W byłej żwirowni w Mniszku hitlerowcy podczas II wojny światowej wymordowali tutaj ok. 10 tysięcy Polaków (mężczyzn, kobiet i dzieci) z powiatu świeckiego, chełmińskiego, grudziądzkiego, bydgoskiego i starogardzkiego.


Na miejsce martyrologii, oddalone ok. 1500 metrów od drogi krajowej nr 91 pomiędzy Świeciem a Górną Grupą, prowadzi tablica informacyjna ustawiona przy szosie. Niedaleko parkingu znajdują się pozostałości szubienicy, kilkadziesiąt metrów dalej ustawiono marmurową tablicę z krótkim opisem miejsca (w czterech językach). Mogiła zbudowana jest w formie odwróconego równoramiennego trapezu z piaszczystymi bokami. W środku znajduje się wysoki krzyż z tablicą pamiątkową oraz umieszczonymi w cokole szczątkami ofiar. Wzdłuż całości umieszczono 12 bloków kamiennych, z których 11 poświęconych jest:

mieszkańcom Świecia i powiatu,
ofiarom eutanazji,
mieszkańcom Bydgoszczy, Grudziądza i powiatu,
mieszkańcom Chełmna i powiatu,
jeńcom radzieckim, francuskim, angielskim,
bestialsko pomordowanym dzieciom,
żołnierzom polskim,
nauczycielom,
Żydom,
księżom i misjonarzom,
członkom ruchu oporu,
a na jednym znajdują się dwie z trzech zwrotek wiersza Mariana Piechala pt. Alfabet:
"Zanim ci, synku, w literach
treść drukowaną obnażę,
będę jak księgi otwierał
wszystkie wojenne cmentarze.

Wszystkie po polach mogiły,
nauczę czytać jak nuty,
abyś z nich czerpał swe siły
do dalszej w życiu marszruty."





Opis skopiowano z wikipedii.