Dwór – na wysokiej skarpie doliny Warty, tuż przy drodze, w latach 1810–1820 wzniesiono nową rezydencję dla ówczesnych właścicieli dóbr Małkowa i Bartochowa – ostatniego kasztelana sieradzkiego i brygadiera kawalerii narodowej – Pawła Biernackiego (1740–1826) i jego żony Konstancji z Małachowskich (1773–1842), którzy dotychczas mieszkali w Bartochowie, a dobra te kupili w 1798 r. od Feliksa Waleriana Łubieńskiego. Inspiratorem lokalizacji dworu był zapewne bratanek Pawła Biernackiego – Alojzy Prosper Biernacki (1778–1854), wybitny znawca najnowszych prądów w dziedzinie rolnictwa i ogrodnictwa i znany projektant nowoczesnych ogrodów. Prawdopodobnie dwór projektował główny architekt Warszawy Fryderyk Lessel (1767–1822), który wzniósł także rezydencję w pobliskim Gzikowie dla Józefa Lipskiego. Przemawia za tym fakt, że w Gzikowie bywała w tym czasie Konstancja Biernacka. Na początku XX w. (po 1912 r.) dobudowano do elewacji frontowej trzy czterokolumnowe portyki doryckie, zdobione trójkątnymi szczytami. Wysoka podmurówka nadaje budowli monumentalny charakter. Na terenie folwarku do 1973 r. stał też klasycystyczny spichlerz z 1825 r. Po Biernackich właścicielami Małkowa był Stanisław Pstrokoński z Rozdżał (od 1875 r.), a w 1895 r. przeszły w ręce Marii Pstrokońskiej i jej matki Walentyny, które je sprzedały w 1929 r. Adamowi H. Krzyżanowskiemu z zastrzeżeniem prawa dożywocia. Ostatnie właścicielki dworu – Walentyna i Maria Pstrokońskie zapraszały do Małkowa przedstawicieli nauki, kultury i sztuki. Gościli tu m.in. Władysław Reymont, Stanisław Jagmin – rzeźbiarz, Czesław Tański – malarz i pionier lotnictwa (namalował w salonie dworu plafon „Jutrzenka”), Antoni Kanieński – pierwszy rysownik „Tygodnika Ilustrowanego”, Józef Rapacki – twórca pejzaży i scen rodzajowych, Melania Mutermilch – malarka i Zygmunt Andrychiewicz, od 1921 r. stale tu mieszkający, którego obrazy są m.in.w muzeach w Warcie i w Sieradzu. W 1941 r. dwór przejęli Niemcy i gromadzone latami dzieła sztuki rozgrabiono. Po wojnie dwór przejął Szpital Psychiatryczny z Warty. W latach 80. XX w. Politechnika Łódzka próbowała urządzić tu dom pracy twórczej, ale bez powodzenia. Dwór jest w prywatnych rękach od 1996r. Obecny właściciel prowadzi w zabytku działalność edukacyjno - kulturalną, a także hotel i restaurację..

Dwór otacza piękny park krajobrazowy, położony na zboczu skarpy, która porośnięta jest liściastym drzewostanem. Wśród bujnej zieleni stoi pomnik W.S. Reymonta z 1976 r., odlew z brązu, dzieło art. rzeźbiarza Kazimierza Moczkowskiego z Łodzi, na miejscu poprzedniego z lat 1932–1936 (dzieło S. Jagmina). W głębi parku pawilon ogrodowy (nr rej.: 827 z 28.12.1967) z pierwszej połowy XIX w., przy wjeździe klasycystyczna brama z 1828 r. Ze skarpy rozległy widok na dolinę Warty.




Opis skopiowano z wikipedii.
fot. Anwar2, CC BY-SA 3.0 , via Wikimedia Commons