Jest to zespół klasztorny należący do Prowincji św. Antoniego z Padwy i bł. Jakuba Strzemię Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w Krakowie. Zespół obejmuje bazylikę, klasztor, Dom Pielgrzyma, murowaną dzwonnicę, neogotycką kaplicę grobową Tyszkowskich z 1906 roku, kaplicę św. Anny przystosowaną do udzielania komunii św. w czasie uroczystości odpustowych, 41 kaplic dróżkowych oraz pozostałości fortyfikacji bastionowych i fundamenty dawnego klasztoru z XVII wieku. Główne uroczystości odpustowe ku czci Wniebowzięcia NMP trwają od 11 do 15 sierpnia i gromadzą rzesze pielgrzymów.


Bazylika pod wezwaniem Znalezienia Krzyża Świętego została wzniesiona w latach 1770-1775 dzięki staraniom Szczepana Józefa Dwernickiego herbu Sas a konsekrowana 29 września 1776 r. Konsekracji dokonał biskup Jakub Walerian Tumanowicz ze Lwowa. Jest to budowla trójnawowa o układzie bazylikowym z transeptem, prezbiterium zamkniętym prostą ścianą i dwuwieżową fasadą. Wyposażenie wnętrza reprezentuje styl późnobarokowy, ambona reprezentuje styl rokokowy, ołtarze boczne powstały w XVIII wieku we lwowskim warsztacie Polejowskich, polichromia o cechach barokowych została wykonana około 1857 roku (odnowiono ją w latach 1972–1973 oraz 2019-2020). W świątyni znajduje się otoczony kultem obraz Matki Bożej Kalwaryjskiej, przeniesiony do Kalwarii Pacławskiej w 1679 roku ze zdobytego przez wojska tureckie Kamieńca Podolskiego. Koronacja obrazu odbyła się 15 sierpnia 1882, a dokonał jej bp Łukasz Solecki (srebrne pozłacane korony do obrazu ufundował Józef Tyszkowski). W tym okresie przez trzynaście lat funkcje administratora parafii i gwardiana klasztoru w Kalwarii Pacławskiej pełnił o. Benigny Chmura, który był inicjatorem koronacji.

Klasztor został wzniesiony w tym samym czasie co kościół. W 1 połowie XIX wieku zostało nadbudowane piętro, kolejne rozbudowy miały miejsce w 2 połowie XIX wieku i na początku XX wieku.

Dom Pielgrzyma powstał w latach 1906–1907, murowana dzwonnica pochodzi z 1878 r., kaplica grobowa Tyszkowskich powstała w latach 1896–1906, a pozostałości fortyfikacji bastionowych powstały pod koniec XVII wieku.

Do początku lat 30. XX wieku klasztor w Kalwarii (tak jak inne franciszkańskie konwenty na Podkarpaciu) podlegał prowincji we Lwowie, a następnie został podporządkowany prowincji w Krakowie.

W maju 1996 po raz pierwszy w Kalwarii Pacławskiej odbyła się kapituła krakowskiej prowincji.

Zespół klasztorny w Kalwarii Pacławskiej zyskał przydomek przemyskiej „Jasnej Góry”.

13 sierpnia 2020 ogłoszony bazyliką mniejszą.


Wewnątrz świątyni został pochowany czcigodny sługa Boży o. Wenanty Katarzyniec (1889–1921).

Przy wejściu do kościoła została ustanowiona tablica pamiątkowa z inskrypcją: „W tym klasztorze w 1928 r. przebywał św. Maksymilian Maria Kolbe”.

Od 1993 do 1998 spowiednikiem w kościele był o. Ludwik Szetela.





Opis skopiowano z wikipedii.
fot. Michał Bulsa, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons