W XII wieku wrocławska katedra była budynkiem drewnianym. W XIII wieku zastąpiona została świątynią murowaną. Znajdowała się ona na południowy wschód od zamku, w pobliżu ulic Bednarskiej, Zamczej i Gdańskiej. Została zniszczona przez Krzyżaków w 1329 roku.

Data budowy obecnej katedry została odnotowana w Rocznikach przez Jana Długosza - było to 25 marca 1340 roku. Budowę rozpoczęto poza miastem, w pobliżu skarpy wiślanej. W 1350 roku erygowano i uposażono ołtarz śś. Janów i Andrzeja. Wzniesiono długie prezbiterium i południową zakrystię, a po 1358 roku rozpoczęto korpusu głównego.
Na początku XV stulecia korpus nawy głównej został ukończony. Przypuszcza się że skromny kształt katedry jest rezultatem wzorowania jej na katedrze Gnieźnieńskiej. W 1392 roku odnotowano wydatki na pokrycie dachu. W 1411 roku nastąpiła konsekracja. W XV i XVI wieku trwały prace nad kaplicami i masywem wieżowym. Do czasów współczesnych zachowały się 22 kwatery gotyckich witraży pochodzących z okien prezbiterium. Witraże eksponowane są obecnie w kaplicy św. Barbary.

W II połowie XV wieku rozpoczęto budowę kaplic wokół głównego korpusu kościoła. Przy nawie południowej zbudowano kaplicę św. Marcina i kapitularz w 1527 roku a w 1541 roku kaplicę Cibavit. Na początku XVI wieku przebudowano kaplicę NMP i św. Kazimierza.

W 1891 roku pracę nad przebudową rozpoczął Konstanty Wojciechowski. Według jego projektu dobudowano kruchtę zachodnią i kaplice wzdłuż nawy północnej uzyskując dzięki temu symetryczne rozwiązanie bryły. Ponadto wieże zostały podwyższone o dwie kondygnacje. Usunięto także dużą część nowożytnego wyposażenia. Prace zostały ukończone w 1902 roku. W 1907 włocławską katedrę ustanowiono bazyliką mniejsza.

WNĘTRZE
- Drewniana rzeźba gotycka Matki Bożej z początku XV wieku
- Gotycki obraz Wniebowzięcia Marii z Warty przypisywany Janowi Wielkiemu, datowany na rok 1475
- Nagrobek biskupa Piotra z Bnina w kaplicy św. Józefa, wykonany w czerwonym marmurze przez Wita Stwosza w 1494 r.
- Grupa Ostatniej Wieczerzy z 1505 roku, polichromowana
- Renesansowa marmurowa płyta nagrobna biskupa Krzesława z Kurozwęk z 1516 roku
- Renesansowa brązowa płyta nagrobna biskupa Jana Karnkowskiego z 1536 roku
- Wielki Krzyż Tumski, stojący u wejścia do prezbiterium, ufundowany na początku XVII w.
- Barokowe stalle z 1683 roku
- Ozdobione jest polichromią autorstwa braci Stanisława i Zdzisława Jasińskich, wykonaną w latach 1900–1901
- W oknie prezbiterium znajdują się witraże Józefa Mehoffera (1938), z których w środkowym oknie ukazuje Wniebowzięcie NMP
- Na łuku tęczowym nad wejściem do prezbiterium, umieszczona jest neogotycka Grupa Ukrzyżowania.

W 2018 roku katedra została wpisana na listę pomników historii.





Opracowano na podstawie wikipedii.
Zdjęcia: Jolanta Dyr / CC BY-SA (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)