Śniardwy to jezioro polodowcowe, lustro wody znajduje się na wysokości 115 m.n.p.m. W wielu miejscach płytkie dno jeziora usiane jest głazami narzutowymi, które kryją się tuż pod powierzchnią wody (20 do 30 cm pod lustrem wody) stwarzając tym samym zagrożenie w żegludze.
Maksymalna długość jeziora wynosi 22 km a szerokość 13,5 km. Długość linii brzegowej wynosi 64,5 km. Średnia głębokość: 5,8 m. Maksymalna głębokość: 23,4 m.

Na jeziorze znajduje się 8 wysp. Największe z nich to: Wyspa Pajęcza, Kaczor, Czarci Ostrów, Szeroki Ostrów. Z licznych zatok dwie południowe nazywane są jeziorami: Warnołty i Seksty. Śniardwy połączone są z jeziorami: Białoławki, Tyrkło, Roś, Mikołajskie, Tuchlin, Łuknajno. Połączone systemem kanałów mazurskich, akwen ten tworzy Wielkie Jeziora Mazurskie.
Cały obszar Śniardw znajduje się w Mazurskim Parku Krajobrazowym. Uzupełniającą formę ochrony stanowi obszar specjalnej ochrony ptaków „Puszcza Piska”, który także obejmuje cały obszar jeziora.

Jest to jeden z nielicznych zbiorników, który posiada 2 odpływy powierzchniowe: prowadzący do jeziora Roś Kanał Jegliński i rzekę Wyszkę, wpływającą do jeziora Białoławki. Oba cieki mają przepływ regulowany (jazem, śluzą).

Brzegi jeziora są stosunkowo niskie, zabagnione, oraz porośnięte tatarakiem i sitowiem, co czyni je trudno dostępnymi. Miejscami strefa sitowia osiąga szerokość 200 m.