Cmentarz został założony w 1914 roku jako cmentarz wojskowy przez władze niemieckie. Do końca listopada 1914 roku chowano na nim niemieckich żołnierzy.

Polską część cmentarza założono w 1920 roku. Pochowano tu także 9 żołnierzy sowieckich poległych podczas walk o miasto 18 sierpnia 1920 roku.

Obecny kształt cmentarz zawdzięcza przedwojennemu burmistrzowi Brodnicy Mieczysławowi Jerzykiewiczowi, którego staraniem powstała na cmentarzu kaplica w formie pomnika. Kamień węgielny pod kaplicę został poświęcony w obecności prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego który w w tym czasie przebywał w mieście z okazji wręczenia sztandaru dla 67 pułku piechoty.

Cmentarz po przebudowie został uroczyście otwarty w 7. rocznicę bitwy pod Brodnicą 18 sierpnia 1927 roku. W uroczystości udział brali dwaj żyjący uczestnicy bitwy: hrabia Ignacy Mielżyński i pułkownik Witold Aleksandrowicz (obaj dowodzili wojskami polskimi) oraz wojewoda pomorski Stanisław Młodzianowski.

Wewnątrz kaplicy znajdują się dwie tablice z nazwiskami poległych oraz napisem: "Ku czci spoczywających na tym cmentarzu obrońców zagrożonej Ojczyzny i oswobodzicieli naszego miasta, poległych podczas inwazji bolszewickiej w dniu 18 sierpnia 1920r. wdzięczna Brodnica." Pomiędzy tablicami pułkownik Aleksandrowicz zawiesił własny, zdjęty z piersi krzyż Virtuti Militari klasy V, by w ten sposób uczcić pamięć swych poległych poddanych.

Niemiecką część cmentarza założono w 1943 roku. Pochowano na nim niemieckich żołnierzy którzy zmarli w szpitalach polowych w Brodnicy lub w pociągach podczas powrotu z frontu wschodniego, a także poległych podczas walk z Armią Czerwoną w 1945 roku. Pochowano tu także rosyjskich żołnierzy poległych w tej bitwie. Znane są nazwiska 137 żołnierzy sowieckich.

Ostatnimi pochowanymi byli dwaj funkcjonariusze UB, którzy zginęli 9 kwietnia 1946 roku w walce z tzw. reakcyjnym podziemiem.






Opracowano na podstawie wikipedii.
Zdjęcia: 1bumer / CC BY-SA (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)