Zamek pierwotnie wyżynny o powierzchni 7600m², został wpisany do rejestru zabytków w 1949 roku.  Wzmiankowany już w 1277 roku. Zamek został zbudowany na polecenie legnickiego księcia Bolesława II Rogatkę, następnie rozbudowany przez jego syna. W połowie XIV wieku zamek połączono z systemem miejskich fortyfikacji. Według historyków, od czasów Bolka II przez około 100 lat zamek pełnił funkcję skarbca. Bolko II był bezdzietny, adoptował więc córkę zmarłego brata Annę i ustanowił ją dziedziczką księstwa. W 1353 roku odbył się ślub Anny z czeskim królem Karolem IV. W 1392 roku zamek przeszedł na własność królów czeskich. Na początku XVI wieku zamek został przekazany przez króla Ferdynanda I wrocławskiemu biskupowi w dożywocie. Na polecenie monarchy biskup podjął się rozbudowy zamku. Powiększono obszar warowny, W części południowo zachodniej oraz od strony miasta wybudowano dziedzińce otoczone murami i bastejami. Po śmierci biskupa zamek przeszedł w posiadanie jego rodziny. W 1596 roku zamek przeszedł w ręce rodziny Zedlitz. Podczas wojny trzydziestoletniej, w roku 1646 zamek zajęły wojska szwedzkie. W 1703 roku miasto wraz z zamkiem zostało sprzedane cystersom z Krzeszowa. W 1715 roku cystersi zakończyli przebudowę wnętrz. W 1810 roku zamek przechodzi na własność skarbu państwa pruskiego. Po wojnach napoleońskich, w 1813 roku w zamku zatrzymali się rosyjscy żołnierze. W poszukiwaniu złota wykuli dziurę u podstawy wieży, w efekcie dostając się do lochu głodowego. W 1922 roku odbudowano Dom Niewiast, parter został zagospodarowany na schronisko młodzieżowe a piętro na regionalne muzeum. Po dojściu Hitlera do władzy, zamek stał się własnością państwa. Przypuszcza się, że na zamku znajdował się ośrodek nadzorujący okoliczne fabryki. W 1959 roku przeprowadzone zostały badania archeologiczne. Odkryto m.in. fundamenty między wieżą a wewnętrznymi murami. W wyniku badań naczyń znalezionych na obszarze budowli, po której pozostał mur grubości 80cm ustalono, że spłonęła ona w XIII wieku. Na jej miejscu następnie wzniesiono wieżę. W 2000 roku na terenie zamku przeprowadzono badanie georadarowe, które miały ocenić hipotezę Dr. Stulina o ukrytej na terenie zamku Bursztynowej Komnacie. Badania wykazały obecność nieznanego dotychczas podziemnego pomieszczenia. Zamek wzniesiono z miejscowego kamienia. Najbardziej charakterystycznym elementem zamku jest wieża z dziobem, w której (w dolnej części) znajduje się loch głodowy. W renesansowej części zamku (dawny Dom Niewiast) znajduje się muzeum. Dominującym elementem założenia obronnego była duża wieża (obecnie wysokość 25 metrów, 15 metrów średnicy i 4,5 metra grubości muru w przyziemiu) o zaostrzonym kształcie z "dziobem" skierowanym w kierunku spodziewanego zagrożenia. Do wieży prowadził zwodzony most na wysokości 9 metrów połączony z budynkiem mieszkalnym. Obok wieży znajdowała się cysterna na wodę, wykuta w skale. Wieżę, wewnętrzny dziedziniec i zabudowania okalały mury z bramą od północno-zachodniej strony. W XIV wieku zamek rozbudowano i połączono z systemem obronnym miasta. Na początku XVI wieku poszerzono i przebudowano twierdzę w stylu renesansowym. Wówczas powstał trójkondygnacyjny budynek zwany Domem Niewiast i zwieńczono mury attyką. Wzniesiono także drugi, zewnętrzny pierścień murów obronnych przystosowany do broni palnej. Głównym elementem nowego systemu były basteje. Wewnątrz obwarowań ukształtował się wewnętrzny dziedziniec, dziedziniec wielki i dziedziniec zewnętrzny (od północnej strony). Wjazd na teren zamku prowadził przez wielką basteję i znajdował się na północno-wschodniej stronie. 25 - metrowa wieża "z dziobem" została zbudowana na planie koła o średnicy 12 metrów. Prawdopodobnie jest to jedna z dwóch zachowanych wież opatrzonych dziobem w Polsce (druga znajduje się na pobliskim zamku Niesytno). W przyziemiu znajduje się loch głodowy, do którego dostać się można było jedynie z góry (około 10 metrów wysokości). Skazańców zrzucano do środka, gdzie nie przeżywali zwykle dłużej niż jeden tydzień. W wyniku założonego na początku XX wieku Bolkowskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami) w odbudowanej, renesansowej części zamku powstało muzeum a zbiory objęły trzy kondygnacje. W 1953 roku na zamku powstała filia Muzeum Narodowego we Wrocławiu. W tym czasie na dwóch kondygnacjach znajdowało się 7888 eksponatów. Na parterze eksponowano m.in. ryciny, na I piętrze meble i tablice genealogiczne Piastów, metalowe naczynia i mapy oraz obraz Bolka II. Na II piętrze znajdował się zbiór oręża: miecze, zbroje, halabardy, hakownice. Po włamaniu i podpaleniu w 1982 roku zbiory przewieziono do Muzeum we Wrocławiu. Obecnie na zamku znajduje się Muzeum Regionalne, filia Muzeum Karkonoskiego. Na I piętrze Domu Niewiast znajduje się stała wystawa zatytułowana: „Budownictwo Obronne Księstwa Świdnicko-Jaworskiego”. Kalendarium: 1277-1293 – trwa budowa zamku 1277 – pierwsza wzmianka o zamku, użyta nazwa: Castro nostro 1277-1278 – zamek znajduje się pod panowaniem księcia Bolesława II Rogatki 1345 – bezskuteczne oblężenie zamka przez wojska czeskie 1368 – śmierć Bolka II; dożywotnio zamkiem zarządza żona, księżna Agnieszka 1392 – śmierć księżnej, miasto i zamek przechodzi na rzecz korony czeskiej, jako wiano bratanicy Bolka II, księżniczki Anny, żony króla czeskiego i cesarza niemieckiego Karola IV. 29 sierpnia 1428 – Husyci zdobywają miasto 1703-1715 – remont i przebudowa zamku październik 1810 – nacjonalizacja zamku na rzecz skarbu państwa pruskiego 1813 – wykopanie otworu w przyziemiu wieży, schody prowadzące na wieże ulegają zawaleniu 1814 – orkan uszkadza zamkowe mury 1850 – odrestaurowanie zamku 1863 – silny orkan niszczy odcinek korony murów 1893 – restauracja zamku 1920-1923 – kolejna restauracja zamku 1923 – otwarcie na zamku schronisk młodzieżowych 1926 – zamek odwiedza ponad 10000 osób, Schronisko Młodzieżowe ok. 900 1927 – zamek odwiedza ok. 20000 osób, a schronisko ok. 1000 1927-1928 – restauracja zamku, domek przy bramie i muzeum otrzymują nowe nakrycie dachów 1937-1938 – remont części zewnętrznych murów i międzymurza, 1946-1948 – w muzeum zamkowym znajduje się 7888 eksponatów 1959 – trwają wykopaliska archeologiczne 1992 – przeprowadzono badania archeologiczne 1994 – zamek otrzymuje dofinansowanie w kwocie miliarda złotych, przeznaczone na prace remontowe 30 czerwca – 2 lipca 1995 – Odbywa Pierwszy Ogólnopolski Turniej Rycerski maj 1997 – pierwszy Turniej Dziennikarzy 2000 – w muzeum otwarto wystawę Gdy Bolków Bolkenhain nazwano Na zamku odbywają się liczne imprezy m.in: Festiwal muzyki gotyckiej - Castle Party - organizowany corocznie na przełomie Lipca i Sierpnia, Festiwal Podróżników Trzy Żywioły Otwarty Turniej Dziennikarzy w Strzelaniu z Kuszy Historycznej Wielki Turniej Rycerski–Świętojańskie Spotkania Rycerskie Dni Średniowiecznej Kultury śląsko-łużyckiej Turniej Rajców. 5 kwietnia 1995 powstało Bractwo Rycerskie Zamku Bolków mające na celu odnowę dawnej świetności zamku. Bractwo odpowiada głównie za organizacje turniejów rycerskich. Pierwszy turniej zorganizowano 1 czerwca 1995 roku. Legendy głoszą, że pomiędzy zamkiem w Bolkowie a pobliskim zamkiem Świny znajdował się tunel. Przejście zostało zilustrowane na niemieckim, jednomarkowym banknocie kryzysowym (Notgeldzie). Jedna z legend głosi, że podczas II Wojny Światowej, na terenie zamku Niemcy nadzorowali pobliskie fabryki i prowadzili badania. Część infrastruktury miała być zlokalizowana w przejściu między zamkami w Bolkowie a Świny. W czasie zbliżania się Armii Czerwonej do miasta, na teren zamku wjechały ciężarówki z dobrami materialnymi które ukryto w tunelu i zabetonowano. Pozostałości zasypano piaskiem i ziemią a pracujących przy tym robotników rozstrzelano.





Opracowano na podstawie wikipedii.
Zdjęcia: Krzysiu "Jarzyna" Szymański [CC BY 2.5 (https://creativecommons.org/licenses/by/2.5)]