Budynek wyglądem przypominający średniowieczną wieżę zamkową zbudowany został dla szwedzkiego Towarzystwa Akcyjnego Telefonów "Cedergren". Jego wysokość wynosiła 51 metrów. Był to najwyższy budynek w całym Imperium Rosyjskim i najwyższy budynek mieszkalny w Europie. Po wygaśnięciu koncesji w 1922 roku budynek przejęła Polska Akcyjna Spółka Telefoniczna (PAST). Miano najwyższej budowli nosił do 1934 roku, kiedy wybudowano w Katowicach Drapacz Chmur oraz stołeczny wieżowiec towarzystwa ubezpieczeniowego Prudential.

5 czerwca 1944 roku pod budynkiem doszło do potyczki żołnierzy z batalionu im. Czwartaków Armii Ludowej (którzy mieli dokonać ekspropriacji w oddziale banku „Społem”) z żandarmerią niemiecką. Pomimo ostrej wymiany ognia, obyło się bez strat w ludziach. Wydarzenie to upamiętnia tablica odsłonięta w 1958 roku.

Podczas powstania warszawskiego PAST stał się miejscem zaciekłych walk. Budynek bardzo silnie obstawiony był przez wojska niemieckie. Walki powstańców o zdobycie gmachu trwały od 2 do 20 sierpnia i zakończyły się sukcesem, jednak budynek uległ poważnym uszkodzeniom. Do dnia kapitulacji, budynek pozostał w rękach powstańców.

Po zakończeniu wojny, na przełomie lat 50. i 60. budynek został odbudowany (z pewnymi zmianami). 9 listopada 2000 roku PAST przekazany został środowiskom kombatanckim w których imieniu budynkiem administruje Fundacja Polskiego Państwa Podziemnego. Kombatanci zameldowali obecność, odczytano apel poległych. Licznie obecne były poczty sztandarowe. Budynek był bogato przyozdobiony flagami, jego elewacje oświetlały szperacze przeciwlotnicze a po zakończeniu odbył się pokaz sztucznych ogni.

W sierpniu 2003 roku na dachu budynku ustawiono Znak Polski Walczącej (kotwicę), pomalowany na kolor złoty i podświetlany po zmroku. Ma 6 metrów wysokości i 4 metry szerokości.

Od października 2003 roku na ostatnim piętrze funkcjonuje taras widokowy. Jest on zwykle udostępniany dla zwiedzających w Noc Muzeów, a także 20 sierpnia (rocznica odbicia budynku PAST przez powstańców).






Opracowano na podstawie wikipedii.
Zdjęcie: Marcin Białek / CC BY-SA (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)