Autor
Opis
Kompleks leśny przy południowo-wschodnich dzielnicach Szczecina, na Wzgórzach Bukowych.
Wchodzi w skład Szczecińskiego Parku Krajobrazowego „Puszcza Bukowa”, utworzonego w 1981 r. oraz Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Puszcze Szczecińskie”, utworzonego w 1996 r. Wyróżnia się dominacją dobrze zachowanych żyznych lasów liściastych, zwłaszcza buczyn, które występują tu w wielu postaciach siedliskowych (buczyny kwaśne, żyzne, źródliskowe). Występują tu poza tym lasy łęgowe (w tym rzadki na niżu podgórski łęg jesionowy), olsy, dąbrowy, bory sosnowe i grądy. Czynnikiem sprzyjającym zróżnicowaniu lasów i zachowaniu ich walorów naturalnych jest bogata rzeźba Wzgórz Bukowych i dominacja żyznych siedlisk świeżych i wilgotnych.
Najwyższe szczyty to:
Bukowiec – 149 m n.p.m.,
Lisica – 140 m n.p.m.,
Łowczyn – 138 m n.p.m.,
Rosocha – 137 m n.p.m.,
Wodnik – 134 m n.p.m.,
Klasztorne – 133 m n.p.m.,
Jelonek – 132 m n.p.m.,
Kopytnik – 132 m n.p.m.,
Czajcza Góra – 127 m n.p.m.,
Glapi Garb – 123 m n.p.m.,
Kamienna Góra – 121 m n.p.m.,
Świątek – 119 m n.p.m.,
Sobolowa Góra – 119 m n.p.m.,
Słup – 119 m n.p.m.
Strumienie należą do trzech zlewisk:
- Płoni (Rudzianka, Niedźwiedzianka, Potok Śmierdnicki, Potok Kłobucki i ich dopływy),
- Odry (Chojnówka, Jeziorna, Wełtyński Strumień i ich dopływy),
- Krzekny (Słoneczny Potok, Dobropolski Potok, Wężówka, kanał z Jeziora Glinna Wielka i ich dopływy).
Jeziora w Szczecińskim Parku Krajobrazowym wypełniają na ogół naturalne, polodowcowe zagłębienia terenu. Występują głównie w południowej części Parku. W granicach parku znajduje się 17 jezior pochodzenia polodowcowego (największe z nich to Jezioro Binowskie, Glinna Wielka i Piasecznik Wielki) oraz 2 powstałe w wyniku działalności człowieka – Jezioro Szmaragdowe oraz tzw. Nowy Staw (Karasi Staw). W otulinie parku krajobrazowego znajduje się 18 zbiorników wodnych o powierzchni pow. 1 ha, w tym 8 naturalnych (m.in. Żelewko i Płonno) oraz 10 antropogenicznych.
Większe źródła:
Lwia Paszcza,
Dobropolskie Źródło,
Oczko Marzanny,
Ciurkadełko,
Oczko Ponikwy,
Źródełko pod Bukowcem.
Największe polany:
Polana Binowska,
Polana Dobropolska,
Polana Kołowska,
Polana Chlebowska,
Jasna Polana.
Główne drogi:
Droga Bieszczadzka,
Droga Binowska,
Droga Chlebowska,
Droga Chojnowska,
Droga Dolinna,
Droga Górska,
Droga Graniczna,
Droga Kołowska,
Królewski Bruk,
Leśna Szosa,
Droga Mazowiecka,
Zbójny Trakt,
Zygzak.
Większe przełęcze:
Brama Czwójdzińskiego,
Czajcza Przełęcz,
Siodło Zielawy,
Przełęcz Trzech Braci,
Przełęcz Bukowa.
Dominującym elementem krajobrazu są lasy pokrywające 74,3% powierzchni. Tereny rolne w formie polan śródleśnych stanowią blisko 17,8% powierzchni, wody zajmują 2,6%, drogi i osiedla pokrywają 3,8%.
Różnorodność siedlisk Wzgórz Bukowych powoduje, że wykształciły się tu wyjątkowo liczne zbiorowiska roślinne z bardzo bogatą florą. Stwierdzono tu 25 zespołów zaroślowych i leśnych, 15 zespołów roślinności wodnej, 38 mokradłowych, 42 zespoły muraw, łąk i okrajków oraz 30 ruderalnych i segetalnych.
Flora Puszczy Bukowej obejmuje ok. 1250 gatunków roślin, w tym 63 gatunki podlegające całkowitej ochronie (m.in. cis pospolity, jarząb szwedzki, rokitnik zwyczajny, bluszcz pospolity, barwinek pospolity, wiciokrzew pomorski, rosiczka okrągłolistna, lilia złotogłów, sasanka łąkowa, storczyk krwisty, buławnik wielkokwiatowy). Na terenie Puszczy w licznych dolinach strumieni występują łęgi: olszowo – jesionowe, jesionowe (podgórskie). W bezodpływowych zagłębieniach terenu z wysokim poziomem wody występują olsy i łozowiska. W południowej części Puszczy funkcjonuje Arboretum w Glinnej.
W Puszczy i jej bezpośrednim sąsiedztwie stwierdzono współcześnie występowanie przynajmniej 53 gatunków mięczaków, 692 gatunków pozostałych bezkręgowców, 27 gatunków bezszczękowców i ryb, 13 gatunków płazów, 6 gatunków gadów, 152 gatunki ptaków lęgowych i prawdopodobnie lęgowych, 43 gatunki ptaków spotykanych tylko na przelotach oraz 48 gatunków ssaków. Rzadkie gatunki (podlegające całkowitej ochronie) to między innymi:
ptaki – bocian czarny, bielik, orlik krzykliwy i kania ruda;
węże – żmija zygzakowata, zaskroniec i gniewosz plamisty;
Bardzo bogata jest również fauna motyli, reprezentowana przez około 400 gatunków, przy czym motyle dzienne stanowią około 60 gatunków (m.in. paź królowej, niestrzęp głogowiec i strażnik), odkryto również rzadkie gatunki pajęczaków, chrząszczy i mięczaków. Spośród wszystkich rozpoznanych dotąd w Puszczy Bukowej gatunków fauny 169 objętych jest ochroną. Jeszcze bardziej rygorystycznej ochronie podlegają stanowiska lęgowe bielika, kani rudej, orlika krzykliwego i bociana czarnego.W Puszczy Bukowej występują również dziki, jelenie, sarny, lisy, wiewiórki, kuny, jenoty i borsuki. Puszcza Bukowa to miejsce występowania gatunków znajdujących się w spisie Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt Leśnych. Należą do nich między innymi: bąk, kania ruda, bielik, orlik krzykliwy i ohar.
W 2003 roku rozpoczęto w Puszczy Bukowej zakończoną sukcesem akcję reintrodukcji wymarłej tu niegdyś popielicy.
Rezerwaty przyrody:
- Bukowe Zdroje – rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 205,90 ha. Występują tu bardzo zróżnicowane zbiorowiska leśne z dominacją buczyny pomorskiej, reprezentowanej przez różne podzespoły i facje, w dolinach łęgi i grądy, na zboczach kwaśne buczyny i lasy dębowo-bukowe; W 1982 r. rezerwatowi nadano imię prof. Tadeusza Dominika (1909-1980) – zasłużonego botanika, twórcy polskiej szkoły mikoryzowej (zjawisko współżycia grzybów z korzeniami drzew).
- Trawiasta Buczyna – rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 78,52 ha (część objęta ochroną ścisłą – 20,12 ha). Utworzono go dla ochrony fragmentu lasu bukowego z bogatymi zbiorowiskami roślin zielnych w runie (głównie perłówką jednokwiatową). Występują tu zróżnicowane na kilka facji zbiorowiska buczyny pomorskiej, łęgi i olsy, torfowiska przejściowe, liczne stanowiska ptaków drapieżnych. W 1985 r. rezerwat nazwano im. prof. Stefana Kownasa (1898-1978) – zasłużonego przyrodnika, organizatora Katedry Botaniki w ówczesnej Wyższej Szkole Rolniczej w Szczecinie.
