Koncepcja budowy Pałacu Kultury Zagłębia zrodziła się w 1945 roku. Pomysłodawcą i inicjatorem był wojewoda śląsko-dąbrowski, ówczesny wicepremier, generał Aleksander Zawadzki. Cztery lata później, w roku 1949 powołano Komitet Budowy Domu Kultury na czele którego stanął przewodniczący Marian Kuzior. Projekt budynku został opracowany przez polskiego architekta – Zbigniewa Rzepeckiego. Budowę rozpoczęto w maju 1951 roku. Generalnym wykonawcą zostało Zjednoczenie Budownictwa Miejskiego w Sosnowcu. Po siedmioletnim etapie budowy, 11 stycznia 1958 roku nastąpiło oficjalne otwarcie Domu Kultury Zagłębia. Pierwszym administratorem gmachu został Wydział Kultury Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, który na stanowisko dyrektora mianował Karola Ścieżkę – wieloletniego działacza kulturalnego.

Na przestrzeni lat instytucja wielokrotnie zmieniała swoją nazwę (w 1964 r. na Pałac Kultury Zagłębia, a w 1992 r. na Dąbrowski Pałac Kultury). Choć mianowano ją Domem Kultury Zagłębia, już od pierwszych chwil, gdy na plac budowy przywieziono strzegomskie marmury, wśród społeczności słychać było: „Oto pałac nam budują, prawdziwy pałac!” – zakorzeniając się w miejscowej kulturze.

Od 1958 r. w budynku mieściła się centralna siedziba Miejskiej Biblioteki Publicznej – jednej z najstarszych placówek kulturalnych Zagłębia Dąbrowskiego. Jej losy były nierozerwalnie związane z pałacem do października 2006 r.

15 września 1972 r. otwarto Galerię Plastyki Pałacu Kultury Zagłębia, która stworzyła warunki do eksponowania wystaw z dziedziny plastyki i fotografii. Galeria stała się miejscem ożywionych kontaktów społeczności lokalnej ze środowiskami twórczymi oraz miejscem edukacji plastycznej.

22 listopada 1979 r. Pałac Kultury Zagłębia, jako pierwszy tego typu obiekt w Polsce, został wpisany do rejestru zabytków województwa katowickiego pod numerem A/1240/79 (przeniesiony do rejestru zabytków województwa śląskiego pod numerem A/690/2020 z 26 sierpnia 2020 r.).

W 2004 r. instytucja rozszerzyła swoją działalność powołując do życia Zagłębiowską Scenę Muzyczną oraz Orkiestrę Kameralną Zagłębia Dąbrowskiego. W drodze przesłuchań przeprowadzonych przez dyrygenta Tadeusza Mazurka wyłoniono skład muzyków instrumentalistów do grania spektakli muzycznych oraz koncertów. Zagłębiowska Scena Muzyczna działała do 2007 r.

24 lutego 2006 r. do użytku oddano odrestaurowaną Salę teatralną.

6 października 2007 r. o godz. 14.00 nastąpiło otwarcie Kina KADR. Pierwsi widzowie obejrzeli projekcję filmu „Ryś” w reżyserii Stanisława Tyma. Od 1 marca 2008 r. Kino KADR należy do Sieci Kin Studyjny i Lokalnych, a od 21 listopada 2013 r. także do Sieci Polskich Kin Cyfrowych. Obecnie jest jedynym kinem o charakterze edukacyjnym i niekomercyjnym w Dąbrowie Górniczej.

Od 2012 r. dyrektorem Pałacu Kultury Zagłębia jest Małgorzata Majewska.

W latach 2011-2014 budynek PKZ przeszedł remont generalny, na czas którego instytucja przeniosła swoją działalność do siedziby tymczasowej, mieszczącej się w obiekcie dawnej Szkoły Muzycznej przy ul. Wojska Polskiego. 11 października 2014 r. nastąpiło oficjalne otwarcie placówki po remoncie.

Powstały w latach 1951-1958, według projektu Zbigniewa Rzepeckiego, Pałac Kultury Zagłębia stanowi monumentalny przykład stylu socrealistycznego. Bogata ornamentyka, marmurowe wykończenia, przestronne hole z masywnymi filarami, majolikowe (z ręcznie malowanymi kaflami) pokrycia ścian, zabytkowa drewniana boazeria i pokaźne tafle luster – czynią z obiektu perłę architektoniczną minionej epoki.

Znajdujący się w ścisłym centrum miasta trzykondygnacyjny, odznaczający się zachowaniem symetrii budynek na wysokich piwnicach, z elewacją z czerwonej cegły i piaskowca, z centralizowaną wieżą zdobioną attykami i z poddaszem w kształcie korony – działa nieprzerwanie już od blisko 60 lat, stanowiąc serce kulturalnego życia Dąbrowy Górniczej.

Kubatura obiektu wynosi 38 000 m². Z 10 600 m² powierzchni użytkowej 1900 m² przypada na majestatyczne hole.

W budynku mieści się spełniająca najwyższe normy bezpieczeństwa Sala Teatralna, wyposażona w 588 miejsc dla widowni (parter – 464 miejsca, balkon I – 124 miejsca), scenę obrotową o średnicy 11 m, trzypoziomowy mechanicznie podnoszony orkiestron, liczne kieszenie sceniczne oraz nowoczesny sprzęt oświetleniowy i nagłaśniający. Obiekt dysponuje:
Piwnicą Teatralną
Salą Konferencyjną I (100 miejsc)
Salą Konferencyjną II (50 miejsc)
Salą Agorą – typową salą bankietową, bezpośrednio połączoną z zapleczem cateringowym (150 miejsc)
Salą Kameralną im. Michała Spisaka – wyposażoną w fortepian (100 miejsc)
Salą Kinową – z pełnym zapleczem multimedialnym (88 miejsc)
Salą taneczną i Salą baletową
Galerią Sztuki
Kawiarnią


W placówce mieści się również reprezentacyjna Sala Ślubów.

W latach 2011-2014 Pałac Kultury Zagłębia przeszedł generalny remont, dzięki któremu udało się pozyskać funkcjonalne powierzchnie użytkowe, w tym miejsce na: studio nagrań, salę prób, czy pracownię plastyczną.






Opis skopiowano z wikipedii.
fot. Polar123, CC BY-SA 3.0 PL , via Wikimedia Commons