fbpx

Cmentarz wojenny z I i II wojny światowej w Dukli

Szczegóły atrakcji

Id Atrakcji: 22894
Wyświetlenia: 93
W kategoriach: Nekropolie i grobowce
Lokalizacja: Dukla
0.00 ( 0 głosów )

Opis

Cmentarz wojenny z okresu I i II wojny światowej.
Cmentarz wojenny w Dukli jest jednym z największych w Polsce pod względem liczby pochówków. Umieszczony został na liście Kanonu Krajoznawczego Polski.

Cmentarz usytuowany jest za sanktuarium św. Jana z Dukli. Składa się z dwóch osobnych sektorów rozdzielonych żywopłotem. W sektorze południowym pochowani są żołnierze polegli w czasie I wojny światowej, a w północnym – polegli w czasie II wojny światowej.

Cmentarz z I wojny światowej jest pokłosiem ciężkich zimowych walk do jakich doszło w okolicach Dukli na przełomie 1914/1915 i na wiosnę 1915, kiedy to armia rosyjska chciała przełamać główny grzbiet Karpat i wedrzeć się na Nizinę Węgierską. Cmentarz został założony w latach 1921–24. Przeniesiono tu zmarłych z cmentarza przyszpitalnego oraz z licznych mogił usytuowanych w okolicy. W 70 mogiłach zbiorowych pochowano 3588 niezidentyfikowanych żołnierzy różnej narodowości. Pierwotnie mogiły miały formę betonowych obramowań wypełnionych ziemią z niskimi betonowymi krzyżami. W czasie remontu w 2004, usunięto spękane obramowania zachowując krzyże, a mogiły splantowano i obsiano trawą, pozostawiając przejście do dużego metalowego krzyża stojącego tuż przy ogrodzeniu.

Cmentarz wojenny z II wojny światowej w Dukli utworzono w latach 1947–54 po północnej stronie istniejącego cmentarza z I wojny światowej. Ekshumowano i przeniesiono zwłoki z tysięcy pojedynczych i masowych grobów żołnierzy radzieckich, czechosłowackich i polskich, poległych podczas ciężkich walk toczonych we wrześniu i październiku 1944 o Przełęcz Dukielską w ramach operacji dukielsko-preszowskiej. W kilkudziesięciu mogiłach zbiorowych i grobach indywidualnych pochowano tutaj około:
7 695 żołnierzy Armii Radzieckiej,
221 żołnierzy czechosłowackich,
2 żołnierzy niemieckich,
149 żołnierzy Wojska Polskiego poległych w latach 1944–1945,
16 żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1939.


Wśród pochowanych dotychczas zidentyfikowano zaledwie ponad 1,5 tys. poległych. Groby i mogiły oznaczono radziecką gwiazdą, czeskim lwem i polskim orłem. Wśród poległych żołnierzy wielonarodowej Armii Radzieckiej najwięcej było Ukraińców. Byli też Polacy z kresów wschodnich wcieleni do tej armii.

Na cmentarz, ogrodzony niewysokim kamiennym murem, prowadzi charakterystyczna brama z łamanego piaskowca o wysokości 10,9 m. W centralnym miejscu cmentarza znajduje się pomnik obelisk z postacią umierającego żołnierza. Autorem założenia był architekt Stanisław Pąprowicz z Krosna. Przed pomnikiem położone są trzy marmurowe tablice inskrypcyjne z napisami w językach rosyjskim, polskim i czeskim o treści:
"CHWAŁA BOHATEROM
ARMII
RADZIECKIEJ
I CZECHOSŁOWACKIEJ
POLEGŁYM W 1944 ROKU
W OKOLICACH DUKLI
W WALCE Z HITLEROWSKIM
OKUPANTEM.
CZEŚĆ ŻOŁNIERZOM
I PARTYZANTOM POLSKIM
POLEGŁYM W WALCE
Z FASZYZMEM W LATACH
1939 – 1944.
SPOŁECZEŃSTWO WOJEWÓDZTWA
RZESZOWSKIEGO."

Mogiły otoczone są kamiennym obramowaniem z umieszczonym z godłem narodowym na szczycie. Przejścia pomiędzy grobami wyżwirowano. Na wielu mogiłach żołnierzy radzieckich znajdują się tablice imienne, ustawione staraniem rodzin odwiedzających cmentarz. Na nekropolii znajduje się metalowa tablica z planem rozmieszczenia mogił.

W 2015 rozpoczęto ustawianie na cmentarzu kamiennych tablic z nazwiskami zidentyfikowanych żołnierzy radzieckich, czechosłowackich i polskich.

Na cmentarzu chowane są nadal szczątki żołnierzy ekshumowane z odnalezionych miejsc spoczynku zlokalizowanych nie tylko w okolicach Dukli. W 2015 dzięki staraniom Prywatnego Muzeum Podkarpackich Pól Bitewnych w Krośnie, w miejscowości Krościenko Wyżne odnaleziono wrak niemieckiego samolotu Junkers Ju 87 z oznaczeniami Rumuńskich Królewski Sił Powietrznych, który rozbił się w 1944 w wypadku lotniczym w czasie szkolenia. Dokonano ekshumacji szczątków rumuńskiego pilota sierż. Ioana Clopa i pochowano go na cmentarzu w Dukli.

W 2016 Fundacja „Pamięć” podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych w miejscowości Szydłowiec odnalazła pochówek dwóch jeńców francuskich. Ich szczątki zostały przeniesione na cmentarz w Dukli i złożone w mogile zbiorowej.






Opis skopiowano z wikipedii.
fot. Henryk Bielamowicz, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons

Lokalizacja

Dukla, podkarpackie

Ocena

Ocena

Oceny użytkowników

Zaloguj się aby ocenić