Nad krawędzią amfiteatru powstawało mauzoleum ku czci pięćdziesięciu jeden (lub pięćdziesięciu) Niemców poległych zarówno w bitwie o Górę Świętej Anny jak i w okolicy. Zaprojektował je Robert Tischler. Prace trwały do 1938 r. Mauzoleum, otwarte uroczyście 22 maja (według innych źródeł 2 kwietnia) miało kształt monumentalnej, ale niskiej rotundy z wąskimi oknami, wzorowanymi na średniowiecznych strzelnicach - były to jednocześnie świetliki, dostarczające światło do ciemnego wnętrza. Jedną z inspiracji artystycznych był zamek cesarza Fryderyka II Castel del Monte. Współczesnym bardziej kojarzyło się z wieżyczką czołgu. Niemal w całości wykonano je z bloków wapienia triasowego przywiezionych z pobliskich miejscowości, olicowano nimi także dwanaście zewnętrznych przypór wspierających ściany. Stało się tak zgodnie z zaleceniem, by budowla była jak najbardziej związana z otoczeniem. Po wejściu do wewnątrz zwiedzający stawali w wielkiej (o średnicy 10 metrów), wysokiej Hali Zmarłych (Totenhalle), wykutej kilka metrów w głąb skały (z zewnątrz było widać tylko część obiektu, reszta była ukryta w owej skale). Przypory rotundy zostały wykonane z czerwonego granitu dolnopermskiego, wydobytego w okolicach Lipska – użycie tej skały symbolicznie nawiązywało do bitwy z Napoleonem w 1813 r., gdzie koalicja (w tym wojska Królestwa Prus) pokonały Francuzów. Pomiędzy przyporami umieszczono pięćdziesiąt porfirowych sarkofagów z cynowymi trumnami, kryjącymi prochy niemieckich żołnierzy Freikorpsu. Na sarkofagach znajdowały się napisy wykonane z brązowych liter ilustrujące dzieje Niemiec w zgodzie z nazistowską propagandą: 1914: Niemcy, 1915: Spiżowy front, 1916: Żelazna wola, 1917: Bohaterska ofiara, 1918: Zdradzone zwycięstwo, 1919: Upadek w otchłań, 1920: Bojowy okrzyk honoru, 1921/22: Cięcie świętym mieczem, 1923: Święty siew, 1924/25: Lud w niebezpieczeństwie, 1931/32: Niemcy, obudźcie się. W środku umieszczono również nazwiska pochowanych bojowników niemieckich - znane są tylko dwa: Franz Gatzka oraz Feliks Gebauer. Na środku hali znajdowała się 14-metrowa rzeźba umierającego germańskiego wojownika. Rzeźbiarz monachijski Fritz Schmoll genannt Eisenwerth wraz z pomocnikami wykonał ją na miejscu, wielkość rzeźby uniemożliwiała bowiem jej transport przez wąskie drzwi hali. Według oficjalnej wersji wykonano ją z porfiru, skały wulkanicznej, która w starożytnym Rzymie była zastrzeżona tylko dla cesarskiej rodziny; nie jest jednak wykluczone, że w rzeczywistości użyto podobnego, ale znacznie tańszego lamprofiru z Bawarii.

Ceglasta kopuła rotundy była kryta mozaiką, na której znajdował się niemiecki orzeł oraz swastyka. Mozaikę rozświetlało światło z latarni na szczycie budowli.

Już po niedługim czasie okazało się, że rotunda powstała zbyt blisko skarpy, za którą znajdował się amfiteatr. Pękające skały groziły, że pewnego dnia runie w dół, więc już w 1942 r. poproszono geologa Assmanna z Berlina o zaprojektowanie prac ratunkowych.





Opis skopiowano z wikipedii.
fot. Błażej Duk, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons