Budynek, który powstał na potrzeby istniejącego od 1568 roku w Toruniu Gimnazjum Akademickiego, oddano do użytku w 1855 roku i mieścił on także Szkołę Obywatelską dla chłopców (Knaben Burgerschule) do czasu wybudowania dla niej gmachu szkolnego przy ul. Prostej 4. Gimnazjum Akademickie do lat 80. XIX wieku utrzymywało się z dotacji państwowych i miejskich, a w 1880 roku całkowity patronat nad szkołą przejęło państwo, przekształcając je w Królewskie Gimnazjum Ewangelickie.

W okresie międzywojennym władze polskie zorganizowały w nim I Państwowe Liceum i Gimnazjum Męskie, które w 1926 roku przyjęło imię Mikołaja Kopernika.

Od połowy II wojny światowej pełnił on funkcję lecznicy dla żołnierzy niemieckich, a od stycznia 1945 roku, po wkroczeniu Armii Czerwonej do Torunia, zorganizowano w nim szpital polowy dla żołnierzy radzieckich.

Od września 1945 roku budynek ponownie zaczął pełnić funkcje oświatowe, stając się siedzibą I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika.

Osobne artykuły: Zbrodnia w Barbarce i Muzeum Historyczno-Wojskowe w Toruniu.
W 1968 roku w auli gmachu wmurowano tablicę upamiętniającą profesorów i wychowanków zmarłych w czasie II wojny światowej.

Obiekt wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków (nr 799).


Główny, jednocześnie największy budynek należący do liceum, to trzypiętrowy (włącznie z poddaszem) budynek powstały w roku 1855, w stylu historystycznym, zbudowany niemal wyłącznie z czerwonej cegły. Jego bryła dominuje nad placem przy Nowym Arsenale. Dzięki czerwonej cegle, budynek wywołuje skojarzenia głównie z architekturą gotycką, mimo niewielkiej ilości czysto gotyckich elementów architektonicznych (np. przy budowie nie zastosowano ani jednego ostrego łuku). Dzięki jego charakterowi wpasowuje się on w otoczenie, czyli toruńską starówkę. Jego głównym elementem jest ogromny ryzalit znajdujący się na samym środku, zajmujący 1/3 powierzchni fasady, gdzie znajduje się główne wejście, a większość jego powierzchni zajmują wielkie okna auli, zakończone łukami, z elememtami przypominającymi maswerki. Poza ryzalitem, na reszcie ścian występuje mnóstwo prostokątnych, dużych, równo rozłożonych okien, znajdujących się na każdym piętrze (prostokątny kształt umniejsza gotycki charakter całości, wskazując, że jest to budynek późniejszy). Parter jest oddzielony od reszty pięter zębatym fryzem, a całość zwieńczona jest fryzem arkadowym, oplatającym szczyty wszystkich zewnętrznych ścian.

We wnętrzu głównie znajdują się przestronne i wysokie sale lekcyjne, a największym pomieszczeniem jest przestronna aula, której wysokość równa jest wysokości dwóch pięter. Między piętrami można przemieszczać się dzięki mocno ozdobnej klatce schodowej, która ma również wywoływać skojarzenia z gotykiem. Pod budynkiem znajduje się piwnica. Niezbyt widoczny dach wykonany jest z czerwonej dachówki. Do liceum należy jeszcze mniejszy, bardzo podobny budynek oraz mały budynek pełniący do 2019 roku rolę magazynu, obecnie przebudowywany.





Opis skopiowano z wikipedii.
fot. Mateuszgdynia, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons