Kompleks leśny w rejonie Dębienka i Wypalanek był podczas okupacji niemieckiej (lata 1939-1945) miejscem masowych rozstrzeliwań i grzebania ciał Polaków, przede wszystkim więźniów Fortu VII, obozu w Żabikowie (głównie inteligencji, powstańców wielkopolskich i działaczy społecznych), jak również ludzi chorych psychicznie ze szpitala w Kościanie. Niemcy zabili w tym rejonie około 1700 (2000) osób, wśród nich m.in. prof. Stanisława Kalandyka, prof. Stanisława Pawłowskiego (6 stycznia 1940), wojewodę Adolfa Bnińskiego (prawdopodobnie 7 lipca 1942) i członków Delegatury Rządu na Kraj.

W 1944, celem zatarcia śladów zbrodni, Niemcy utworzyli specjalny oddział zajmujący się likwidacją mogił: wykopywaniem, a następnie paleniem resztek szczątków. Prac tych nie zdołano ukończyć. Jeszcze w styczniu 1945 pochowano tutaj około 1260 ofiar obozu w Żabikowie.


Po zakończeniu wojny mogiły zostały szczegółowo przebadane i uporządkowane. W 1946 odnalezione szczątki pochowano w mogiłach zbiorowych na obecnym miejscu. Pogrzeb miał charakter manifestacji patriotycznej. Na kamieniu pamiątkowym umieszczono tablicę z napisem: Miejsce uświęcone męczeńską krwią Polaków zamordowanych przez hitlerowców w latach okupacji.






Opis skopiowano z wikipedi.
fot. MOs810, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons