fbpx

Dworek Maschlera w Koszycach Małych

Szczegóły atrakcji

Id Atrakcji: 31710
Wyświetlenia: 182
W kategoriach: Dwory i wille
Lokalizacja: Tarnów
0.00 ( 0 głosów )

Opis

Dwór Maschlera i klasztor Urszulanek tzw. „Mały Domek”.
Na początku XX w. na zlecenie dzierżawcy tarnowskiej rzeźni miejskiej Hirscha Maschlera postawiono w Koszycach Małych obok zabudowań folwarcznych niewielki, murowany dwór. Stanął on wg podań w miejscu poprzedniego, obronnego, na pagórku zawieszonym nad doliną rzeki Biała. Jest to budynek parterowy z czterospadowym dachem oraz dwoma frontowymi ryzalitami nakrytymi dwuspadowymi dachami. Obok na przełomie XIX i XX wieku powstał murowany, piętrowy spichlerz.

W 1917 budynki te zakupiły siostry urszulanki, stały się one filią klasztoru w Tarnowie. Spichlerz przebudowano urządzając w nim niewielki klasztor, który nazwano „mały domek” dla odróżnienia od domu zakonnego, mieszczącego się w kamienicy w Tarnowie. W tym czasie zamieniono istniejący w dworku żydowski dom modlitwy na kaplicę, a później dwukrotnie rozbudowano od frontu, pomiędzy ryzalitami. Klasztorem przez wiele lat zarządzała matka Maria Walentyna Lisiecka (ur. 1846 w Chojnie, zm. 1936 w Koszycach Małych). Oprócz niej na miejscu pracowało rotacyjnie od 5 do 7 sióstr. Kaplica służyła dla mieszkańców Koszyc Małych a prowadzony przez siostry folwark był zapleczem aprowizacyjnym dla tarnowskiego klasztoru. Gdy Walentyna Lisiecka zmarła 22 marca 1936, jej ciało odprowadzały tłumy ze wsi do oddalonej o 6 km kaplicy urszulanek w Tarnowie.

Na początku lat 30. XX w. częstym gościem w dworku była Stefania Hanausek ps. Puna, uczennica gimnazjum SS Urszulanek. Jeździła z całą klasą kuligiem do folwarku sióstr urszulanek w Koszycach Małych.

Po wojnie władze PRL chciały przeznaczyć majątki kościelne na potrzeby PGR. Na podstawie ustawy z 1950 o przejęciu przez państwo dóbr martwej ręki zabrano również miejscową, należącą do zakonu posiadłość rolną o powierzchni 44 ha, w tym sad, ogród, pasiekę oraz cały inwentarz żywy i martwy oraz 6 budynków gospodarczych i część budynku, w którym była kaplica. Siostry pozostały w domu, który zakonnice do tej pory zajmowały. Władze orzekły jednak przydział i tego budynku na rzecz PGR.

24 marca 1956 doszło do eksmisji sióstr urszulanek z tzw. „Małego Domku”. W obronie zabarykadowanych 10 zakonnic stanęło ponad dwudziestu mieszkańców i mieszkanek Koszyc Małych, którzy najpierw powoływali się na konstytucję i prawa obywatelskie a gdy to nie pomogło przeszkadzali, wyzywali oraz zastraszali dokonujących eksmisji 45 robotników i funkcjonariuszy MO. Kilka osób aresztowano. Siostry jednak nie opuściły Koszyc. Kilka z nich pozostało w pokoju przy kaplicy, inne we wsi u gospodarzy.

Urszulanki podejmowały starania o zwrot zajętego mienia, lecz dopiero decyzją z 8 marca 1958 przyznany im został budynek mieszkalny z kaplicą i 5 ha gruntu, gdzie zaczęły gospodarować na nowo. W 1957 dotychczasowa filia stała się samodzielnym klasztorem. W 1983 zlikwidowano klasztor urszulanek. Siostry odzyskały klasztor (dawny spichlerz) wraz z zamieszkującymi go rodzinami. Kaplicę (dawny dwór) przejęła gmina na mieszkanie socjalne. Poniżej pagórka, na którym znajduje się dworek w 2012 oddano do użytku tzw. centrum wsi z dzwonnicą, parkingiem i placem zabaw. Wcześniej wycięto rosnący wokół drzewostan (głównie stare lipy). W listopadzie 2018 dawny spichlerz zamieszkiwany przez 6 rodzin spłonął. W gaszeniu pożaru uczestniczyły 4 zastępy straży pożarnej.






Opis skopiowano z wikipedii.

Lokalizacja

Tarnów, małopolskie
Koszyce Małe

Ocena

Ocena

Oceny użytkowników

Zaloguj się aby ocenić