Kraków mimo iż był siedzibą silnego garnizonu austriackiego (Twierdza Kraków) nie posiadał odrębnego cmentarza wojskowego. Poległych żołnierzy chowano na Cmentarzu Miejskim (Rakowickim).

Lata I Wojny Światowej i bliskość frontu przyniosły tak wiele ofiar, że na dziewięciu cmentarzach cywilnych Krakowa zaczęło brakować miejsc. Na samym tylko Cmentarzu Rakowickim
pochowano ponad 9000 poległych żołnierzy. Mimo podjętych przez władze miejskie i wojskowe działań, cmentarz powstał dopiero dwa lata po wojnie.

Cmentarz powstał w 1920 roku na terenie dawnego placu ćwiczeń wojskowych jednostki saperów byłej austriackiej armii. Pierwszymi chowanymi tu osobami byli zmarli żołnierze i oficerowie Wojska Polskiego oraz członkowie ich rodzin, żołnierze polegli w wojnie polsko-bolszewickiej, weterani powstania styczniowego, powstańcy wielkopolscy i powstańczy śląscy. Gdy w latach 30. XX wieku zwiększono obszar Cmentarza Rakowickiego, obie nekropolie dzieliła jedynie ul. Prandoty. W okresie II Wojny Światowej na cmentarzu grzebano poległych żołnierzy Wojska Polskiego, żołnierzy niemieckich, jeńców brytyjskich a w 1945 roku żołnierzy Armii Czerwonej. Po 1945 roku cmentarzem zaczęło zarządzać miasto. Uporządkowano pochówki żołnierskie oraz utworzono odrębne kwatery żołnierzy różnych armii. Cmentarz rozszerzono i zaczęto chować na nim osoby cywilne a numeracja kwater, była kontynuacją numeracji Cmentarza Rakowickiego. Oprócz żołnierzy, spoczywa tu wielu osób kultury, nauki, artyści, politycy i sportowcy. Obecnie cmentarz jest zarządzany razem z Cmentarzem Rakowickim i często
traktowany jest jako jego wojskowa część, mimo że zawsze była to odrębna nekropolia.

Na terenie cmentarza znajdują się kwatery:
1. Powstańców Styczniowych - 21 stycznia 1919 roku, w 56. rocznicę wybuchu powstania otrzymali rozkazem Marszałka Piłsudskiego honorowy tytuł poruczników - weteranów Wojska
Polskiego i prawo noszenia galowego munduru. Otrzymali także prawo do pochówku na nowo utworzonym cmentarzu wojskowym w Krakowie. Są to dwa niewielkie rzędy grobów w kwaterach
1 i 3, w których spoczywa 17 powstańców. W pasie 106. znajduje się grobowiec-mauzoleum uczestników powstań śląskich i powstania wielkopolskiego.

2. I Wojna Światowa - cmentarz wojenny nr 388 Kraków-Rakowice, kwatera 3
W kwaterze trzeciej, podczas kilku przebudów w latach 30. XX wieku poprzestawiano nagrobne krzyże w ten sposób, że nie wiadomo w zasadzie do jakiej armii należeli spoczywający pod nimi żołnierze. Pochowano tu żołnierzy rosyjskich i austro węgierskich poległych w latach 1914-1918, a ekshumowanych z przypadkowych miejsc pochówku na terenie i okolicach Krakowa, oraz żołnierzy z garnizonu krakowskiego zmarłych w latach 1918-1939.

3. Wojna polsko-bolszewicka
Pomnik odsłonięty w 1926 roku, upamiętniający krakowską młodzież poległą w latach 1914-1920. Choć nazwa się nie przyjęła oficjalnie, pomnik często nazywany jest Pomnikiem Krakowskich Orląt. Dedykowany był młodzieży szkół średnich Kuratorium Okręgu Krakowskiego.

4. II Wojna Światowa
a) Kwatera żołnierzy Wojska Polskiego
Po lewej stronie od wejścia na cmentarz znajduje się kwatera poległych we wrześniu 1939 roku żołnierzy Wojska Polskiego. Pochowano tu 146 żołnierzy poległych w okolicach Krakowa.
Upamiętnia ich pomnik odsłonięty w 1990 roku. W 1993 roku złożono przy nim 52 urny z ziemią z pól bitewnych Armii Kraków oraz z Katynia, Ostaszkowa i Miednoje.
b) Kwatera żołnierzy Wspólnoty Brytyjskiej
Kwatera znajduje się w zachodniej części cmentarza. Jest to jeden z trzech brytyjskich cmentarzy znajdujących się na ziemiach polskich. Proste płyty nagrobne z nazwiskami, godłami
jednostek, prosty krzyż pośrodku kwatery oraz pięknie utrzymania zieleń wyróżniają wszystkie wojenne cmentarze brytyjskie na całym świecie. Spoczywa tutaj 522 Brytyjczyków:
360 żołnierzy, 128 lotników, 24 osoby cywilne, 7 marynarzy oraz 3 nieznane osoby. Polegli oni w czasie II Wojny Światowej w południowej Polsce, a po zakończeniu wojny ich prochy
przeniesiono do tej kwatery. Spoczywają tu między innymi lotnicy z bazy w Brindisi (Włochy), którzy zostali zestrzeleni nad Polską, gdy lecieli ze zrzutami by wesprzeć Powstanie Warszawskie.

