Jaskinia znajduje się w skałach w grabowym lesie. Ma długość 33 m i stosunkowo duży otwór wejściowy, za którym ciągnie się płaskodenny i stopniowo zwężający się korytarz. W jego stropie jest komin, który prawdopodobnie został poszerzony w okresie, gdy jaskinię tę używano jako wapiennika do wypalania wapieni.

Jaskinia powstała w późnojurajskich wapieniach. Wytworzona została w strefie freatycznej na pionowych pęknięciach i poziomych powierzchniach międzyławicowych. O tym, że powstała wskutek przepływu wód, świadczy soczewkowaty przekrój poprzeczny jej korytarza.

Jaskinia znana była od dawna. Pierwsze badania archeologiczne prowadził w niej Gotfryd Ossowski w latach 1883–1885. Wyniki jego badań świadczą, że zamieszkiwana była bardzo krótko, tylko przez dwa lub trzy miesiące w jednym roku. Była obozowiskiem łowieckim, w którym nastąpiły dramatyczne wydarzenia. Około 15 tys. lat temu zginęła w niej nagłą śmiercią grupa około 16 osób w różnym wieku i różnej płci, była to więc typowa dla owych czasów rodzinna grupa wędrownych zbieraczy i myśliwych. Zabici zostali następnie zjedzeni – świadczą o tym połupane fragmenty kości, na których widoczne są nacięcia krzemiennymi narzędziami, nadpalenia i nagryzienia (ślady ludzkich zębów?). Prawdopodobnie zostali zaskoczeni w jaskini (być może w nocy przez górny otwór), zabici i zjedzeni. Ich narzędzia i inne przedmioty przez napastników nie zostały zabrane, Ossowski znalazł w jaskini dużą liczbę narzędzi kościanych i krzemiennych oraz szczątki kości zwierząt. Wśród kości zwierzęcych najwięcej było kości i zębów tarpana (Equus ferus) i renifera (Rangifer tarandus). Była także pojedyncza czaszka żubra i suhaka ze śladami ochry.

Datowanie kości i rogu metodą 14C określiło wiek stanowiska na około 14 520 lat temu. Analogiczne znaleziska z terenów Francji zaliczane są do górnopaleolitycznej kultury magdaleńskiej. Do tej kultury zaliczył także G. Ossowski grupę plemienną zabitą w Jaskini Maszyckiej. Na podstawie analizy kości Ossowski określił, że wśród jej 16 członków było 3 mężczyzn i 5 kobiet, resztę stanowiły dzieci. Na 43% materiałów kostnych są ślady kanibalizmu (nacięcia, ślady zębów, przełamań, nadpalenia). Zabici należeli do gatunku człowiek rozumny (Homo sapiens) rasy laponoidalnej.

Znalezione w Jaskini Maszyckiej przedmioty z rogu i kości zwierzęcych cechują się bogactwem zdobień, co jest uderzające w odniesieniu do ubogiego zestawu narzędzi krzemiennych. Wśród tych przedmiotów jest kolekcja kilkunastu grotów wykonanych z rogu renifera zdobionych geometrycznymi motywami wykonanymi przez wyrycie ostrym narzędziem krzemiennym. Zdobienia takie znajdowały się także na powierzchniach kościanych rękojeści z rozdwojonymi końcami, które prawdopodobnie były oprawami narzędzi krzemiennych. Poroże renifera miało otwór i falliczne zdobienia na końcach wyrostków. Mogło być atrybutem władzy szamana, choć niektórzy sądzą, że służyło tylko do prostowania drzewców.

Wszystkie opisane powyżej kości i narzędzia znajdowały się w najniższej warstwie namuliska jaskiniowego. W górnej jego części Ossowski znalazł ceramiczne materiały neolityczne, wczesnośredniowieczne i nowożytne.






Opis skopiowano z wikipedi.
fot. Witold Mirek, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons