Kościół wpisany do rejestru zabytków w 1931 roku. Od 1000 roku, główna świątynia metropolii gnieźnieńskiej nazywana jest Matką Kościołów Polskich. Miejsce pochówku św. Wojciecha - głównego patrona Polski i miejsce pięciu koronacji królewskich. Siedziba prymasów Polski. W 1994 roku obiekt wpisany na listę pomników historii. W 2012 roku gnieźnieńskiej katedrze przekazano relikwie krwi Jana Pawła II, które umieszczono w bocznej kaplicy. W 2015 roku w przywieżowych pomieszczeniach odnaleziono około 2000 papierowych dokumentów z XIV-XVI wieku, obrazujących pracę konsystorza generalnego - jedyny taki zbiór w Polsce.14 kwietnia 2016 roku, świątynia była miejscem uroczystości jubileuszu 1050. rocznicy Chrztu Polski, w której uczestniczył Episkopat Polski i najwyższe władze.
Katedra jest budowlą trójnawową, o bazylikowym układzie z prezbiterium zamkniętym wielobocznie i ambitem. W prezbiterium znajduje się barokowa, złocona konfesja, a pod nią wczesnobarokowy relikwiarz - trumienka z cyzelowanej blachy srebrnej z 1662 roku ze szczątkami św. Wojciecha. Za relikwiarzem znajduje się płyta nagrobna św. Wojciecha z czerwonego marmuru, ze średniowiecznej tumby z 1480 roku.
Sklepienie nawy głównej jest typowe dla stylu gotyckiego - krzyżowo żebrowe. Nawa boczna charakteryzuje się mnogością rzeźby figuralnej, którą wypełniają gzymsy, portale, kapitele filarów międzynawowych, głowice służek i żebra sklepienne.
Wewnątrz świątyni znajdują się liczne kaplice:
Kaplica Potockiego - w krypcie kaplicy pochowano prymasa Teodora Potockiego (1738), prymasa Ignacego Krasickiego (1829), bp. Antoniego Laubitza (1939), protonotariusza apostolskiego Aleksego Brasse (1956),
Kaplica Bożego Ciała - najstarsza kaplica, z 1654 roku. W krypcie kaplicy spoczywają: Prymas Jan Sprowski (1464), bp. Wojciech Stawowski (1693), prymas Stanisław Szembek (1721),
Kaplica Doktorów - powstała w XIV wieku, w krypcie której spoczywają kanonicy kapituły katedralnej,
Kaplica św. Walentego - w krypcie spoczywają wikariusze katedralni,
Kaplica Pana Jezusa,
Kaplica Gembickiego,
Kaplica Kołudzkich - jedna ze starszych kaplic katedry,
Kaplica Olszowskiego - z nienaruszoną dekoracją z XIV wieku, przedstawiającą sceny z historii zbawienia i motywy zwierzęce,
Kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej - w ołtarzu znajduje się jedna z najstarszych kopii obrazu Jasnogórskiego,
Kaplica św. Stanisława i Jana Pawła II - od 2014 roku znajdują się tu relikwie św. Jana Pawła II,
Kaplica Baranowskiego,
Kaplica Dzierzgowskiego - zbudowana w XIV wieku,
Kaplica św. Józefa (obecnie kruchta południowa),
Kaplica Łubieńskich.

Stary Kapitularz - do wnętrza prowadzi marmurowy portal z 1726 roku.
Nowy Kapitularz - do wnętrza prowadzi marmurowy portal z herbem Pomian. Wejście zamyka zdobiona krata z XVII wieku.

Kruchta północna - znajduje się w niej gotycki portal ze sceną Ukrzyżowania oraz wejścia do dawnych pomieszczeń przywieżowych,
Kruchta południowa - znajdują się w niej Drzwi Gnieźnieńskie.

Już w XI wieku katedra posiadała dwa dzwony skradzione przez księcia czeskiego Brzetysława w 1038 roku. Obecnie na katedrze znajdują się dzwony:
Dzwon Święty Wojciech (duży) - zwany Wielkim Wojciechem,
Dzwon Święty Wojciech (mały) - ma wysokość 162 cm, średnicę 156 cm i waży 2300kg.
Dzwon św. Stanisława - ma 113 cm wysokości, średnicę 105cm i waży 900 kg.
Dzwon św. Floriana - ma 99 cm wysokości, średnicę 98 cm i waży 540 kg.
Dzwon bł. Bogumiła - 108 cm wysokości, 135 cm średnicy i wży 1450 kg. Uszkodzony podczas pożaru w 1945 roku.

W podziemiach katedry można znaleźć najstarszy w Polsce napis nagrobkowy z około 1006 roku, odkryte podczas badań archeologicznych relikty budowli kamiennej z końca IX wieku oraz fragmenty murów bazyliki Mieszka I.





Opracowano na podstawie wikipedii.
Zdjęcie: Diego Delso [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)]