Wszystkie obiekty znajdujące się na terenie kompleksu wraz z terenami zielonymi są zarządzane przez Kancelarię Sejmu.

W 1918 roku podjęto decyzję o adaptacji budynku Instytutu Aleksandryjsko-Maryjskiego Wychowania Panien (dawnej żeńskiej szkoły średniej) na potrzeby parlamentu. Salę obrad urządzono w dawnej jadalni instytutu. 10 lutego 1919 roku na swym pierwszym posiedzeniu w gmachu tym zebrał się Sejm Ustawodawczy II RP. Kilka dni później, uchwalono tutaj Małą Konstytucję i mianowano Józefa Piłsudskiego Naczelnikiem Państwa. 17 marca 1921 roku uchwalono konstytucję marcową. W 1925 roku rząd zlecił kuratorowi Zamku Królewskiego w Warszawie Kazimierzowi Skórewiczowi wykonanie projektu rozbudowy budynku parlamentu. Do gmachu od strony południowej dobudowano amfiteatralną Salę Posiedzeń. W latach 1925–1935 zbudowano czteropiętrowy Dom Poselski, obecnie nazywany Starym. 27 marca 1928 roku nastąpiła inauguracja nowej Sali Posiedzeń.

W trakcie II Wojny Światowej część zabudowań została zniszczona. Jesienią 1939 roku na tyłach gmachów sejmowych (w tzw. ogrodach sejmowych) niemieccy żołnierze dokonywali egzekucji mieszkańców Warszawy, głównie przedstawicieli inteligencji. W niezniszczonej części kompleksu sejmowego stacjonowały dwa bataliony Schutzpolizei.

W latach 1946–1947 wyburzono pozostałości XIX-wiecznych budynków i odbudowano spaloną Salę Posiedzeń. 4 lutego 1947 roku odbyło się pierwsze po wojnie posiedzenie Sejmu.

Do 1952 roku rozbudowano kompleks. Nowy zespół wpisano architektonicznie w stary park, a jego obszar nie został ogrodzony i (do sierpnia 2016) był on dostępny dla spacerowiczów. Po 1945 roku Dom Poselski poddano generalnemu remontowi i służył on jako główne miejsce zakwaterowania posłów aż do momentu, gdy wiosną 1989 roku przekazano do użytku Nowy Dom Poselski. W tym samym roku budynek A mieszczący bibliotekę (archiwum) adaptowano na siedzibę Senatu.

W latach 1986–1995 w budynku B znajdowała się siedziba Trybunału Konstytucyjnego.

W czerwcu 2015 roku ogłoszono przetarg na budowę Budynku Komisji Sejmowych na działce u zbiegu ulic Wiejskiej i Pięknej. Został on oddany do użytku w 2018 roku.

Od 2019 roku zbiory i wnętrza kompleksu sejmowego można oglądać na platformie Google Arts & Culture.


Budynki:
1. Budynek główny Sejmu
- Powstał w trakcie największej rozbudowy Sejmu w latach 1949–1952. Składa się z dwóch dwukondygnacyjnych części, połączonych nadziemnymi przejściami.
a) hall główny
- znajduje się przy głównym wejściu do Sejmu. Trójbarwna, biało-szaro-czarna posadzka wykonana została z marmuru, pomieszczenie charakteryzuje się ponadto szarością stiukowych kolumn i prostymi portalami z białego marmuru kararyjskiego. W hallu znajdują się marmurowe schody z ozdobną żelazną balustradą, w którą wmontowano ozdobne złote płaskorzeźby główek chłopięcych i dziewczęcych. Mosiężna poręcz balustrady wykonana została w kształcie węża. Po obu stronach schodów znajdują się tablice upamiętniające wizytę w budynkach sejmowych Jana Pawła II (11 czerwca 1999).
Na prawo od wejścia głównego znajduje się makieta kompleksu sejmowego, a na piętrze – pamiątkowe tablice: w hołdzie posłom II Rzeczypospolitej poległym w czasie II wojny światowej oraz tablica upamiętniająca parlamentarzystów, którzy zginęli w 2010 roku w katastrofie Tu-154 pod Smoleńskiem. Nad wejściem znajduje się zegar w ceramicznej oprawie wykonany w 1955 roku.
b) Sala Kolumnowa
- znajduje się na lewo od hallu głównego. Prowadzą do niej dwuskrzydłowe szklane drzwi z ozdobnymi, kutymi kratami. Nazwę swą zawdzięcza smukłym, symetrycznym kolumnom wspierającym sufit. Efektownym elementem wyposażenia wnętrza są stiukowe dekoracje na suficie oraz kryształowe kandelabry.
2. Sala plenarna Sejmu
- Powstała w okresie od maja 1925 do marca 1928 roku. Z wyjątkiem jednego fragmentu marmuru belgijskiego, użytego do oblicowania ścian wewnętrznych, wszystkie inne materiały były pochodzenia krajowego. Zewnętrzną ścianę Sali Posiedzeń zdobi fryz, złożony z osiemnastu kamiennych płyt z płaskorzeźbami symbolizującymi m.in. rzemiosło, religię, wyzwolenie, orkę, prasę, oświatę i sztuki piękne. Sala ta jest miejscem posiedzeń Sejmu, Zgromadzenia Narodowego, wspólnych posiedzeń Sejmu i Senatu oraz miejscem składania przysięgi przez nowo wybranego prezydenta RP.
3. Korytarz Marszałkowski
- Budynek C z budynkami A i B łączy reprezentacyjny Korytarz Marszałkowski. Sufit wspiera się na dwóch rzędach kolumn zwężających się ku dołowi, które optycznie zwiększają długość, wysokość i szerokość korytarza. Po jego obu stronach znajdują się sale wejścia do gabinetów prezydenta i premiera, a także czterech dużych sal - Konstytucji 3 Maja oraz sal noszących imiona marszałków (stąd nazwa korytarza): Macieja Rataja, Ignacego Daszyńskiego i Wojciecha Trąmpczyńskiego.
4. Budynek i sala posiedzeń Senatu
- Sala Posiedzeń Senatu, powstała z połączenia trzech pokoi pobibliotecznych, znajduje się na pierwszym piętrze. W środkowej części budynku znajduje się owalna klatka schodowa do której dochodzi Korytarz Marszałkowski. Klatka odznacza się niezwykłą dynamiką formy. Doskonale widoczna ze wszystkich stron holu, stanowi najbardziej charakterystyczny punkt budynku Senatu. Wyposażenie stanowią amfiteatralnie ustawione fotele obite niebieskim sztruksem.
5. Budynek Komisji Sejmowych (Stary)
- budynek z XIX wieku, znajdujący się w północno-wschodniej części kompleksu budynków sejmowych. W okresie międzywojennym był siedzibą Senatu. Obecnie obradują tu komisje sejmowe.
6. Stary Dom Poselski
- Dawny Hotel Sejmowy, wzniesiony na planie nieforemnej podkowy, nierównymi ramionami zwróconej w stronę południową. Łącznikiem parterowym łączy się z Salą Posiedzeń. Od strony północnej oś środkowa tego budynku została podkreślona płaskim ryzalitem, narożniki są owalne.
Po wojnie do budynku została dobudowana nowa część, wydłużając go w stronę ul. Górnośląskiej. W ten sposób przed hotelem powstał wewnętrzny dziedziniec, na który prowadzą bramy od ulic Wiejskiej i Górnośląskiej. W budynku mieści się m.in. Biblioteka Sejmowa.
7. Nowy Dom Poselski
- Przedwojenny hotel stał się z biegiem lat zbyt ciasny. Nowy Dom Poselski został oddany do użytku wiosną 1989 roku. Od północnego zachodu zamyka on teren należący do Sejmu. Od strony skarpy ma trzy kondygnacje mieszkalne, z przeciwnej sześć. Elewacje pokryte ciemnoszarą okładziną z blachy miedzianej z wytłoczonym wzorem, nawiązującym do renesansowych, manierystycznych portali. Hall główny w nowym hotelu rozciąga się na dwóch poziomach parteru, łączących się schodami.
a) kaplica sejmowa
- na poziomie -1 znajduje się kaplica Bogurodzicy Maryi Matki Kościoła należąca do parafii św. Aleksandra. Bardzo cennym elementem wyposażenia kaplicy jest oryginalny fotel papieża Jana Pawła II wykorzystywany w czasie wizyty Ojca Świętego w Sejmie w 1999 roku. W marcu 2006 roku wprowadzono tutaj relikwie św. Joanny Beretty Molli. Codziennie, od poniedziałku do piątku, o godz. 7.30 w kaplicy odprawiana jest msza święta.
8. Budynek Komisji Sejmowych (Nowy)
- znajduje się pod adresem Wiejska 1. Oddany do użytku w 2019 roku.
9. Tereny zielone
- kompleks buynków Sejmu i Senatu tworzy układ architektoniczno-parkowy o pow. ponad 6 ha, z czego blisko połowę stanowią tereny zielone. Wśród najpopularniejszych roślin znajdują się: cisy, jodły kalifornijskie, żywotniki, jałowce i azalie. Na terenie ogrodu sejmowego, za budynkiem Senatu (A) w czerwcu 2015 roku powstała pasieka składająca się z 10 uli.
Jest to akcja ekologiczna polskiego parlamentu, który wspiera w ten sposób ochronę tych owadów. W ulach mieszkają pszczoły rasy kraińskiej - bardzo pracowite, o łagodnym usposobieniu.


Gmachy Sejmu i Senatu można zwiedzać w grupach zorganizowanych przez cały rok, a także w dni otwarte i podczas Nocy Muzeów. Oprowadzaniem zajmuje się wyspecjalizowana jednostka Kancelarii Sejmu – Wszechnica Sejmowa. Co roku obiekty te odwiedza około 100 tysięcy osób.






Opracowano na podstawie wikipedii.
Zdjęcie Budynku Głównego Sejmu: I, Kpalion, CC BY-SA 3.0 , via Wikimedia Commons
Zdjęcia: Klatka Schodowa i Sala Plenarna: Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL , via Wikimedia Commons