Cysterski folwark klasztorny w Kopytowej.

W I połowie XII wieku Kopytowa była osadą śródleśną, należąco do protoplastów rycerskiego rodu ze Skotnik, pieczętującego się herbem Bogoria. W 1185 roku wieś wraz z kluczem posiadłości Bogoriów znajdujących się w ziemi żmigrodzkiej i kotlinie jasielskiej, została nadana klasztorowi cystersów w Koprzywnicy. Darowane zakonowi posiadłości Bogoriów, skupione na wschodnich rubieżach Małopolski w kasztelanii bieckiej zlokalizowane były wzdłuż szlaku wiodącego z Koprzywnicy do Bardiowa. W Bardiowie, pod koniec XII wieku opactwo koprzywnickie założyło swoją najdalej wysuniętą na południe ekspozyturę przy kościele św. Idziego. 

W początkach XIV wieku część podkarpackich, cysterskich wsi klasztornych znalazła się w rękach króla Kazimierza Wielkiego. W 1348 roku zasadźca Mikołaj z Kopytowej dostał pozwolenie od króla Kazimierza na lokację wsi Kopytowa na obszarze 40 łanów na prawie magdeburskim. W 1354 roku król sprzedał Bogoriom Kopytową wraz z Łubnem i Łajscami, zwalniając te wsie od jurysdykcji urzędników królewskich.

W 1388 roku Bogoriowie sprzedają Kopytową klasztorowi cysterskiemu w Koprzywnicy. Kopytowa jako wieś klasztorna, przez kilka wieków stanowi część rozległego kompleksu dóbr cysterskich na Podkarpaciu, stanowiących zaplecze gospodarcze klasztoru koprzywnickiego. W obrębie folwarcznego założenia cysterskiego znajdowała się siedziba mandatariusza, która miała charakter dworu. 

Cechy fizjograficzne zachowanego do dziś założenia dworskiego w Kopytowej wskazują, że znajduje się ono w miejscu dawnego folwarku klasztornego. Specyficzna lokalizacja dworu w obniżeniu terenu, w otoczeniu zabudowań gospodarczych oraz układ hydrograficzny typowy dla grangii cysterskich zdają się potwierdzać to przypuszczenie. Folwark ulokowano w obszarze nizinnym, obfitującym w wodę z pobliskiej rzeki. Czytelne są ślady regulacji zastanego układu hydrograficznego w postaci trzech stawów usytuowanych na różnych poziomach. Obecność dworu w Kopytowej w XVII wieku potwierdza zapis źródłowy w bieckich księgach wójtowskich 1659 roku, mówiący o grupie 40 beskidników którzy obrabowali dwór w Kopytowej, podobnie jak okoliczne dwory w Zyndranowej, Odrzechowej, Rogach, Żeglcach, Siedliskach i Łękach. 

Kopytowa – założenie dworsko-folwarczne w parku krajobrazowym. XIX ? XX wiek.

Klasztorna wieś Kopytowa znajdująca się w bieckiej kasztelanii w województwie krakowskim, w 1772 roku znalazła się w zaborze austriackim. Jako mienie klasztoru cystersów Kopytowa w 1783 roku została włączona do austriackich dóbr kameralnych, a następnie wystawiona na licytację. 

W 1799 roku Kopytową zakupił od austriackiego rządu Mikołaj Kotarski herbu Pniejnia. W 1830 lub 1854 roku Kopytową przejął jego syn - Joseph Ritter von Kotarski. Mieszkał on we dworze ze swoją żoną Gryzeldą z Przeciszewskich. Kotarscy dokonali rozbudowy XVIII-wiecznego dworu, powiększając jego bryłę w kierunku południowym. Zachowano pocysterskie kamienno-ceglane, sklepione piwnice i zrębowe ściany starego dworu wraz z konstrukcją dachową. W tym czasie nastąpiła również modernizacja pocysterskich ogrodów folwarcznych o charakterze użytkowym i przekształcenie części zieleni wokół dworu w park krajobrazowy. Gdy w 1868 roku na drodze dziedziczenia Kopytowa stała się własnością Stanisława Kotarskiego, folwark został oddany w dzierżawę Janowi Szarocie. Zamieszkiwał on dwór wraz z liczną rodziną w latach 1870-1894. Po 1894 roku dwór kupuje Bolesław Jordan Rozwadowski i jego żona Eligia z Kunaszowskich herbu Radwan. Po 1904 roku dwór i folwark kupują Benedykt Malinowski i Bartłomiej Ciba. W 1914 roku kolejnym właścicielem zostaje Apolinary Brzeski z pobliskiego Zręcina. Po jego śmierci w 1918 roku dwór przechodzi w ręce córki Marii z Brzeskich i jej męża Franciszka Trznadla. Maria mieszka w dworze do 1965 roku a jej majątek obejmuje 30 ha. 

Muzeum Kultury Szlacheckiej we dworze w Kopytowej. XXI wiek.

Po 1965 roku dwór i park w Kopytowej nie miał szczęścia do kolejnych właścicieli i stopniowo ulegał dewastacji. Kilkaset drzew parkowych wycięto a we dworze urządzono oborę i stajnię. Zrujnowanym obiektem w 1996 roku zainteresował się krośnieński kolekcjoner zabytków Andrzej Kołder. Nie zrażony znacznym stopniem dewastacji zabytku, dostrzegł nieuchwytne dla przeciętnego obserwatora piękno i zakupił całość założenia z zamiarem utworzenia w nim muzeum. 

Obecny kształt zespołu dworskiego jest efektem ponad 10-letniej pracy nad rewitalizacją dworu i parku. Prace pozwoliły odtworzyć wygląd siedliska dworskiego w otoczeniu parkowym z zachowaniem przeszło 80% autentycznej substancji zabytkowej. Zarówno dach jak i kolumnowy portyk wgłębny zostały zrekonstruowane w oparciu o zachowane relikty. Dwutraktowy dom szlachecki z amfiladowym układem wnętrz posiada oryginalne stropy belkowe z tragarzami, parkiety taflowe, a w centralnej części XVIII-wieczny komin nogawicowy. Kolekcjonerska pasja właściciela umożliwiła wyposażyć wnętrze w rzadkie okazy typowo polskich mebli dworskich, obrazów, tkanin i żyrandoli z XVIII i XIX wieku. W wystroju dworu dostrzec można szczególne upodobanie twórcy muzeum do sarmackich detali tworzących specyficzną atmosferę wnętrz oraz szlachetnych, rzemieślniczo i artystycznie mebli polskiego biedermeieru. Dopełnieniem wnętrza salonu jest trójbarwny, wolnostojący piec kaflowy dekorowany płaskorzeźbionymi scenami biblijnymi i marmoryzacją.