Park został utworzony w 1960 roku. Zajmuje powierzchnię 10 937 ha., rocznie odwiedza go około 1,5 miliona osób.

W chwili powołania Parku jego powierzchnia wynosiła 4844 ha. Przez włączenie do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu Szczecińskiego, a także archipelagu przybrzeżnych wysp stał się pierwszym w Polsce parkiem morskim. Dyrekcja Parku ma swoją siedzibę w Międzyzdrojach, przy ul. Niepodległości 3A. Symbolem Parku jest bielik, którego żywe okazy obejrzeć można w wolierach obok Muzeum Przyrodniczego Wolińskiego Parku Narodowego oraz w Zagrodzie Pokazowej Żubrów.

Dominującym krajobrazem jest pasmo wzniesień moreny czołowej graniczące z morzem i zalewem (Pasmo Wolińskie i Pagórki Lubińsko-Wapnickie). Najwyższe klify osiągają 95 metrów wysokości. Abrazja klifowego wybrzeża corocznie przesuwa linię brzegu o około 80 cm. Wzgórza morenowe zajmują około 75% powierzchni Parku i najwyższą wysokość (115 m.n.p.m.) osiągają w kulminacji Grzywacza. Drugim, pod względem zajmowanego obszaru jest krajobraz delty Świny z kilkudziesięcioma bagnistymi wysepkami, rozdzielonymi licznymi kanałami cieśniny Świny. Na tym terenie proces jego formowania także jest stale aktywny – corocznie zmienia się konfiguracja dna, powstają nowe wysepki, płycizny. Trzecim typem krajobrazu jest pojezierze z polodowcowymi jeziorami, ozami i kemami (okolice Warnowa). Niewielką część Parku zajmuje rozległy obszar sandru (Wapnica-Karnocice).
We wschodniej części Parku znajdują się polodowcowe jeziora: Jezioro Czajcze, Jezioro Domysłowskie, Warnowo Zachodnie, Warnowo Wschodnie, Zatorek i Wisełka. W obrębie wzniesień morenowych położone są jeziora sztuczne: Gardno, Jezioro Turkusowe i Stara Kredownia.

Na wyspie Wolin stwierdzono obecność ponad 1300 gatunków roślin naczyniowych, w tym wielu gatunków rzadkich i chronionych. Wśród nich są rośliny plaży nadmorskiej: wydmuchrzyca piaskowa, rukwiel nadmorska, honkenia piaskowa i solanka kolczysta oraz gatunki siedlisk słonych w delcie Świny – halofity (ok. 30 gat.). Zbocza stromych klifów porastają gęste zarośla rokitnika zwyczajnego. Płytkie, piaszczyste dno Morza Bałtyckiego zajmują makroglony: brunatnice, zielenice i krasnorosty. Na terenie lądowym dominują wzniesienia morenowe pokryte lasami bukowo-sosnowo-dębowymi. Głównym gatunkiem w lasach jest sosna, która zajmuje 68% lądowej powierzchni parku. Wśród zespołów leśnych szczególnie dobrze zachowały się lasy bukowe, których struktura zbliżona jest do lasów naturalnych.

Zróżnicowana jest fauna wyspy. Przez Wolin przebiega główny szlak przelotu ptaków wzdłuż wybrzeża Bałtyku. Na terenie Parku stwierdzono występowanie ponad 230 gatunków ptaków, w tym lęgowych jak na przykład: wodniczka, biegus zmienny, bielik zwyczajny, muchołówka mała. Obszar delty Świny został zaliczony do ostoi ptaków o znaczeniu europejskim. Z bogatego świata owadów zachowały się m.in. stanowiska chrząszczy – jelonka rogacza oraz kozioroga dębosza. Wody Zatoki Pomorskiej to biotop wielu gatunków zwłaszcza ryb oraz rzadszych ssaków morskich – morświna i foki szarej.

Do pełniejszej ochrony zasobów flory utworzono na terenie parku 7 obszarów ochrony ścisłe, w tym 6 leśnych:
- obszar ochrony ścisłej im. prof. Mariana Raciborskiego
- obszar ochrony ścisłej im. dr. Stefana Jarosza
- obszar ochrony ścisłej im. prof. Zygmunta Czubińskiego
- obszar ochrony ścisłej im. prof. Władysława Szafera
- obszar ochrony ścisłej im. dr. Bogdana Dyakowskiego
- obszar ochrony ścisłej Drożkowe Łąki
- obszar ochrony ścisłej im. prof. Adama Wodziczki
W otulinie Parku, w pobliżu wsi Warnowo, znajduje się rezerwat przyrody Łuniewo.

Uzupełnienie ochrony przyrody obszaru Wolińskiego Parku Narodowego stanowią: obszar specjalnej ochrony ptaków „Wolin i Uznam” oraz specjalny obszar ochrony siedlisk „Ujście Odry i Zalew Szczeciński”.

W centrum Międzyzdrojów znajduje się Muzeum Przyrodnicze Wolińskiego Parku Narodowego.
Na terenie Wolińskiego Parku Krajobrazowego znajduje się 5 czynnych punktów widokowych: Piaskowa Góra, Grodzisko Lubin, Gosań, Kawcza, Zielonka.

Ścieżki przyrodnicze na terenie Parku:
Ścieżka przyrodnicza "Zatorek”
Ścieżka przyrodnicza "Łuniewo”.

Atrakcje turystyczne:
- Dąb Wolinian - jedno z najstarszych drzew Parku,
- Głazy Piastowskie,
- Bunkier V3 w Zalesiu - jedyna w Polsce ekspozycja tajnej niemieckiej broni V3 z okresu II WŚ.
- Grodzisko Lubin - znajdujące się na najwyższym punkcie nad Zalewem Szczecińskim. Pozostałość po wczesnośredniowiecznym grodzie (X-XII wiek),
- Latarnia Morska Kikut,
- Jezioro Turkusowe,
- Zagroda Pokazowa Żubrów.




Zdjęcia: Wieckowicz, CC BY-SA 3.0 PL , via Wikimedia Commons