fbpx

Zegar słoneczny w Suwałkach

Szczegóły atrakcji

Id Atrakcji: 17613
Wyświetlenia: 254
W kategoriach: Pomniki, rzeźby i murale
Lokalizacja: Suwałki
0.00 ( 0 głosów )

Opis

Zabytkowy zegar słoneczny umieszczony w północno-wschodniej części Parku Konstytucji 3 Maja.
Zegar słoneczny ekwatorialno-horyzontalny został wykonany ze stopu żeliwnego. Na jego wierzchołku znajduje się równoramienny, łaciński krzyż, którego wewnętrzne powierzchnie wyskalowano liniami (co kwadrans) i oznaczono cyframi (godziny). Krzyż dodatkowo ozdobiono elementami florystycznymi, tj. fragmentem kwiatostanu (centralnie) i liśćmi przypominającymi akant. Krzyż opiera się bezpośrednio na kuli (niewielkiej średnicy), którą utrzymują trzy esowate zdobione nóżki na dole wykończone ślimacznicami. Zegar osadzono na trójkątnej podstawie zdobionej łukowatymi żłobieniami. Kulę z krzyżem połączono żeliwnym stopem. Do połączenia pozostałych elementów użyto metalowych gwoździ. Wymiary zegara:
- wysokość całkowita (od podłoża do centralnej części krzyża) - 109 cm,
- rozpiętość ramion krzyża – 36 cm,
- obwód kuli – 65 cm.


Jak pisała J. Siekierko: zegar jest zręczną kompozycją kilku rodzajów zegarów, głównie horyzontalnych (poziomych) i ekwatorialnych (równikowych).


Co do pochodzenia zegara istnieje kilka teorii:
- Jadwiga Siekierko sugeruje jakoby suwalski zegar słoneczny pierwotnie znajdował się w wigierskiej siedzibie kamedułów i wraz z marmurowymi balustradami, kamiennymi statuami świętych i granitowymi schodami z wigierskiej zrujnowanej świątyni trafił w 1835 r. do Suwałk. Siekierko stwierdza, iż musiał to być towarzysz wieżowego zegara, słoneczny wzorzec czasu. Przy tym powołuje się na informacje pochodzące z publikacji Witolda Jemielitego i Aleksandra Połujańskiego.
- Inna wersja mówi, iż zegar pierwotnie został podarowany przez hrabiego Karola Brzostowskiego generałowi Ludwikowi Michałowi Pacowi i znajdował się w jego dowspudzkich dobrach. Jednak po 1832 r., gdy pałac (…) ulegał stopniowej dewastacji, zegar w nieznanych okolicznościach wywieziono z Dowspudy do Suwałk.

Julian Bartyś w monografii „Czerwony hrabia Karol Brzostowski” pisał: Na uwagę zasługuje również produkcja zegarów w Hucie Sztabińskiej. W tym zakresie Brzostowski doszedł do dużej perfekcji. Wyrabiane w jego zakładzie zegary słoneczne oraz sprężynowe mechaniczne, przeznaczone do wież ratuszowych, kościelnych i gmachów fabrycznych, cieszyły się wielkim popytem w całym Królestwie. (…) Jeden z zegarów słonecznych, zaprojektowanych i odlanych z brązu w zakładach Brzostowskiego, zachował się do dzisiaj w parku miejskim w Suwałkach.
- Suwalski historyk - Andrzej Matusiewicz - odnalazł dokument stwierdzający, iż zegar słoneczny był darem Karola hrabiego Brzostowskiego dla miasta Suwałk. Został wykonany w jego sztabińskiej hucie. Brzostowski ofiarował ten odlew (ok. 1841 r.) dla ozdoby tworzonego właśnie parku. Również Krzysztof Skłodowski – kustosz z Muzeum Okręgowego w Suwałkach przychyla się do tego stwierdzenia. Dodaje także, iż jest to bardzo ciekawy obiekt pod względem konstrukcji i sposobu określania czasu, będący równocześnie pięknym wytworem sztuki użytkowej.


- W 2005 roku podczas prac prowadzonych w Parku Konstytucji 3 Maja zmieniono w niewielkim stopniu ustawienie zegara, co spowodowało, iż zaczął on pokazywać czas dla miejscowości oddalonej na wschód od Suwałk o ok. 400 km (obecna Białoruś).
- W 2011 roku zegar poddano kompleksowym zabiegom renowacyjnym, m.in. zrekonstruowano brakujące elementy i zabezpieczono przed korozją. Prace prowadzili specjaliści z Torunia. Koszt zamknął się kwotą 27 tys. zł.
- W 2016 roku pękła podstawa zegara. Został on więc zdemontowany (przez pracowników Zarządu Dróg i Zieleni w Suwałkach) i poddany potrzebnym zabiegom naprawczym, po których (we wrześniu 2016 r.) powrócił na swoje miejsce.




Opis skopiowano z wikipedii.
Zdjęcia: Atekaja, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons

Lokalizacja

Suwałki, podlaskie
Park Konstytucji 3 Maja

Ocena

Ocena

Oceny użytkowników

Zaloguj się aby ocenić