieckie rozwijało się z sukcesami od czasów założenia aż do XV wieku. W klasztorze rozwijało się piśmiennictwo historiograficzne oraz liturgiczne. Działalność duszpasterska nie była ograniczona wyłącznie do murów opactwa. Zakonnicy pracowali także w parafiach poza klasztorem, prowadzili hospicja, sprawowali opiekę nad ubogimi, chorymi i samotnymi oraz rozdawali jałmużnę. Ważnym miejscem było sanktuarium z cudowną figurą Matki Bożej w Bardzie, nad którym kamienieccy cystersi sprawowali opiekę.
Pod koniec XIII wieku rozpoczęto wznoszenie nowego kościoła, która trwała do połowy następnego wieku. Budowę nowego gotyckiego założenia klasztornego rozpoczęto natomiast w pierwszych latach XIV wieku.
Trudnym okresem w dziejach opactwa był XV wiek. Podczas wojen husyckich klasztor wielokrotnie był celem najazdów, podczas których dobra klasztorne były niszczone i palone. Liczba zakonników zmalała z około osiemdziesięciu w 1359 do około sześćdziesięciu w 1426 i zaledwie czternastu w 1463. Kolejnych zniszczeń z tego okresu dokonały powodzie w 1496 i 1501 roku.
Klasztor po wojennych zawieruchach przeszedł reorganizację dyscypliny zakonnej, która podczas wojen znacznie podupadła. Zalecono zakonnikom odnowienie oficjum, zachowywanie milczenia oraz powstrzymywanie się od nieumiarkowanego jedzenia i picia. Mieli ponadto zrezygnować z prywatnych dochodów, używać lnianej odzieży i nie wpuszczać kobiet do klauzury.
W 1524 roku klasztor padł ofiarą dużego pożaru. Kolejnym okresem w którym klasztor podupadł była wojna trzydziestoletnia. Opactwo i jego posiadłości zostały doszczętnie zdewastowane i ograbione. Dodatkowo w 1633 roku wybuchła epidemia dżumy.
Odbudową klasztornych dóbr i życia duchowego klasztoru zajął się przybyły z Lubiąża opat Szymon III Rudiger. Odnowiono kościół oraz rozpoczęto kompleksową przebudowę opactwa. Powstały nowy browar, piekarnia, karczma i folwark. Następcy Szymona kontynuowali odbudowę, założono też bibliotekę klasztorną. Odbudowano kościoły w Bardzie w związku z ożywieniem ruchu pielgrzymkowego. Był to okres rozkwitu.
Okres rozkwitu zakończył się wraz z nastaniem wojen śląskich. Klasztor obłożony wysokimi podatkami zaczął popadać w zadłużenie. Dodatkowo funkcjonowanie klasztoru utrudniała ingerencja Habsburgów w życie zakonne i wybór opatów. 23 listopada 1810 roku król pruski Fryderyk Wilhelm III wydał edykt sekularyzacyjny likwidując opactwo. Dobra klasztorne uległy rozproszeniu i dewastacji.
W 1817 roku w klasztorze wybuchł potężny pożar. Część pomieszczeń uległa zniszczeniu. Po przejściu Kamieńca w ręce Marianny Orańskiej i jej męża Albrechta powyżej klasztoru wybudowali oni rezydencję oraz kościół protestancki. W czasie II wojny światowej w klasztorze i kościele znajdowała się największa na Śląsku składnica dzieł sztuki i archiwaliów. Od czasu zakończenia wojny kościół pocysterski pełni funkcję kościoła parafialnego. W zachowanych budynkach klasztoru utworzono oddział Archiwum Państwowego, a w obiektach gospodarczych Ośrodek Hodowli Zarodowej.
Opactwo Cystersów w Kamieńcu jest zespołem wpisanym do rejestru zabytków. W skład zabytkowego kompleksu wchodzą:
- kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba Starszego,
- klasztor, obecnie oddział Archiwum Państwowego we Wrocławiu,
- obiekty mieszkalno-gospodarcze, w tym 4 oficyny, 4 budynki gospodarcze oraz 2 szklarnie,
- spichrz.
Zdjęcia: SchiDD, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons
Lokalizacja
Kamieniec Ząbkowicki, dolnośląskie