W 1901 roku Emanuel Harbich – prezes Sądu Obwodowego zlecił radcy budowlanemu Rudolfowi Langowi i cieszyńskiemu architektowi Eugeniuszowi Fuldzie sporządzenie planów nowego budynku sądu. Decyzja ta była podyktowana tym, że dotychczasowe pomieszczenia Sądu Obwodowego, znajdujące się przy ratuszu na cieszyńskim Rynku, nie były wystarczające. Zaplanowano, że budynek sądu stanie przy ul. Garncarskiej, przylegając do istniejącego już budynku więzienia. Firma budowlana Eugeniusza Fuldy uczestniczyła w tworzeniu bryły budynku, a prace wewnętrzne, jak i wyposażenie biur wykonały wiedeńskie i miejscowe, cieszyńskie firmy. Oficjalne otwarcie odbyło się 2 grudnia 1905 rok i było związane z 57 rocznicą z wstąpieniem na tron cesarza Franciszka Józefa I Habsburga, w którego posiadaniu było m.in. Księstwo Cieszyńskie. Cesarz Franciszek złożył też wizytę w budynku Sądu w dniu 2 września 1906 roku, a na pamiątkę tego wydarzenia zasadzono przed frontem budynku dąb, nazywany cesarskim.

Do czasu przejęcia miasta przez odrodzone po I wojnie światowej Państwo Polskie znajdował się w nim austriacki Sąd Okręgowy (Kreisgericht). Dawniej, nad oknem drugiego piętra znajdował się cesarski dwugłowy orzeł oraz napis „K. K. KREISGE-RICHT” – „Cesarsko-królewski Sąd Obwodowy”. Obecnie w budynku tym znajduje się Sąd Rejonowy w Cieszynie. W 2005 roku odbył się generalny remont, który objął rekonstrukcję fasad i wnętrz. Budynek pełni swoją funkcję sądu nieprzerwanie od czasu jego powstania.

Projekt budynku sądu powstał przy współudziale Rudolfa Langa i Czesława Fuldy. Budynek powstał na planie zbliżonym do kwadratu o wymiarach 58 na 55 m, z wewnętrznym dziedzińcem. Jego kubatura to 5647 m³, powierzchnia elewacji 4467 m², powierzchnia dziedzińców 1200 m². Główna fasada posiada neobarokową dekorację, na którą składa się boniowany pasowy cokół i okna zwieńczone masywnym kluczem. Okna na pierwszym i drugim piętrze posiadają klasyczne opaski ze zwornikami i umieszczone są pomiędzy pionowymi boniowanymi lizenami. Fasada została ozdobiona środkowym trójosiowym ryzalitem z wejściową bramą z toporem i pękiem rózg liktorskich w kluczu (symbolem sprawiedliwości) oraz przerywanym przyczółkiem z siedzącymi puttami trzymającymi w rękach wagę i miecz (inne atrybuty sprawiedliwości). Budynek pokrywa blaszany dwuspadowy dach z lukarnami, a środkowy ryzalit został podkreślony wysokim dachem mansardowym. Westybul i trójbiegowa klatka schodowa ozdobione zostały przez klasycystyczne arkady, marmurowe kolumny i tralkowe balustrady. Na wprost wejścia została ustawiona dwumetrowa rzeźba z białego kanaryjskiego marmuru - Iustitia, dłuta Ernesta Hegenbartha, wiedeńskiego rzeźbiarza. Przedstawia ona boginię sprawiedliwości Temidę z mieczem i otwartą księgą w dłoniach, z przewiązanymi opaską oczami (symbolem ślepej sprawiedliwości). Po prawej stronie westybulu wisiała na ścianie pamiątkową tablicą z zielonego szwedzkiego granitu z napisem w języku niemieckim „Erbaut unter der Regierung Seiner Majestat des Kaisers Franz Joseph I. 1903–1905” („Zbudowano pod panowaniem Jego Wysokości Cesarza Franciszka Józefa I. 1903–1905.”). Obecnie w tym miejscu znajduje się tablica z 1928 roku, poświęcona dr Feliksowi Bocheńskiemu, organizatorowi polskiego sądownictwa na Śląsku i pierwszemu polskiemu prezesowi Sądu Okręgowego w Cieszynie.

W budynku sądu mieści się reprezentacyjna sala rozpraw sądowych. Jest to dwukondygnacyjne (9 m wysokości), obszerne (15 na 9,5 m) pomieszczenie z arkadowymi oknami na jednej z dłuższych ścian i odwołującymi się do nich ślepymi arkadami w sztukatorskiej dekoracji na pozostałych ścianach. W jednej z arkad umieszczono portret cesarza Franciszka Józefa I w stroju koronacyjnym autorstwa malarza Alojza Schwingera z Grazu. Salę nakryto zwierciadlanym sklepieniem z półokrągłymi lunetami i ozdobiono wysokimi boazeriami, portalami, sądową trybuną oraz wznoszące się schodkowo ławami dla publiczności.






Opis skopiowano z wikipedi.
Photo: Hons084 / Wikimedia Commons