Kompleks w Stępinie zbudowany został w latach 1940-1941. W jego skład wchodziło kilkadziesiąt obiektów o różnym przeznaczeniu ( bunkry strażnicze, schrony, kwatery, budynki zaplecza technicznego itp.) z których zachowało się siedem w tym największa z nich, naziemny tunel schronowy dla pociągów sztabowych Hitlera.

Tunel nazywany schronem nr. 1 ma 393 metry długości i ściany o grubości przekraczającej 2 metry. Jego cechą charakterystyczną jest lekko łukowaty kształt, utrudniający bezpośrednie trafienie bombą lotniczą. System śluz i urządzeń wentylacyjno-filtrujących chronił przed atakiem chemicznym. Schron nr. 1 połączony był specjalnym podziemnym kanałem z tzw. schronem nr 2, również zachowanym, położonym w odległości 80 metrów i pełniącym funkcję zaplecza technicznego i magazynowego. 600 metrów od schronu kolejowego znajdowało się trawiaste lotnisko, obecnie częściowo zabudowane.

Na terenie dawnej kwatery Hitlera zachowało się również pięć schronów bojowych usytuowanych w różnych odległościach od tunelu (tzw. schrony nr 3–7); znajdują się one na gruntach prywatnych. Podczas II Wojny Światowej kompleks był silnie strzeżony; w celach maskujących prace budowlane w Stępinie zarejestrowano jako inwestycję firmy chemicznej "Askania Werke" z Berlina. Na terenie kompleksu znajdowała się także drewniana willa przeznaczonych dla najwyższych rangą wojskowych, przebywających na terenie kompleksu.

Tunel jest udostępniony do zwiedzania i pełni rolę atrakcji turystycznej.






Zdjęcia: Honza Groh (Jagro), CC BY-SA 3.0 , via Wikimedia Commons