Już przed II wojną światową, dzięki hrabiemu Alvenslebenowi, znaczna część lasu na Wielkiej Kępie znalazła się pod ochroną. Po wojnie podejmowano próby zatwierdzenia ochrony prawnej tego obszaru. Ostateczne zatwierdzenie rezerwatu nastąpiło 25 sierpnia 1953 roku zarządzeniem nr 237 Ministra Leśnictwa. Według aktu powołującego powierzchnia rezerwatu liczyła 27,84 ha.

Przedmiotem ochrony jest fragment nadwiślańskiego lasu łęgowego, charakterystycznego dla naturalnie ukształtowanych dolin dużych rzek, z cyklicznie występującymi zalewami. Występuje on na obszarze o szerokości 50–200 m i długości 2 km. W południowej części rezerwatu jest to łęg wierzbowo-topolowy, zaś w części północnej wiązowo-jesionowy.

Dzięki doskonałym warunkom glebowym las na Wielkiej Kępie odznacza się wyjątkowo bujną roślinnością. W wielu miejscach jest trudny do przebycia, podobny do lasów tropikalnych. Dodatkowe urozmaicenie stanowią wypełnione wodą starorzecza Wisły.

Podczas zwiedzania rzucają się w oczy przede wszystkim stare, ponad 250-letnie topole białe i czarne, 150-letnie dęby szypułkowe, wiązy, jesiony i wierzby: kruche i białe, które tworzą kilkuwarstwowy drzewostan. W drzewostanie brak gatunków iglastych jako nie znoszących długotrwałych zalewów.

W warstwie krzewów spotyka się gatunki chronione: kruszczyk szerokolistny, podkolan biały, kalinę koralową, kruszynę pospolitą i porzeczkę czarną, a w runie: bluszczyk kurdybanek, ziarnopłon wiosenny, przytulię czepną i nawłoć późną. Na obszarze rezerwatu występują również zarośla tarniny, oplatane lianami chmielu.

Po budowie zapory na Wiśle we Włocławku (1970 r.) nastąpiło ograniczenie wylewów rzeki, co zmieniło warunki siedliskowe i doprowadziło do zanikania łęgu wierzbowo-topolowego na rzecz łęgu jesionowo-wiązowego. W efekcie topola biała i czarna, nie znajdując odpowiednich warunków nie odnawiają się, a stare pomnikowe okazy znajdują się w większości w złym stanie. Również z runa leśnego ustępują gatunki typowo łęgowe, a ich miejsce zajmuje ekspansywna nawłoć późna.

Obecnie gatunkiem panującym jest jesion wyniosły, wiąz pospolity, wiąz szypułkowy i dąb szypułkowy, które w północnej części rezerwatu tworzą zwarty drzewostan, co jest dużą osobliwością przyrodniczą. Z nasadzeń sztucznych na terenie rezerwatu dominują: olcha czarna, lipa drobnolistna, a w podszycie: dereń świdwa, czeremcha zwyczajna, bez czarny, szakłak pospolity, głóg jednoszyjkowy, śliwa tarnina, trzmielina zwyczajna.

Największą wartość przyrodniczą w rezerwacie stanowią jednak pozostałości dawnego 200-letniego drzewostanu topolowego. W 1991 roku zinwentaryzowano 64 topole czarne i 36 drzew topoli białej o wymiarach pomnikowych.

Prawdopodobnie ze względów naukowych i dydaktycznych rezerwat zostanie powiększony o zbiorowiska wiklin nadrzecznych występujących na piaszczystych łachach i brzegu Wisły.






Opis skopiowano z wikipedii.