Szczegóły atrakcji
Opis
Od 2004 kursująca w sezonie letnim na dwóch odcinkach: Starachowice Wschodnie Wąskotorowe – Lipie oraz Iłża – Marcule. Bierze swój początek w centrum Starachowic (Wierzbniku), następnie przez większą część swej trasy (częściowo rozebranej) przebiega przez Puszczę Iłżecką i dalej wzdłuż drogi krajowej nr 9 dociera do południowej części Iłży. Trwają prace nad pozyskaniem funduszy celem odbudowy brakującego, ośmiokilometrowego odcinka i przywrócenia przewozów na całej trasie.
Wraz z rozwojem przemysłowym Starachowic i okolicy od końca XIX w., powstała w tym rejonie sieć kolei wąskotorowych o rozstawie toru 750 mm. Łączyły one Wielki Piec z Bugajem, kopalniami rudy żelaza oraz licznymi ładowniami drewna, a ich długość wynosiła ok. 60 km (wraz z wybudowaną w 1938 r. kolejką lasów państwowych w rejon Wykusu – 80 km).
Po II wojnie światowej zdecydowano o budowie kolei PKP łączącej Starachowice z Iłżą, wykorzystując część istniejącego już torowiska (o długości 20 km). Została ona ukończona w roku 1950. Prowadzono na niej ruch zarówno towarowy, jak i pasażerski (w szczytowym okresie do sześciu par pociągów dziennie). Od lat 60. na skutek zamykania kopalń oraz ograniczenia transportu drewna przewozy zaczęły spadać. Ostatecznie w 1997 r. zawieszono wszelkie przewozy, a tabor przekazano na inne kolejki wąskotorowe.
W 1995 została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.827 z 14.02.1995).
W 2003 r., na skutek mediacji podjętych przez Fundację Polskich Kolei Wąskotorowych, nastąpiło przejęcie linii od PKP przez władze Starostwa Powiatowego w Starachowicach. Rozpoczęto przygotowania do reaktywacji SKW, zakończonej w kwietniu 2004 r. przywróceniem przewozów na odcinku Starachowice Wschodnie Wąskotorowe – Lipie, a cztery lata później Iłża – Marcule. Obecnie trwają prace nad pozyskaniem funduszy celem odbudowy brakującego, ośmiokilometrowego odcinka i przywrócenia przewozów na całej trasie. Od 29 kwietnia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r. operatorem kolei było Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych z Bytomia. W latach 2011-2019 operatorem było Stowarzyszenie Sympatyków Zabytkowej Jędrzejowskiej Kolei Dojazdowej.
Przystanki:
Starachowice Wschodnie Wąskotorowe
Lipie
Łaziska Iłżeckie (nieczynna)
Lubienia (nieczynna)
Marcule
Jasieniec Iłżecki
Błaziny
Iłża
Powiat starachowicki dysponuje własnym taborem kolejowym, na który składają się:
- dwie lokomotywy spalinowe serii Lyd1: nr 252 stacjonująca w lokomotywowni w Starachowicach oraz nr 251 (ex Cukrownia Zbiersk nr 18) stacjonująca w lokomotywowni w Iłży
- rumuński wagon osobowy serii Bxhpi oznaczenie fabryczne A20D-P
- trzy otwarte wagony letnie (w Iłży)
- wagon brankard
- wagon kryty (pług odśnieżny).
Opis skopiowano z wikipedii.
Zdjęcie: Rafał T / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0 , via Wikimedia Commons