Królewski magazyn broni to wczesnobarokowy, dwukondygnacyjny budynek w formie zamkniętego czworoboku o wymiarach 83 na 64 metry z obszernych dziedzińcem wewnętrznym. Wzniesiony został z rozkazu króla Władysława IV w latach 1638-1643. W swojej niemal czterystuletniej historii wielokrotnie był przebudowywany, m.in w latach 1832-1835 przebudowany został na więzienie. W latach 1935-1938 usunięto z gmachu więzienie i budynek zaadaptowano na potrzeby Archiwum Miejskiego Warszawy, w dużej mierze przywracając pierwotny wygląd.

W połowie XVII wieku przechowywano tu około 100 dział oraz broń ręczną. W 1655 roku budynek został zdobyty przez Szwedów. W 1702 roku częściowo zburzony w wyniku wybuchu prochu spowodowanego przez uderzenie pioruna. Książe Józef Poniatowski w 1808 roku w Królewskim Arsenale zorganizował Szkołę Artylerii oraz Saperów Księstwa Warszawskiego.

Arsenał kilkukrotnie był świadkiem ważnych wydarzeń dla polskiej historii. W nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku ludność Warszawy zdobyła budynek, wspierając tym samym rozpoczynające się powstanie listopadowe.
26 marca 1943 roku miała tu miejsce akcja Szarych Szeregów, znana jako akcja pod Arsenałem.

5 sierpnia 1944 roku budynek Arsenału został zajęty przez powstańców, którzy bronili go do 23 sierpnia. Tego dnia zniszczeniu uległy najcenniejsze zbiory Archiwum Miejskiego zgromadzone w sali parterowej zachodniego pawilonu.

W dniu 4 listopada budynek został spalony przez Niemców. Całkowitemu zniszczeniu uległa wówczas pozostała część zbiorów. Budynek został zniszczony w 80%.

Budynek został odbudowany w latach 1948-1950. Mieściła się tu pracownia projektów warszawskiego metra i Biuro Projektów i Studiów Budownictwa Przemysłowego. Od 1959 roku budynek jest siedzibą Państwowego Muzeum Archeologicznego.

W 1965 roku wpisany został do rejestru zabytków.






Opracowano na podstawie wikipedii.
Zdjęcia: Adrian Grycuk / CC BY-SA 3.0 PL (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/deed.en)