Instytucja udostępnia zwiedzającym dobra kultury i materiały dokumentujące historię miasta i regionu. W strukturach muzeum znajdują się: Zamek przy ul. Zamkowej 1, Pałac przy ul. Świerczewskiego, dawny żydowski Dom Modlitwy "Mizrachi", przy ul. Potockiego 3, Wzgórze Zamkowe, Mury Miejskie oraz Podziemia Będzińskie. W obiektach muzeum funkcjonują: Polskie Towarzystwo Numizmatyczne – Oddział Zagłębiowski, Fundacja im. Jana Dormana, Karczma i I Chorągiew Czarnego Rycerza Kasztelanii Będzińskiej, Związek Kombatantów RP i b. Więźniów Politycznych. Muzeum powstało z inicjatywy Miejskiego Społecznego Komitetu Odbudowy Zamku, Towarzystwa Muzeum Zagłębia Dąbrowskiego w Będzinie i Towarzystwa Opieki nad Górą Zamkową w 1956 roku. Pierwszą muzealną placówką były pomieszczenia zamkowe. Drugą placówkę otworzono dopiero w 1983 roku w zespole pałacowo - parkowym rodziny Mieroszewskich w Będzinie. Do podstawowych zadań Instytucji należą: - gromadzenie dóbr kultury i materiałów dokumentujących w historię regionu drogą zakupów, zapisów, darowizn, przydziałów przyjmowania depozytów oraz poszukiwania ich w wyniku badań terenowych, - przechowywanie zbiorów w warunkach zapewniających im bezpieczeństwo oraz dostępność dla badań naukowych, - prowadzenie ewidencji naukowej, inwentaryzacji oraz klasyfikacji zbiorów, - zabezpieczanie i konserwację zbiorów, - organizację wystaw stałych, czasowych i objazdowych, - udostępnianie zbiorów dla celów naukowych, edukacyjnych i ekspozycyjnych, - prowadzenie działalności edukacyjnej, - współpracę merytoryczną i szkoleniową z innymi muzeami. Wystawy w zamku: 1. Dawna Broń - przedstawiająca rozwój uzbrojenia i broni od XVI do początków XX wieku. Znajduje się tu wiele egzemplarzy broni białej: drzewcowej i siecznej, broń palną i elementy uzbrojenia ochronnego. Na I piętrze znajduje się ekspozycja broni palnej oraz broń artyleryjska. Przeważa zbiór broni palnej zachodnioeuropejskiej m.in. broń kapiszonowa, broń skałkowa i broń lontowa, a także broń myśliwska. Na II piętrze znajduje się ekspozycja broni białej oraz uzbrojenia ochronnego m.in.: przyłbice, szturmaki, szyszaki, hełmy, zbroje oraz fragmenty zbroi płytowych: rękawice, napierśniki, naramienniki i naręczaki. 2. Dzieje Będzina - Na parterze zgromadzono eksponaty dotyczące historii Będzina od jego początków do XX wieku. Są to m.in.: średniowieczny pergamin z zapisem hymnu ku czci św. Katarzyny, patronki cechu oraz dokumenty będzińskich cechów. Znajdują się tu także plany, mapy, zdjęcia i pamiątki dokumentujące Będzin i życie jego mieszkańców sprzed lat. Wystawy w Pałacu Mieroszewskich: 1. Wnętrza stylowe XVIII – XIX wieku - eksponuje dawne, reprezentacyjne wyposażenie pałacu m.in.: fotele, komody i sekretery. W salonach znajdują się: kominki, wyroby ze srebra cyny i porcelany, stylowe tkaniny, rzeźby. Na ścianach obrazy malarzy z Będzina i Zagłębia Dąbrowskiego. W czterech salonach : " Wodzów Antycznych", "Myśliwskim", "Medalionów Portretowych" i "Turniejowym", można obejrzeć zachowane polichromie z II poł. XVIII wieku przedstawiające m.in.: Fabiusza Kunktatora, Hanibala, Pompejusza czy Scypiona Afrykańskiego. 2. Kolekcja malarza i grafika – Samuela Cyglera - znajdują się tu akwarele i obrazy olejne artysty. Głównym tematem twórczości Cyglera są widoki miasteczek. W kolekcji muzealnej znajduje się kilkadziesiąt prac malarza. Można obejrzeć m.in.: Uliczka w Kazimierzu", Widok na farę" i "Jatki w Kazimierzu". 3. Sala im. prof. Jana Świderskiego - prezentuje pamiątki, kopie dokumentów, obrazy i zdjęcia Jana Świderskiego. Uroczystego otwarcia ekspozycji w dniu 2 czerwca 2006 roku dokonała m.in. żona artysty. 4. Izba zagłębiowska - wystawa etnograficzna w której zrekonstruowano wnętrze i wyposażenie chłopskiej zagrody tzw. chaty jednoizbowej z Zagłębia Dąbrowskiego z początków XX wieku. W sieni wydzielono obórkę dla bydła. Wewnątrz chaty eksponowany jest sprzęt gospodarstwa domowego m.in meble i naczynia. W sieni oraz pomieszczeniu dla bydła można obejrzeć dawne narzędzia rolnicze i sprzęty używane w gospodarstwie. 5. W łużyckiej osadzie i średniowiecznym grodzie. Archeologia terenów dzisiejszego Będzina - rekonstrukcja wnętrza chaty łużyckiej. Wewnątrz eksponowane jest palenisko i podstawowe wydarzenie. Obok chaty odtworzono grób szkieletowy i pochówek popielnicowy. W drugiej części wystawy znajdują się przedmioty z okresu wczesnego średniowiecza związanych z życiem mieszkańców grodu. Na wystawie zaprezentowano biżuterię pochodzącą z cmentarzyska odkrytego na wzgórzu zamkowym oraz rekonstrukcje kuźni, warsztatu szewskiego i garbarskiego oraz placu budowy. 6. Wystawa czasowa: Od pantalonów do stringów - wystawa czasowa trwająca od 10 września 2008 roku. Na wystawie ukazane są przykłady damskiej i męskiej bielizny z ostatnich 100 lat m.in.: gorsety, halki, majtki, szlafroki i koszule nocne. Wystawa pozwala zaobserwować zmiany jakie dokonały się w modzie bieliźnianej na przestrzeni wieku. Kolekcja bielizny pochodzi z Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi a autorką wystawy jest kierownik Działu Odzieży z Centralnego Muzeum.





Opracowano na podstawie wikipedii.
Zdjęcie zamku: Lestat (Jan Mehlich) [CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3)]
Zdjęcie pałacu: Ewkaa [CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)]