- Źródliskowa Buczyna – rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 121,02 ha (część objęta ochroną ścisłą – 58,16 ha). Utworzony został dla celów zachowania pięknego fragmentu buczyny źródliskowej z bogactwem storczyków w runie. Rozległe obniżenia rezerwatu zajmują: buczyna źródliskowa, łęgi i olsy; W 1984 roku rezerwat nazwano im. Jerzego Jackowskiego (1912-1976) – zasłużonego leśnika, wybitnego działacza ochrony przyrody. Przy rezerwacie leży granitowy głaz narzutowy (obwód 4,6 m, wysokość 1,4 m) z tablicą upamiętniającą patrona rezerwatu (odsłonięta w 1988 r.).
- Kołowskie Parowy – rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 24,01 ha. Utworzono go dla ochrony fragmentu lasu bukowego z bogatymi zespołami roślin zielnych w runie. Rezerwat obejmuje wysokie wzniesienia morenowych Wzgórz Bukowych, urozmaicone wąwozami, wywierzyskami i potoczkami. W około stuletnich drzewostanach buki osiągają wysokość do 40m. Dominuje w nim buczyna pomorska w podzespole z kostrzewą leśną, w dolinach występuje buczyna typowa, źródliskowa i łęgi. W 1982 został nazwany imieniem Józefa Lewandowskiego (1907-1968) wybitnego leśnika, działacza ochrony przyrody i wieloletniego dyrektora Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych w Szczecinie. Przy rezerwacie leży granit (obwód 4,4 m, wys. 1,5 m) z tablicą upamiętniającą patrona.
- Buczynowe Wąwozy – rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 39,94 ha. Utworzono go dla zachowania fragmentu starodrzewu buczyny pomorskiej oraz łęgu olchowego. Osobliwością przyrodniczą są tu rzadkie rośliny: żywiec cebulkowy, kostrzewa leśna, manna gajowa, bluszcz pospolity, nerecznica górska, widłak wroniec. Dominuje w nim buczyna pomorska w podzespole z kostrzewą leśną, w dolinach występuje buczyna typowa i łęgi;
- Zdroje – rezerwat florystyczny powołany w 1959 r. o powierzchni 2,12 ha; ochroną objęte jest tu stanowisko naturalnie odnawiającego się cisa. Niegdyś w miejscu tym znajdował się Park Toepfera – właściciela pobliskiej kopalni kredy. Po zniszczeniu parku, cisy zdziczały i dziś rosną, jak niegdyś – w lesie.
- Osetno – rezerwat leśny o powierzchni 111,59 ha, utworzony 14 listopada 2008 r. Jest to jeden z pierwszych rezerwatów mikologicznych w Polsce.
- Węglino – projektowany rezerwat leśno-torfowiskowo-wodny obejmujący eutroficzny śródleśny zbiornik wodny Węglino z przyległym torfowiskiem oraz otaczającymi buczynami w wieku 140-160 lat. Obszar bardzo urozmaicony pod względem krajobrazowym i siedliskowym, z cennymi okazami flory i fauny takim jak: grzybień biały, rosiczka okrągłolistna, perłówka jednokwiatowa, wiciokrzew pomorski, soplówka bukowa, ozorek dębowy, kozioróg bukowiec, rzekotka drzewna, kumak nizinny, nocek duży, itd.
- Lisi Potok – projektowany rezerwat leśny chroniący buczyny, łęgi i obszary źródliskowe w górnej części doliny Lisiego Potoku. Teren bardzo urozmaicony pod względem krajobrazowym i siedliskowym, z cennymi okazami roślin i grzybów takimi jak: turzyca zgrzebłowata, przetacznik górski, kruszyna pospolita, flagowiec olbrzymi, mądziak psi, szyszkowiec łuskowaty, grzybówka szafranowa, pięknoróg dwuprzegrodowy, itd.
- Jezioro Czarne – projektowany rezerwat wodny. Śródleśne jezioro stanowi ostoję cennej fauny takiej jak: szczeżuja wielka, rak szlachetny, kania ruda, itd. Dookoła strome zbocza porośnięte starodrzewem bukowym.
Na terenie Puszczy znajduje się ponad 100 pomników przyrody.
Zespoły przyordniczo-krajobrazowe:
- Jezierzyce – chroni wartości estetyczne i przyrodnicze cennego krajobrazu doliny rzecznej w strefie ochronnej SzPKPB.
- Park Leśny w Strudze – chroni cenny krajobraz doliny rzeki Płoni z pozostałościami dawnego parku dworskiego.
- Dolina Dolnej Płoni – projektowany w dolinie rzeki Płoni od Jezierzyc do Dąbia, sprzężony z dwoma poprzednimi.
- Polana Chlebowska – projektowany na wschód od Chlebowa.
- Jezioro Glinna i okolice – projektowany w okolicy jeziora Glinna Wielka i kilku mniejszych zbiorników jako cennych siedlisk flory i fauny o znaczeniu ponadregionalnym.
- Jezioro Wężówka i okolice – projektowany w okolicy jeziora Wężówka z cennym drzewostanem i torfowiskami w płd.-wsch. części Polany Kołowskiej.
- Wzgórza nad Piasecznikiem – projektowany w okolicy jeziora Piasecznik Mały wraz z otaczającymi wzgórzami porośniętymi buczyną oraz bagnami w niecce jeziora.
- Łąki pod Żelisławcem – projektowany w obszarze źródliskowym Krzekny; kilka śródpolnych oczek wodnych.
Znajdują się tu także pomniki:
- Pomnik Carla Ludwiga Gené na wzgórzu Piekielnik
- Pomnik Albrechta Rudelsdorffa koło Bukowca
- Pomnik Carla Friedricha Meyera na wzgórzu Świątek (zdewastowany)
- pomnik żołnierza radzieckiego niedaleko Radziszewka
- pomniki przy Szwedzkim Młynie
- pomniki cementowni „Stern” na północny zachód od Jeziora Szmaragdowego
Zdjęcie: Kenraiz, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons
Najwyższe szczyty to:
Bukowiec – 149 m n.p.m.,
Lisica – 140 m n.p.m.,
Łowczyn – 138 m n.p.m.,
Rosocha – 137 m n.p.m.,
Wodnik – 134 m n.p.m.,
Klasztorne – 133 m n.p.m.,
Jelonek – 132 m n.p.m.,
Kopytnik – 132 m n.p.m.,
Czajcza Góra – 127 m n.p.m.,
Glapi Garb – 123 m n.p.m.,
Kamienna Góra – 121 m n.p.m.,
Świątek – 119 m n.p.m.,
Sobolowa Góra – 119 m n.p.m.,
Słup – 119 m n.p.m.
Strumienie należą do trzech zlewisk:
- Płoni (Rudzianka, Niedźwiedzianka, Potok Śmierdnicki, Potok Kłobucki i ich dopływy),
- Odry (Chojnówka, Jeziorna, Wełtyński Strumień i ich dopływy),
- Krzekny (Słoneczny Potok, Dobropolski Potok, Wężówka, kanał z Jeziora Glinna Wielka i ich dopływy).
Jeziora w Szczecińskim Parku Krajobrazowym wypełniają na ogół naturalne, polodowcowe zagłębienia terenu. Występują głównie w południowej części Parku. W granicach parku znajduje się 17 jezior pochodzenia polodowcowego (największe z nich to Jezioro Binowskie, Glinna Wielka i Piasecznik Wielki) oraz 2 powstałe w wyniku działalności człowieka – Jezioro Szmaragdowe oraz tzw. Nowy Staw (Karasi Staw). W otulinie parku krajobrazowego znajduje się 18 zbiorników wodnych o powierzchni pow. 1 ha, w tym 8 naturalnych (m.in. Żelewko i Płonno) oraz 10 antropogenicznych.
Większe źródła:
Lwia Paszcza,
Dobropolskie Źródło,
Oczko Marzanny,
Ciurkadełko,
Oczko Ponikwy,
Źródełko pod Bukowcem.
Największe polany:
Polana Binowska,
Polana Dobropolska,
Polana Kołowska,
Polana Chlebowska,
Jasna Polana.
Główne drogi:
Droga Bieszczadzka,
Droga Binowska,
Droga Chlebowska,
Droga Chojnowska,
Droga Dolinna,
Droga Górska,
Droga Graniczna,
Droga Kołowska,
Królewski Bruk,
Leśna Szosa,
Droga Mazowiecka,
Zbójny Trakt,
Zygzak.
Większe przełęcze:
Brama Czwójdzińskiego,
Czajcza Przełęcz,
Siodło Zielawy,
Przełęcz Trzech Braci,
Przełęcz Bukowa.
Dominującym elementem krajobrazu są lasy pokrywające 74,3% powierzchni. Tereny rolne w formie polan śródleśnych stanowią blisko 17,8% powierzchni, wody zajmują 2,6%, drogi i osiedla pokrywają 3,8%.
Różnorodność siedlisk Wzgórz Bukowych powoduje, że wykształciły się tu wyjątkowo liczne zbiorowiska roślinne z bardzo bogatą florą. Stwierdzono tu 25 zespołów zaroślowych i leśnych, 15 zespołów roślinności wodnej, 38 mokradłowych, 42 zespoły muraw, łąk i okrajków oraz 30 ruderalnych i segetalnych.
Flora Puszczy Bukowej obejmuje ok. 1250 gatunków roślin, w tym 63 gatunki podlegające całkowitej ochronie (m.in. cis pospolity, jarząb szwedzki, rokitnik zwyczajny, bluszcz pospolity, barwinek pospolity, wiciokrzew pomorski, rosiczka okrągłolistna, lilia złotogłów, sasanka łąkowa, storczyk krwisty, buławnik wielkokwiatowy). Na terenie Puszczy w licznych dolinach strumieni występują łęgi: olszowo – jesionowe, jesionowe (podgórskie). W bezodpływowych zagłębieniach terenu z wysokim poziomem wody występują olsy i łozowiska. W południowej części Puszczy funkcjonuje Arboretum w Glinnej.
W Puszczy i jej bezpośrednim sąsiedztwie stwierdzono współcześnie występowanie przynajmniej 53 gatunków mięczaków, 692 gatunków pozostałych bezkręgowców, 27 gatunków bezszczękowców i ryb, 13 gatunków płazów, 6 gatunków gadów, 152 gatunki ptaków lęgowych i prawdopodobnie lęgowych, 43 gatunki ptaków spotykanych tylko na przelotach oraz 48 gatunków ssaków. Rzadkie gatunki (podlegające całkowitej ochronie) to między innymi:
ptaki – bocian czarny, bielik, orlik krzykliwy i kania ruda;
węże – żmija zygzakowata, zaskroniec i gniewosz plamisty;
Bardzo bogata jest również fauna motyli, reprezentowana przez około 400 gatunków, przy czym motyle dzienne stanowią około 60 gatunków (m.in. paź królowej, niestrzęp głogowiec i strażnik), odkryto również rzadkie gatunki pajęczaków, chrząszczy i mięczaków. Spośród wszystkich rozpoznanych dotąd w Puszczy Bukowej gatunków fauny 169 objętych jest ochroną. Jeszcze bardziej rygorystycznej ochronie podlegają stanowiska lęgowe bielika, kani rudej, orlika krzykliwego i bociana czarnego.W Puszczy Bukowej występują również dziki, jelenie, sarny, lisy, wiewiórki, kuny, jenoty i borsuki. Puszcza Bukowa to miejsce występowania gatunków znajdujących się w spisie Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt Leśnych. Należą do nich między innymi: bąk, kania ruda, bielik, orlik krzykliwy i ohar.
W 2003 roku rozpoczęto w Puszczy Bukowej zakończoną sukcesem akcję reintrodukcji wymarłej tu niegdyś popielicy.
Rezerwaty przyrody:
- Bukowe Zdroje – rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 205,90 ha. Występują tu bardzo zróżnicowane zbiorowiska leśne z dominacją buczyny pomorskiej, reprezentowanej przez różne podzespoły i facje, w dolinach łęgi i grądy, na zboczach kwaśne buczyny i lasy dębowo-bukowe; W 1982 r. rezerwatowi nadano imię prof. Tadeusza Dominika (1909-1980) – zasłużonego botanika, twórcy polskiej szkoły mikoryzowej (zjawisko współżycia grzybów z korzeniami drzew).
- Trawiasta Buczyna – rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 78,52 ha (część objęta ochroną ścisłą – 20,12 ha). Utworzono go dla ochrony fragmentu lasu bukowego z bogatymi zbiorowiskami roślin zielnych w runie (głównie perłówką jednokwiatową). Występują tu zróżnicowane na kilka facji zbiorowiska buczyny pomorskiej, łęgi i olsy, torfowiska przejściowe, liczne stanowiska ptaków drapieżnych. W 1985 r. rezerwat nazwano im. prof. Stefana Kownasa (1898-1978) – zasłużonego przyrodnika, organizatora Katedry Botaniki w ówczesnej Wyższej Szkole Rolniczej w Szczecinie.
- Źródliskowa Buczyna – rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 121,02 ha (część objęta ochroną ścisłą – 58,16 ha). Utworzony został dla celów zachowania pięknego fragmentu buczyny źródliskowej z bogactwem storczyków w runie. Rozległe obniżenia rezerwatu zajmują: buczyna źródliskowa, łęgi i olsy; W 1984 roku rezerwat nazwano im. Jerzego Jackowskiego (1912-1976) – zasłużonego leśnika, wybitnego działacza ochrony przyrody. Przy rezerwacie leży granitowy głaz narzutowy (obwód 4,6 m, wysokość 1,4 m) z tablicą upamiętniającą patrona rezerwatu (odsłonięta w 1988 r.).
- Kołowskie Parowy – rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 24,01 ha. Utworzono go dla ochrony fragmentu lasu bukowego z bogatymi zespołami roślin zielnych w runie. Rezerwat obejmuje wysokie wzniesienia morenowych Wzgórz Bukowych, urozmaicone wąwozami, wywierzyskami i potoczkami. W około stuletnich drzewostanach buki osiągają wysokość do 40m. Dominuje w nim buczyna pomorska w podzespole z kostrzewą leśną, w dolinach występuje buczyna typowa, źródliskowa i łęgi. W 1982 został nazwany imieniem Józefa Lewandowskiego (1907-1968) wybitnego leśnika, działacza ochrony przyrody i wieloletniego dyrektora Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych w Szczecinie. Przy rezerwacie leży granit (obwód 4,4 m, wys. 1,5 m) z tablicą upamiętniającą patrona.
- Buczynowe Wąwozy – rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 39,94 ha. Utworzono go dla zachowania fragmentu starodrzewu buczyny pomorskiej oraz łęgu olchowego. Osobliwością przyrodniczą są tu rzadkie rośliny: żywiec cebulkowy, kostrzewa leśna, manna gajowa, bluszcz pospolity, nerecznica górska, widłak wroniec. Dominuje w nim buczyna pomorska w podzespole z kostrzewą leśną, w dolinach występuje buczyna typowa i łęgi;
- Zdroje – rezerwat florystyczny powołany w 1959 r. o powierzchni 2,12 ha; ochroną objęte jest tu stanowisko naturalnie odnawiającego się cisa. Niegdyś w miejscu tym znajdował się Park Toepfera – właściciela pobliskiej kopalni kredy. Po zniszczeniu parku, cisy zdziczały i dziś rosną, jak niegdyś – w lesie.
