Według tradycji powstanie galerii biskupów krakowskich w krużgankach franciszkańskich wiąże się z kanonizacją św. Stanisława ze Szczepanowa, która miała miejsce w dolnej bazylice św. Franciszka w Asyżu (1253). Posłowie polscy zobowiązali się, że każdy nowy biskup ordynariusz krakowski będzie posyłał do bazyliki w Asyżu, na pamiątkę tej kanonizacji, swój portret i 100 sztuk złota. Umowa została jednak zmieniona: w zamian za srebrną, trzyłokciową figurę św. Franciszka, krakowski konwent franciszkański przejmował prawo do owych portretów. Inna wersja widzi genezę portretów z wpływami włoskimi i niemieckimi, bądź z faktem ofiarowania przez franciszkanów biskupom krakowskim gruntów pod budowę pałacu biskupiego w zamian za co ci zobowiązali się przekazywać franciszkanom swe portrety.

Początkowo portrety malowano na ścianach, jeden obok drugiego, na polach arkad krużganków. Zaczynały się od biskupa Rachelina, a kończyły na kardynale Fryderyku Jagiellończyku. Z 34 ściennych malowideł do dnia dzisiejszego zachowało się 13. Jednolitość stylu tych portretów wskazuje na jednego nieznanego autora.

Drugą część galerii biskupów krakowskich stanowią portrety malowane na deskach i płótnach. Znajdują się w ramieniu południowym i zachodnim oraz w kaplicy Włoskiej. Najczęściej były one fundowane po śmierci biskupa przez krewnych, przyjaciół, następców lub egzekutorów testamentu. Wojny i pożary spowodowały uszczerbek kolekcji. Dziś tworzy ją 31 portretów, a ostatnim, umieszczonym 4 listopada 2005, jest portret Karola Wojtyły w stroju papieża Jana Pawła II. Brak portretu kardynała Franciszka Macharskiego.


Rozmieszczenie portretów


w starej zakrystii:
kard. Adam Stefan Sapieha (1911-1951)
we wschodnim ramieniu krużganków:
św. Stanisław (1072-1079)
bp. Karol Wojtyła (1964-1978), papież św. Jan Paweł II
bp Andrzej Zebrzydowski (1551-1560)
bp Piotr Myszkowski (1577-1591)
bp Jerzy Albrecht Denhoff (1701-1702)
bp Piotr Gamrat (1538-1545)
bp Filip Padniewski (1560-1572)
bp Jan Chojeński (1537-1538)
bp Piotr Tomicki (1523-1535)
bp Jan Latalski (1536-1537)
kard. Jerzy Radziwiłł (1591-1600)
w południowym ramieniu krużganków:
bp Kajetan Ignacy Sołtyk (1759-1788)
kard. Jan Aleksander Lipski (1732-1746)
bp Jakub Zadzik (1635-1642)
bp Andrzej Lipski (1630-1631)
w zachodnim ramieniu krużganków:
bp Andrzej Trzebicki (1658-1679)
bp Jan Małachowski (1681-1699)
bp Marcin Szyszkowski (1616-1630)
kard. Jan Albert Waza (1632–1634)
w Sali Włoskiej (wschodnie skrzydło krużganków):
kard. Bernard Maciejowski (1600-1606)
bp Piotr Tylicki (1606-1616)
bp Piotr Gembicki (1642-1657)
bp Stanisław Kazimierz Dąmbski (1699-1700)
bp Konstanty Felicjan Szaniawski (1720-1732)
bp Andrzej Stanisław Załuski (1746-1758)
bp Feliks Turski (1790-1800)
kard. Jan Duklan Puzyna (1879-1894)
w sali św. Franciszka w klasztorze:
kard. Albin Dunajewski (1879-1894)
bp Samuel Maciejowski (1546-1550)
bp Franciszek Krasiński (1572-1577)






Opis skopiowano z wikipedi.