c) Kwatera żołnierzy radzieckich
Kwatera znajduje się w północnej części cmentarza. W 156 zbiorowych mogiłach pochowano 1578 żołnierzy 59 i 60 Armii 1 Frontu Ukraińskiego poległych w 1945 roku. Upamiętnia ich prawosławny krzyż oraz pomnik. W lipcu 1997 roku przeniesiono tu prochy 19 żołnierzy i pomnik z cmentarza znajdującego się na Plantach przy Barbakanie.

d) Kwatery żołnierzy niemieckich
Kwatery znajduje się obok kwatery polskich żołnierzy. W dwóch kwaterach pochowano 2750 żołnierzy niemieckich poległych w czasie II Wojny Światowej, których upamiętniono w 1992 roku prostymi kamiennymi krzyżami i tablicą z napisem w języku niemieckim: "US DIESEM FRIEDHOF RUHEN 2750 DEUTSCHE SOLDATEN DES KRIEGES 1939–1945 GEDENKET IHRER
UND DER OPFER ALLER KRIEGE" oraz polskim "TU SPOCZYWA 2750 ŻOŁNIERZY NIEMIECKICH WOJNY 1939–1945 DLA ICH PAMIĘCI I PAMIĘCI OFIAR WSZYSTKICH WOJEN". Po drugiej stronie alejki, nieopodal znajduje się rząd mogił. Jest to grób 11 saperów z 13. Kołobrzeskiego Batalionu 6. Pomorskiej Dywizji Piechoty, którzy zginęli 13 maja 1946 roku na lotnisku Czyżyny, likwidując niewypały.


Inni pochowani na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty:
Obok pomnika Orląt Krakowskich, w kwaterze żołnierzy I Wojny Światowej znajduje się płyta nagrobna Nepomuceny Piaseckiej, żony murarza z Wrześni. Była matką piątki dzieci uczestniczących w strajku szkolnym we Wrześni 1901 roku. W ich obronie rzuciła się na pruskich żandarmów. Uwięziona a następnie zwolniona za kaucją, przedostała się do Lwowa gdzie zamieszkała z rodziną. Ostatnie lata życia spędziła w Krakowie. Po drugiej stronie pomnika Orląt znajduje się nagrobek Niko Agniaszwilego, gruzińskiego żołnierza, który pełnił funkcję podporucznika 4. Pułku Strzelców Podhalańskich Wojska Polskiego. Na płycie nagrobnej znajduje się napis: Boże, zwróć wolność Gruzji! W kwaterze nr. 7 znajduje się grób Bernarda Monda. Pełnił on funkcję generała brygady. Uczestniczył w I Wojnie Światowej w szeregach armii austriackiej. W 1916 roku znalazł się w niewoli rosyjskiej. Obrońca Lwowa w 1918 roku. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. W kampanii wrześniowej dowodził 6. Dywizją Piechoty. W rodzinnym grobie spoczywa także jego syn Adam, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego. Kwatery nr. 4 i 4a to miejsce spoczynku wielu lotników, współtwórców polskiego lotnictwa
np. Stanisława Jasińskiego - szefa lotnictwa Naczelnego Dowództwa w 1918-1920, podczas wojny polsko-bolszewickiej, Władysława Madeyskiego - oficera Legionów, kapitana lotnictwa
który podczas II Wojny Światowej był zastępcą dowódcy Dywizjonu 309, Jana Sendorka - oficera Legionów, podpułkownika pilota Wojska Polskiego. W kwaterze 6 spoczywa lekarz Mieczysław Słaby - obrońca Westerplatte. W tym miejscu, spoczywa także wielu ludzi nauki i sztuki oraz sportowców. Pochowano tu malarza, profesora ASP w Krakowie - Wacława Taranczewskiego, na grobie którego znajduje się rzeźba "Chrystus Król Wszechświata". Jest grób hokeisty i działacza sportowego związanego z Cracovią - Czesława Marchewczyka. Są groby profesora medycyny - Juliana Aleksandrowicza i jego syna Jerzego - wybitnego psychiatry, psychoterapeuty, Wiesława Kielara - więźnia obozu Auschwitz, Karola Buczka - historyka. Na cmentarzu wojskowym najczęściej odwiedzanym grobem jest grób rodziny Karola Wojtyły. Spoczywają w nim jego rodzice oraz brat. Jest to grób nr. 11. Pobyty Jana Pawła II na Cmentarzu Rakowickim i jego modlitwę przy grobie najbliższych upamiętnia pomnik znajdujący się przy bramie cmentarza, odsłonięty w kwietniu 2005.

W 1976 roku cmentarz został wpisany do rejestru zabytków.




Opracowano na podstawie wikipedii.