- Osetno – rezerwat leśny o powierzchni 111,59 ha, utworzony 14 listopada 2008 r. Jest to jeden z pierwszych rezerwatów mikologicznych w Polsce.
- Węglino – projektowany rezerwat leśno-torfowiskowo-wodny obejmujący eutroficzny śródleśny zbiornik wodny Węglino z przyległym torfowiskiem oraz otaczającymi buczynami w wieku 140-160 lat. Obszar bardzo urozmaicony pod względem krajobrazowym i siedliskowym, z cennymi okazami flory i fauny takim jak: grzybień biały, rosiczka okrągłolistna, perłówka jednokwiatowa, wiciokrzew pomorski, soplówka bukowa, ozorek dębowy, kozioróg bukowiec, rzekotka drzewna, kumak nizinny, nocek duży, itd.
- Lisi Potok – projektowany rezerwat leśny chroniący buczyny, łęgi i obszary źródliskowe w górnej części doliny Lisiego Potoku. Teren bardzo urozmaicony pod względem krajobrazowym i siedliskowym, z cennymi okazami roślin i grzybów takimi jak: turzyca zgrzebłowata, przetacznik górski, kruszyna pospolita, flagowiec olbrzymi, mądziak psi, szyszkowiec łuskowaty, grzybówka szafranowa, pięknoróg dwuprzegrodowy, itd.
- Jezioro Czarne – projektowany rezerwat wodny. Śródleśne jezioro stanowi ostoję cennej fauny takiej jak: szczeżuja wielka, rak szlachetny, kania ruda, itd. Dookoła strome zbocza porośnięte starodrzewem bukowym.
Na terenie Puszczy znajduje się ponad 100 pomników przyrody.
Zespoły przyordniczo-krajobrazowe:
- Jezierzyce – chroni wartości estetyczne i przyrodnicze cennego krajobrazu doliny rzecznej w strefie ochronnej SzPKPB.
- Park Leśny w Strudze – chroni cenny krajobraz doliny rzeki Płoni z pozostałościami dawnego parku dworskiego.
- Dolina Dolnej Płoni – projektowany w dolinie rzeki Płoni od Jezierzyc do Dąbia, sprzężony z dwoma poprzednimi.
- Polana Chlebowska – projektowany na wschód od Chlebowa.
- Jezioro Glinna i okolice – projektowany w okolicy jeziora Glinna Wielka i kilku mniejszych zbiorników jako cennych siedlisk flory i fauny o znaczeniu ponadregionalnym.
- Jezioro Wężówka i okolice – projektowany w okolicy jeziora Wężówka z cennym drzewostanem i torfowiskami w płd.-wsch. części Polany Kołowskiej.
- Wzgórza nad Piasecznikiem – projektowany w okolicy jeziora Piasecznik Mały wraz z otaczającymi wzgórzami porośniętymi buczyną oraz bagnami w niecce jeziora.
- Łąki pod Żelisławcem – projektowany w obszarze źródliskowym Krzekny; kilka śródpolnych oczek wodnych.
Znajdują się tu także pomniki:
- Pomnik Carla Ludwiga Gené na wzgórzu Piekielnik
- Pomnik Albrechta Rudelsdorffa koło Bukowca
- Pomnik Carla Friedricha Meyera na wzgórzu Świątek (zdewastowany)
- pomnik żołnierza radzieckiego niedaleko Radziszewka
- pomniki przy Szwedzkim Młynie
- pomniki cementowni „Stern” na północny zachód od Jeziora Szmaragdowego
Zdjęcie: Kenraiz, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons
Lokalizacja
Szczecin, zachodniopomorskie