Historia 

Dzieje zamku sięgają średniowiecza. Powstał prawdopodobnie za sprawą księcia Władysława Opolskiego. Pierwszy zamek datuje się na przełom XIII i XIV wieku. Należał on do książąt opolskich od czasów panowania Bolka I do 1532 roku, kiedy po śmierci księcia Jana II Dobrego wygasła opolska linia Piastów. 

Zarówno miasto jak i zamek przejęli Zedtlitzowie. Małżeństwo Christiny von Zedlitz z Hansem Oppersdorffem (1561 rok) otworzyło nowy rozdział w historii zamku - Oppersdorffowie władali zamkiem aż do 1945 roku. Jeszcze w XVI wieku miała miejsce gruntowna przebudowa obiektu: pierw po 1561 roku rozebrano gotycki zamek z wieżą mieszkalną, w latach 1561-1571 wzniesiono trójskrzydłowy gmach wraz z kaplicą, stanowiący rdzeń zamku górnego. W latach 1584-1606 rozbudowano zamek górny dodając m.in. narożne wieże. Po 1606 roku zburzono przedzamcze, budując w jego miejscu zamek dolny wraz z reprezentacyjną bramą oraz zabudowaniami gospodarczymi. Pomimo destruktywnej dla zamku okupacji Głogówka przez Szwedów podczas wojny 30-letniej nie zaniechano prac budowalnych, co więcej Georg III założył bibliotekę uważaną później za jedną z największych na Górnym Śląsku. 

W czasie potopu szwedzkiego i zajęciu Korony Polskiej przez Szwedów, w głogowieckim zamku, przez dwa miesiące do 1655 roku rezydował król Jan Kazimierz wraz z żoną Marią i 1800 osobowym dworem. Księstwo opolskie i raciborskie stanowiło uposażenie królowej, a ówczesny właściciel zamku Franciszek Euzebiusz Oppersdorff mógł odwdzięczyć się parze królewskiej za to, że kilka lat wcześniej podczas wojny 30-letniej mógł schronić się pierw na Wawelu, a później na zamku królewskim w Niepołomicach. Żona Oppersdorffa, Anna Zuzanna de Bess była wcześniej dwórką królowej Marii. Na zamku organizowano sojusze międzynarodowe przeciwko Szwedom. Jednym z dworzan przebywających na zamku był poeta Jan Andrzej Morsztyn.

Po bezpotomnej śmierci Franciszka Euzebiusza II w 1714 roku wygasła górnośląska linia Oppersdorffów, a Głogówek wraz z zamkiem przez krótki kres był pod opieką linii morawskiej. Następnie przejął go Władysław Franciszek z czeskiej linii Oppersdorffów. Kres świetności zamku położył pożar w 1800 roku. Aż do 1848 roku obiekt znajdował się w stanie częściowej ruiny. W 1806 roku na zamku gościł Ludwig van Beethoven, który uciekł do Głogówka wojskami Napoleona. Z wdzięczności za gościnę kompozytor dedykował Władysławowi Franciszkowi swoją IV symfonię B-dur opus 60. Do dziś ocalał klawesyn na którym grywał Beethoven (prezentowany w Muzeum Wnętrz Zamkowych w Pszczynie). W 1849 roku zakończono odbudowę zamku, którego część zabudowań wzniesiono w stylu angielskiego neogotyku. 

Ostatnim ordynatem zamku był Wilhelm Karol Jan. W 1945 roku w obawie przed zbliżającą się Armią Czerwoną uciekł on do Niemiec. Po wojnie zamek przejęły władze polskie. Do lat 50. niszczejący zamek nie był objęty opieką konserwatorską. Pomimo adaptacji zamku na muzeum regionalne, schronisko młodzieżowe, galerię malarstwa Jana Cybisa i domu kultury zamek wciąż wymaga gruntownej renowacji. W 2005 roku zamek sprzedano prywatnej osobie, jednak w 2013 roku wrócił on do władz gminy Głogówek.  

Architektura

Zamek składa się z połączonych ze sobą dwóch części - zamku górnego i dolnego. Obie posiadają po 3 skrzydła zabudowań, tworzących plan zbliżony do litery "U". Zabudowania nie są zestawione symetrycznie - cały kompleks ma nieregularny układ przestrzenny z otwartym dziedzińcem. W obecnym wyglądzie zamek zawiera cechy architektury zarówno obronnej jak i rezydencjonalnej. Obronny charakter zamku poświadczają położenie zamku, zintegrowanie go z miejskimi obwarowaniami, wysunięte poza lico elewacji zewnętrzne wieże i monumentalne przypory. Do cech rezydencjonalnej architektury zamku należą m.in. układ przestrzenny i ukształtowanie elewacji, częściowo zdobione dekoracją architektoniczną i rzeźbiarską. W skład zamku dolnego (oprócz zabudowań mieszkalnych) wchodzą skrzydło wschodnie mieszczące główną bramę, kaplica oraz biblioteka. Poza kaplicą zabudowania wszystkich skrzydeł mają dwukondygnacyjny układ i nakryte są dachami siodłowymi. 

Wschodnie skrzydło (frontowe) posiada 9-osiową elewację od strony dziedzińca. Pośrodku znajduje się brama przejazdowa, powyżej wznosi się ośmioboczna wieża zegarowa nakryta baniastym hełmem. Ponad zamkniętą spłaszczonym łukiem arkadą bramy, od zewnętrznej strony umieszczone są okna i nisze obramione bogatą dekoracją rzeźbiarską, podzieloną na dwie strefy. Na górze, w owalnej płycinie znajduje się przedstawienie Matki Boskiej z Dzieciątkiem i datą 1688, niżej figury świętych Kandyda i Karola Boromeusza, a także trzy owalne kartusze herbowe z godłami Oppersdorffów. W niszach po bokach znajdują się pełnoplastyczne figury przedstawiające św. Janów Chrzciciela i Ewangelisty, po lewej stronie płaskorzeźba Michała Archanioła.

W południowo-wschodnim narożniku znajduje się niska, czworoboczna baszta mieszcząca niegdyś bibliotekę. Południowe skrzydło tworzy kaplica wzniesiona na planie prostokąta o salowym układzie, nakryta kolebkowym sklepieniem z lunetami. Kaplica składa się z czterech przęseł, jej wejście i fasada znajduje się od strony dziedzińca. Fasada dwukondygnacyjna, o cechach barokowych. W dolnej kondygnacji skromny portal flankowany pilastrami, powyżej gzymsu oddzielającego kondygnację para okien. Na dachu znajduje się ośmioboczna wieżyczka z barokowym hełmem i latarnią. Za kaplicą znajduje się skrzydło mieszkalne złożone z jedenastu osi. 

Północne skrzydło od strony dziedzińca liczy trzynaście osi. W przyziemiu znajdują się podcienia otwarte na zewnątrz za pomocą sześciu arkad, ponad nimi arkady zamurowanego krużganku. Na wschodnim skraju znajduje się przejazd nakryty krzyżowo-kolebkowym sklepieniem. Układ wnętrz jest dwutraktowy, w parterze większość sal nakryte jest sklepieniami kolebkowymi, na piętrze stropy. Północne skrzydło łączy się z zabudowaniami zamku dolnego, obie części oddzielone są ryzalitem. 

Zamek górny posiada trzy kondygnacje, zbudowane na dwóch kondygnacjach piwnic, których okna widoczne są z zewnątrz. Wszystkie skrzydła nakryte są dachami siodłowymi. Nieregularny układ poświadcza liczba osi poszczególnych skrzydeł. Zachodnie liczy pięć, południowe siedem a północne osiem osi. Wejścia do poszczególnych skrzydeł znajdują się od strony dziedzińca. Zdobione są barokowymi portalami z 1671 roku. W narożnikach południowego skrzydła wznoszą się częściowo wtopione w lico dwie pięciokondygnacyjne wieże na okrągłym planie, w górnych kondygnacjach obie wieże mają plan oktagonalny. Nakryte są ozdobnymi hełmami z latarniami. Wieża wznosi się takze w północno-zachodnim narożniku, okrągła u dołu i oktagonalna u góry. Wzniesiono ją w formie neogotyckiej, zwieńczona jest krenelażem. Układ wnętrz jest jednotraktowy. Mają plan czworoboczny, część z nich zachowała sklepienia kolebkowe i kolebkowe z lunetami. 

fot. Sławomir Milejski, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons