Elektrownia jest udostępniona do zwiedzania.

Myśl o budowie elektrowni szczytowo-pompowej w Polsce zrodziła się w latach przedwojennych w okresie budowy zapory w Porąbce a jednym z pierwszych pomysłodawców był nadzorujący jej budowę Gabriel Narutowicz. Nie sprecyzował on jednak jej lokalizacji. Głównym pomysłodawcą budowy tej elektrowni w rejonie góry Żar był Kazimierz Dachowski, który w 1952 roku przedstawił jej koncepcję. Przesłankami za wyborem tej lokalizacji były m.in.:
- możliwość wykorzystania już istniejącego w ramach kaskady rzeki Soły zbiornika piętrzonego przez zaporę Porąbka, czyli Jeziora Międzybrodzkiego,
- wyjątkowo korzystne warunki topograficzne umożliwiające uzyskanie dużego (440 m) spadu wody przy małej odległości między zbiornikami,
- bliskość aglomeracji górnośląskiej oznaczająca duże zapotrzebowanie na moc szczytową.
Prace projektowe rozpoczęły się w 1964 roku. W 1968 podjęto uchwałę o budowie elektrowni. Roboty przygotowawcze rozpoczeto w 1969 roku. W ramach tych prac wybudowano drogi dojazdowe, drogę na górę Żar i most na Sole. Równolegle usypywano place budowy i budowano infrastrukturę zaplecza. Zbudowano także osiedle mieszkaniowe dla pracowników budowy i przyszłych pracowników elektrowni. W sumie było to 16 domów jednorodzinnych, 3 bloki mieszkaniowe i 4 hotele robotnicze.

Zbiornik górny to zbiornik całkowicie sztuczny. Ma kształt zbliżony do elipsy której krótsza oś ma 250 a dłuższa 650 metrów długości. Powierzchnia korony zbiornika wynosi 14 ha. górne ujęcie wody usytuowano w zachodniej części. Ujęcie posiada dwa wloty do wysokociśnieniowych sztolni.

Do komory elektrowni woda doprowadzana jest z ujęcia górnego dwiema sztolniami o długości 872 m każda. Sztolnie zwężają się stopniowo z 4,33 m. do 3,30 przy komorze.

Komora elektrowni wydrążona jest w skałach trudnego w obróbce fliszu karpackiego i ma kształt zbliżony do jaja. Ma 125 m. długości, 40 m. wysokości i 27 m. szerokości. Komora podzielona jest na trzy części:
- elektryczną - obejmującą nastawnię, rozdzielnie, urządzenia wentylacji i klimatyzacji pomieszczenia socjalne
- płaszczyznę montażową - ułatwiającą prace remontowe
- mechaniczną - obejmującą część zawierającą 4 hydrozespoły odwracalne z własnymi transformatorami blokowymi.

Za hydrozespołami sztolnie turbinowe łączą się w pary w tzw. sztolnie zbiorcze, by ostatecznie złączyć się w jedną sztolnię o średnicy 6 m.

Zbiornikiem dolnym jest Jezioro Międzybrodzkie.






Opracowano na podstawie wikipedii.
Zdjęcie: Ongrys / CC BY-SA (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)