Dworek ten w 1869 roku zakupił nestor rodu Juliusz Kossak, który zamieszkał tu wraz z żoną i pięciorgiem dzieci. Dom składał się z dwóch części: jedna z nich przeznaczona była wyłącznie dla kobiet (później, gdy w dworze mieszkała sama pani Juliuszowa, nazywano tę część „Domem babci”, w końcu „Jerzówką”). Dwór otoczony był ogrodem a położenie na obrzeżach miasta i sąsiedztwo z parkiem czyniło z niej prawdziwie sielską przystań dla artysty Kossaka.

Kossakówka tętniła życiem. Aż do okresu II Wojny Światowej była domem dla sfer artystycznych i inteligencji Krakowa. Spotkać tu można było m.in. Stanisława Witkiewicza, Henryka Sienkiewicza, Adama Asnyka, Józefa Chełmońskiego, Juliana Tuwima, Józefa Conrada czy Ignacego Paderewskiego i wielu innych artystów, malarzy, pisarzy i aktorów.

W 1884 roku od ojca willę przejął syn Wojciech. Od tej pory w Kossakówce był już dwie pracownie dwóch wybitnych polskich artystów. Tym samym Kossakówka stała się rodzinnym domem dla następnego pokolenia artystycznej rodziny, dzieci Wojciecha - Jerzego Kossaka, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i Magdaleny Samozwaniec.

Po śmierci Wojciecha, w 1942 roku dom przejął jego syn Jerzy. Po wyjeździe sióstr mieszkał tu z drugą żoną - Elżbietą, córką z pierwszego małżeństwa i dwiema córkami z drugiego małżeństwa.

Po wojnie Kossakówce groziło wyburzenie, ale uchroniła ją postawa Elżbiety, która u ówczesnego ministra kultury wywalczyła uznanie Kossakówki za pamiątkę narodową. W 1960 roku dwór wpisany został do rejestru zabytków. Dom został wyremontowany, ale na tym zakończył się protektorat państwa. W latach 80. XX wieku budynek zaczął podupadać.
Nieuregulowana sytuacja prawna nie pozwala na pozyskanie sponsorów i ratowanie historycznego dworu rodu Kossaków, która znajduje się w stanie ruiny.


Drugą Kossakówką nazywany jest dworek Zofii Kossak-Szczuckiej w Górkach Wielkich, gdzie w otwartym w 2010 roku Centrum Kultury i Sztuki w Górkach Wielkich fundacja im. Zofii Kossak utworzyła muzeum, w którym zgromadzono rodowe pamiątki Kossaków, obrazy, listy, rękopisy, fotografie.
Trzecią Kossakówką jest letni domek w Juracie, z pracownią Wojciecha Kossaka, w którym jest sezonowa kawiarenka i galeria obrazów, m.in. kopii Wojciecha i Jerzego.
Czwarta Kossakówka znajduje się w Zakopanem przy ulicy Kościuszki (w pobliżu dworców).






Opracowano na podstawie wikipedii.